لاہور وِچ لوک فنِ خطاطی دے ماہرین

لاہور اِچ منشی تاج الدین زریں رقم داناں تاریخ اِچ سونے دے پاݨی نال لکھیا ویندے جنہاں اِیں فن دی وݙی خدمت کیتی اَتے پاکستان اِچ خوش نویس یونین بݨا کے پورے ملک دے خطاط، خوشنویس صاحبان کُوں کٹھا کیتا تے ہِک لڑٖی اِچ پَرو ݙتا۔ او ڄݙاں بانیٔ پاکستان قائد اعظم محمد علی جناح کُوں ڈتے گئے پشاور دے استقبالئے اِچ ڳئے تاں ایں تقریب اِچ پشاور دے ایم ایم شریف آرٹسٹ اَتے ملتان اِچوں محمد حسن خان کلیم رقم وی رَلّے ہَن۔ اِنہاں آپݨے قلم نال خوبصورت شاہکار قطعہ حضرت قائد اعظم کوں پیش کیتا۔ اِیں موقع تے پشاور اِچ بانیٔ پاکستان حضرت قائدِ اعظم محمد علی جناح 1948ء اِچ فرمایا ڄو ’’فنِ خطاطی دے تحفظ کیتے ہر ممکن کوشش کیتی ویسی‘‘ ۔

لاہور اِچ سید محمد اشرف علی سید القلم اَتے اِنہاں دے عظیم پُتر سید انور حسین نفیس رقم، حضرت حافظ محمد یوسف سدیدی، صوفی خورشید عالم، عبدالمجید پروین رقم، منشی خوشی محمد، ناصر قادری، حاجی محمد اعظم، احمد حسین سہیل رقم، مخمور سدیدی، محمد دین کلیمی عبدالواحد نادر القلم خطِ نسخ اَتے نستعلیق دے وݙے عزت مآب خطاط گزرن اِنہاں اساتذاں نے ایرانی خطِ نستعلیق اِچ وݙی نفاست اَتے خوبصورتی ڄیڑھی پیدا کیتی یعنی لفظاں دے دائرے بیضوی انداز اِچ لکھے تاں لہوری طرز مشہور تھی گئی۔ دِلّی آلے خطاطاں نے نستعلیق دے دائرے زیادہ گولائی اِچ لکھے تاں اُنہاں کوں آفتابی دائرے آکھیا ڳیا۔ اِیں سُنجاݨ نال اُوکوں دہلوی طرز آکھیا ڳیا۔

اُستاذ الخطاطین سیّد انور حسین نفیس رقم سئیں دی ترکیب

پہلی لائن اِچ  بسم اللہ شریف اَتے پہلی آیت خطِ نسخ اِچ آیت دا ݙوجھا حصہ خطِ ثلث اِچ اَتے تریجھا حصہ ’’علم الانسان مالم یعلم‘‘ خطِ دیوانی اِچ لکھیا ڳے۔ اے شاہکار فن پارہ 1396ہجری اِچ حضرت نفیس رقم سئیں نے لکھیا ہئی ڄہڑھا دنیاں اِچ وݙا مقبول تھیا ہِے۔

حضرت سیّد نفیس رقم سئیں خطاطی دا ہِک دَبستان ہَن۔ آپ روحانیت دے وِی شہنشاہ ہَن اَتے نعت گو شاعر وِی۔ او ہِک پہلو دار شخصیت دے حامل ہَن۔ اَتے اُنہاں توں ہزاراں لوگ فیضیاب تھئے ہَن اَتے تھیندے پئے ہِن۔

اُستاذ الخطاطین سئیں محمد یوسف سدیدی دی لِکّھت

پاکستان دے استاذ الخطاط سئیں محمد یوسف سدیدی دا ناں وَݙا چمکدا تارہ ہِے۔ اے خطاط ہفت قلم ہَن اَتے خطِ نسخ دے وِچ انہاں دا وݙا کمال اے ہئی ڄو کئی طرزاں اِچ لکھدے ہَن۔ ڄینویں ڄو عراقی نسخ دا انداز الگ ہِے۔ ترکی نسخ دا الگ، پاکستانی نسخ دا الگ، مصری نسخ دا اندازِ تحریر علاقائی حوالے نال اے سٻھے طرزاں ہِک ٻئے تو مختلف اَتے منفرد ہَن۔ انہاں دا مقام عرب دنیاں اِچ وی منیا ویندا ہَا۔ پاکستان دا ہر طبقہ انہاں دی تحریر دلپذیر دا عاشق ہِے۔ انہاں نے خط ثلث دا اے مستطیل طغرائی انداز وݙے کمال انداز دا بݨائے، ترے دائرے ایں آیت اِچ ہن انہاں کوں کیݙے فنی طریقے نال کمپوز کیتا ڳے۔ استاداں دے ایہے کمالات نہ بھلݨ آلے ہوندن اَتے آنوݨ آلیاں نسلاں تک محفوظ راہندن۔ ۔

خطاط الملک سئیں تاج الدین زریں رقم

خطاط الملک سئیں تاج الدین زریں رقم دے دستِ مبارک دا خطِ نستعلیق اِچ ہِک قطعے دا عکس۔ علامہ اقبالؒ دا ہِک شعر اُنہاں نے آپݨے کمالِ فن نال رقم کیتے۔ تاج الدین زرّیں رقم سئیں نے ’’مرقعِ زَرّیں‘‘ دے ناں نال سب توں پہلے کتاب چھاپی ہئی ڄیں خوشخطی سکھݨ آلے لوکاں دی وݙی رہنمائی کیتی ہئی۔ اَڄ وی کریندی پئی ہِے۔ اَتے ہِک زمانہ فیض پیندا پے۔ ’’مرقعِ زَرّیں‘‘ برصغیر دی ہِک منفرد اَتے مقبول کتاب ہِے ڄیڑھی خطِ نستعلیق دِی اُستاد کتاب ہِے۔ اِیندی مقبولیت دا اَندازہ اِے ہِے ڄو ایندے سینکڑے ایڈیشن چھپ چُکن۔

سئیں عبدالمجید دہلوی خطِ نستعلیق دِلّی طرز

استاد الخطاطین سید محمد یوسف دہلوی (جنہاں دی لکھائی پاکستان دے نوٹاں تے تھئی ہوئی اے) دے معتبر شگرد سئیں عبدالمجید دہلوی خط نستعلیق دلی طرز دا ہک حسین شاہکار۔ اُردو زبان دے بارے اِچ علامہ اِقبال ؒ دا اے خوبصورت شعر وݙے سوہݨے انداز اِچ لکھیا ڳے۔ کراچی اِچ عبدالمجید دہلوی خطاط دا وݙا چرچا ہِے۔ شہید پاکستان حکیم محمد سعید دہلوی نے انہاں دی سرپرستی کیتی ہئی اَتے آپݨے ادارے ہمدرد دا خاص خطاط مقرر کیتا ہاَ۔ انہاں کوں صدارتی ایوارڈ وی مِل چکیا ہِے۔ سئیں عبدالمجید دہلوی دے فن دا اے شاہکار وَݙا منفرد ہِے۔ اے آئوٹ لائن نال لکھیا ڳے ڄیڑھا کہ عام خطاط دے وَس دا روگ نِیں۔

ٻِیا ݙیکھو

• ملتان دی روائتی خطاطی دا لوک فن۔

• مدینۃ الاولیاء وِچ لوک فنِ خطاطی۔

• دورِ جہانگیری اِچ ملتان دے لوک فنکار

• ایران اتے ملتان دی لوک فنِ خطاطی دا تعلق۔

• عہدِ ابدالی اِچ ملتان دے لوک فنکار خطاط

ٻاہرلے جوڑ

• سئیں ابنِ کلیم احسن نظامی دا اُردو وکیپیڈیا تے تعارف

• سئیں ابنِ کلیم احسن نظامی (مرحوم) دا ٻِیا پورھیا

• گُلِ رعنا ادب سوسائٹی دے ٻئے کتاباں۔۔