دِلنور دے لوک ݙوہڑے وِچ خود داری تے غُربت

غیرت اتے خوداری دا درس وی دلنور نور پوری دے سرائیکی لوک ݙوہڑے دا ہک نشابر پُکھ اے۔ سرائیکی قوم کوں اپݨے ݙوہڑیاں دے ذریعے اے درس ݙیندن جو او کݙاہیں وی اتے کہیں وی قیمت تے اپݨی غیرت اتے انانہ ویچن کیونجو اپݨے ڳُݨ ہی ہک چنگے بندے دی سُنڄاݨ ہوندن۔ او چاہندن جو سرائیکی قوم ہک غیرت مند قوم بݨ کے دُنیا تے جیوے۔ او اے یقین وی رکھیندن جو ایہا غیرت اتے خوداری ساکوں دُنیا وچ ہک خاص مقام ݙیوا سڳدی اے۔ ایں حوالے نال او آہدن:

ساݙی سیت بݨائی ہے رب جیویں ہیں راضی ݙیندے دوش نِسے

تہذیب حرام حلال دی ہے رب ہوش ݙتے بے ہوش نِسے

سچ سُولی تے چڑھ آکھ ݙیندوں اَساں رہ سڳدے خاموش نِسے

دلنورؔ غریب ضرور ہِیسے پر یار ضمیر فروش نِسے

دلنورؔ نورپوری جیڑھلے اپݨے آہروں ٻاہروں دولت دی غیر مساوی تقسیم اتے اوندے نتیجے وچ تھیوݨ والے ظلم ، دروہ اتے وانج ݙیکھدن تاں اُنھاں دا ہاں مُٹھ وچ آ ویندے ۔ او کیونجو ہک غریب دے گھر دے فرد ہن، غربت کوں ٻہوں نیڑے کنوں ݙٹھا ہویا ہئی ، ایں سانگے او غریبی اتے اوندے سارے عذاباں کنوں چنگی طرحاں واقف ہن ۔ اُنھاں دے ڈھیر سارے سرائیکی ݙوہڑے معاشرے وچ موجود عدم مساوات کوں نشابر کریندن۔

مثال دے طورتے اے ݙوہڑے ݙیکھو:

جئیں کولہوں دولت ݙھڳ ساری ہک پل وچ کھاݨے ݙاہ کھاوے

ہکواری کھا تے ٻہندا ہے ݙوں گھنٹے بعد ولا کھاوے

ہر ویلے کم ہے کھاوݨ دا کر کر تے ناز ادا کھاوے

دلنورؔ جیندے گھر کئی شئے نی ݙس نال ایمان دے کیا کھاوے

’’کاسہ اتے پنݨ‘‘ دلنور نورپوری دے سرائیکی ݙوہڑیاں دا ایجھے موضوع ہن جنھاں دلنورؔ کوں وسیب وچ شہرت عطا کیتی ۔ خاص طورتے پنݨ دے حوالے نال اُنھاں دے ایں جڳ مشہور ݙوہڑے وسیب وچ دُھماں مچا ݙتن۔ ہر سرائیکی گلوکار لوک گیت کنوں پہلے جیڑھلے دلنورؔ دا اے ݙوہڑاپڑھدن تاں لوک واہ واہ کرݨ تے مجبور تھی ویندن۔ پِنݨ دے حوالے نال اُنھاں دا اے جڳ مشہور ݙوہڑا ݙیکھو:

متاں کہیں صورت وچ مِل پووے ایہو خیال جو آئے ودے پِندے ہیں

کݙیں ایں در تے کݙیں اوں در تے ہر دَر کھڑکائے ودے پِندے ہیں

کہیں خیر چا پئی کشکول دیوچ کہیں جھنڑک اَلائے وَدے پِندے ہیں

دلنورؔ پِنݨ کوئی پیشہ نی تیݙے عشق پنائے ودے پِندے ہیں

ٻِیا ݙیکھو

• دلنور نور پوری دا سرائیکی لوک ݙوہڑا

• سرائیکی لوک ادب دے ݙوہڑا تے عاشقِ رسول

• وسیب، ثقافت اتے دھرتی نال محبّت دا ݙوہڑا

• سرائیکی لوک شاعری وِچ پورھیے دا درس

• سادے جئیں بندے دی سرائیکی لوک شاعری

ٻاہرلے جوڑ

• ڈاکٹر خالد اقبال صیب دی لائبریری دا ٻِیا مواد۔۔۔۔۔