بہاء الدین زکریا ملتانی دا لوک فنون دا ودھارا
ڄینویں حضرت غوث بہاء الدین زکریا رحمۃ اللہ علیہ، انہاں دی اولاد، مریداں، خلیفاں اَتے شاگرداں نے علم و فن / لوک فنون کوں دنیاں اِچ کھنݙائے اُوندیاں زندہ مثالاں دنیاں وِچ موجود ہِن۔ اِنہاں دے علم اَتے فضل آلے خلیفیاں نے علم ونݙیا ہِے۔ برِصغیر دے علاقیاں اِچ وی اَتے انڈونیشیا، ملائشیاء، اِینویں کئی ٻئے ملک ایندی مثال ہِن ڄتھاں ڄتھاں غوث بہاء الدین زکریا دے سانڳے علمی اَتے فنی فیض ونݙایا۔ اَتے ملتان شریف اِچ بہاء الدین زکریا یونیورسٹی وی اِنہاں دا اِی فیضیان ہِے، اِے ملتان بلکہ جنوبی پنجاب دے ٻئے شہراں اِچوں علم دے ترسے لوک اِتھا ں آندن اِے یونیورسٹی علمی تریہہ لَہاوَݨ دا ہِک خاص توشہ اَتے تحفہ ہِے۔
اینویں اِی ہک ٻئی علم آلی شخصیت حضرت سید ابوالحسن جمال الدین المعروف موسیٰ پاک گیلانی رحمۃ اللہ علیہ ہِن، انہاں دا ڄمݨ حضرت مخدوم سید حامد المعروف گنج بخش جہان بخش گیلانی دے گھر 952ہجری اِچ تھِیا۔ اِنہاں دا شجرئہ نسب اِیں ہِے حضرت جمال اللہ جمال الدین ابنِ حامد بن عبدالقادر بن محمد بن شمس الدین‘ بن شاہ میر بن علی بن مسعود بن احمد بن الصفی، بن عبدالوہاب، بن سیدنا محی الدین عبدالقادر جیلانی الحسنی و الحسینی رحمہم اللہ علیہم۔ حضرت موسیٰ پاک شہید دَکن ، آگرہ اَتے فتح پور سیکری اِچ ہِک عرصہ رہائش رکھ تے دِلّی آئے۔ ’’مرقعِ ملتان‘‘ اِچ لکھیا ہِے ڄو حضرت دے مرید بلخ، بخارا، ایران، توران، افغانستان تئیں پھیلے ہوئے ہِن۔ حضرت نے ملتان اِچ وی علم اَتے فن کوں خوب پھیلایا۔ آپ نے مستقل طور تے 986ہجری اِچ دِلّی توں ملتان آکے رہائش رکھ گدی۔ حضرت موسیٰ پاک گیلانی رحمۃ اللہ علیہ دے اَبّا سئیں دا ناں سید حامد گنج بخش 978ہجری اَتے آپ دے ݙاݙا سئیں دا ناں سید عبدالرزاق 942ہجری۔ اَتے پر ݙاݙا سئیں دا ناں سید عبدالقادر ثانی (وصال 53ہجری) اَتے آپ دے جھر ݙاݙا دا ناں سید محمد غوث الگیلانی ہِے اَتے اِنہاں دا وصال 933ہجری اِچ تھیا۔
سید محمد غوث گیلانی سلطان قطب الدین لنگاہ (1453-1469ء) دے دَور اِچ اُوچ شریف توں ملتان تشریف گِھن آئے ہَن۔ سلطان آپ دا وݙا عقیدت مند ہَا۔ اُوں آپݨی ہِک شہزادی ڄیندا نا ’’ویس گسائیں‘‘ ہَا آپ دے عقد اِچ ݙتی۔ اَتے وت سلطان حسین خان لنگاہ دا دور آیا تاں اُوں وی آپ کوں عقیدت نال سِر اَکھیں تے ٻلھایا جائیداداں بخشیاں تے لنگر خانے بݨوا ݙتے آپ وَلدے اُوچ شریف چلے گئے اَتے آپ دی فوتگی 1517ء مطابق 923ہجری اِچ تھی ڳئی اَتے اوچشریف اِچ ای اُنہاں دا مزار خلق کیتے فیض پچاوݨ دا گھر ہِے۔
اینجھیں علم اَتے لوک فن آلے ولیاں بزرگاں دی اے ݙت ہِے ڄو ملتان اِچ قلمی کتاباں لکھݨ اَتے علم کھنݙانوݨ آلے عالم فاضل اَتے روحانیت دے بادشاہاں دے نال عقیدت مندی دا اِی اِے کمال ہِے ڄو سلطان حسین خان لنگاہ نے قاضی جان محمد لنگاہ ڄیں لِکھاری عالم اَتے فاضل کوں قاضی القضات بݨایا۔ ڄیڑھے بزرگانِ دین دی تابعداری کریندے ہوئے فیصلے کریندے ہَن۔[١]
ٻِیا ݙیکھو
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]حوالہ جات
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]- ↑ از: "ابن کلیم" "ملتان دے لوک فنون وِچ روائتی خطاطی دا ارتقاء" (١٩٧٠ء تُوں پہلاں)، باہتمام: دبستان فروغ خطاطی (رجسٹرڈ)۔ (غیر مطبوعہ سرائیکی مقالہ)۔