چولستان اتے سرائیکی لوک شاعری

سرائیکی دی نویں شاعری دو دِید بھوئنوں تاں اے نظر آندے جو، سئیں ڈاکٹر نصر اللہ خان ناصرؔ سرائیکی لوک نظم دے مزاج کوں بدلیے۔ اُنہاں اُوں ویلھے سرائیکی مشاعریاں اِچ نویں نظم متعارف کرائی اے جݙاں لوک قافیے ردیف دی تکرار تے موسیقیت اِچ مست تھی ویندے ہَن ۔ پرڈاکٹر نصراللہ خان ناصرؔ کوں اے یقین ہا ،جو اے نویں ونکی لوکیں کوں ضرور متاثر کریسی تے لوک ایکوں ضرور قبول کریسن ۔ اُنہاں دیاں نظماں ، ’’پتن منارہ‘‘  کروڑا  وَٹ ، اگر توں سچ دے سفر تے نکلیں (۳) لافانی لوک نظماں ہِن۔

نویں نظم دا ہک اہم ناں اقبال سوکڑی ہے ۔ دامان وی چولستان ، ریت تس تے کریہہ دا علاقہ ہے ۔ پر اِتھاں تمنداری نظم تے وݙیرہ شاہی نظام موجود ہے ۔ اقبالؔ سوکڑی ایں نظام تو ںانحرافیت کر تے جدیدیت دی بنیاد رکھی ہے ۔ اُنہاں دی 1969ء اِچ لکھی ڳئی ہک نظم ’’قومی سا  لمیت‘’ کوں پڑھ تے اندازہ تھیندے جو اُنہاں اِچ فکری تبدیلی شروع تھی چکی ہئی ۔ ایں نظم دا ہک مصرعہ ݙیکھو:

"نہ نکھڑے کوئی مسلم درس ایجھاں کوئی پڑھائوں اَڄکل"

اقبالؔ سوکڑی ڄاݨدن جو کہیں خطے تے تبدیلی گھن آوݨ کیتے ضروری ہے جو اُوں خطے دے نوجواناں (youth)کوں متحرک کیتا ونڄے ۔

اقبال سوکڑی دی شاعری اِچ روایتی مضامین دے نال نال نویں فکر وی ملدی اے۔ نویں مسائل کوں نویں رنگ اِچ پیش کرن اِی نویں شاعری سڈویندی اے۔  اُنہاں دی شاعریتے تبصرہ کریندے ہوئے سئیں دلشاد کلانچوی لکھدن جو:

’’اقبال سوکڑی نویں شاعری دا ہک نمائندہ شاعر ہے۔ او ہِک عام آدمی ہے تے بہوں حساس دل تے دماغ رکھیندے۔ بس کوئی اوکھا تھیندے تاں اے ڈیکھ تے تڑپ پوندے۔ وسیع النظر ہے تے وسیع القلب ہے۔ او وسیبی بندہ ہے تے وسیب دا ہے۔ اوندے سوچ ، اوندی عقل، اوندی شاعری ۔۔۔ہر شئیے وسیب کیتے ہے۔ او  وسیب اِچ وگاڑ گھتن والیاں کوں وِی جانڑدن۔ ‘‘

ٻیا ݙیکھو

• نویں سرائیکی لوک نظم ۔ تجزیاتی مطالعہ

• سرائیکی شاعری اَتے روائتی لوک شاعری

• نویں لوک نطم وِچ لہجے دی تبدیلی

• جدید سرائیکی لوک نظم دا پندھ

• سرائیکی وسیب دی ثقافت تے دانشور

ٻاہرلے جوڑ

• ڈاکٹر خالد اقبال صیب دی لائبریری دا ٻِیا مواد۔ ۔ ۔ ۔