لوک فنون وِچ خطِ بہاری اَتے دیوانی

میر علی تبریزی دا لوک فنِ خطاطی

ماہرینِ فنِ کتابت دے مطابق خطِ نسخ اَتے تعلیق دے ملاپ نال نستعلیق ایجاد تھیا۔ خواجہ میر علی تبریزی کوں ایندا موجد تسلیم کیتا ڳے۔ ڄہڑھے سلطان احمد جلائر (وائی بغداد) دے درباری خوشنویس وی ریہے۔ محققین دا بیان ہِے ڄو خطِ نستعلیق نے ٻلپݨ دا زمانہ میر علی تبریزی نال گزارے۔ جوانی دی منزل میر علی ہروی دے ہتھوں پاتی اَتے میر عماد الحسینی قزوینی دے ہتھوں کمالِ پختگی دی منزل کُوں پُڄیا۔

خطِ بہاری

خطِ بہاری:  خطِ نسخ ڄݙاں ہندوستان اِچ مسلماناں دی آمد نال آیا۔ پر ایں طرز نے مشرقی ہند اِچ پہنچ کے ہِک مخصوص رنگ اختیار کر گِدا۔ ڄہڑھا خطِ بہاری دے ناں نال سݙیا ڳیا۔ اِیں خط اِچ ثلث اَتے توقیع دی ملاوٹ (آمیزش) نال کہیں حد تئیں خطِ کوفی دی جھلک وی ݙسدی ہِے۔ اَتے پٹھان سلطاناں دے عہد اِچ ترقی پذیر تھیا ہِیں ساڳے پٹھاناں دیاں عمارتاں تے اے طرزِ تحریر سادگی اَتے قوت دا مظہر معلوم تھیندی ہِے۔

خطِ دیوانی

ڄینویں ڄو ایرانی خطاطاں نے نویاں نویاں جہتاں پیدا کیتیاں خطِ شکستہ اَتے شفیعہ وی دفتری خط و کتابت کِیتے رُوشناس کرائے اِینویں اِی دولتِ عثمانیہ ترکی وِی قابلِ ذکر ہِے۔ ڄتھاں عربی طرزاں ثلث، رقاع، نسخ، توقیع، ریحان اَتے محقق ڄئیں چھی خطاں دی تقلید کِیتی اِتھاں ہِک نواں طرزِ تحریر خطِ دیوانی دے ناں نال ایجاد تھیا اِیندے موجد احمد الاماسی ٻیان کیتے ڳین۔ خطِ دیوانی کوں وی وݙا عروج مِلیا۔ خطِ دیوانی دِیاں وی ݙو قسماں ہَن ’’دیوانی جلی‘‘، ’’دیوانی خفی‘‘۔ سفینہ انداز اَتے کشش انداز اِچ دیوانی ٻہوں مقبول تھیا۔ ۔

ٻِیا ݙیکھو

• برِصغیر اِچ خطاطی دا لوک فن۔

• مغل دور اِچ علم الخط اَتے ٻئے لوک فنون۔

• بہاء الدین زکریا ملتانی دا لوک فنون دا ودھارا

• عہدِ مغلیہ وِچ لوک فنون۔

• اورنگزیب تُوں بعد لوک فنون دا ودھارا

ٻاہرلے جوڑ

• سئیں ابنِ کلیم احسن نظامی دا اُردو وکیپیڈیا تے تعارف

• سئیں ابنِ کلیم احسن نظامی (مرحوم) دا ٻِیا پورھیا

• گُلِ رعنا ادب سوسائٹی دے ٻئے کتاباں۔۔