تحصیل صادق آباد
سرائیکی وسیب دا اِیہ خِطّہ لوک تہذیب تے لوک ثقافت دا ڳڑھ ہِے۔ اِیں سانڳے اِتّھوں دے انجو انج شہراں وِچ انجو انج مزاج دے لوک رہن٘دے ہِن۔ اِتُّھوں دے لوک ادب دا تذکرہ وی ٻہوں وسیع اَتے پھیلاء آلا ہِے جیکُوں ہِک جاء تے کٹّھا کرݨ ٻہوں اوکھا کَم ہِے تہوں اِیکُوں اساں انجو انج شہراں دے ناں دے نال اُنّھاں دے لوک ادب (Folklore) دے حساب نال ونݙین٘دے ہِسے[١]۔
ضلع رحیم یار خان
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]جنوبی پنجاب دا ضلع رحیم یار خان، پنج ہزار سال پُراݨی تاریخ رکھدے۔ اِیندا پُراݨاں ناں ’’نوشہرہ‘‘ ہَئی۔ نواب صادق خان پنجم والی ریاست بہاول پُور نے اِیں شہر دا ناں اَپݨے وَݙے پُتر رحیم یار خان دے ناں نال رکھیا۔[٢]
صادق آباد (تحصیل)
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]جُغرافیہ
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]ضلع رحیم یار خان دِی تحصیل، اِیہ شہر پنجاب اَتے سِندھ دے سنگم تے آباد ہِے۔ جغرافیائی طور تے سابقہ ریاست بہاول پور دا حِصہ ہَئی اِیہ شہر رحیم یار خان توں مغرب دِر 22 کلو میٹر دے فاصلے تے ہِے۔ سابق ریاست بہاول پُور دے نواب صادق محمد خان پنجم نے 1936ء وِچ اِیں شہر دِی بُنیاد رَکھی ہَئی۔[٣]
لوک ادب
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]بہاول پُور ڈویژن دا سب کنُوں معیاری کُتب خانہ اِتھائیں ہِے۔ کݨک، کپاہ، گنا، اِتھوں دِیاں اہم فصلاں ہِن۔ اِیں شہر دِی تہذیب و ثقافت سندھی / سرائیکی رلواں ملواں ہِے۔[٤]
بھٹہ واہݨ (قصبہ)
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]جُغرافیہ
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]بھٹہ واہݨ دا تاریخی مقام صادق آباد توں جمال دین والی روڈ تے 10 کلو میٹر دے فاصلے تے ہِے۔
لوک ادب
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]بھٹہ واہݨ دا تاریخی مقام صادق آباد توں جمال دین والی روڈ تے 10 کلو میٹر دے فاصلے تے ہِے۔ بھٹہ واہݨ بارے مشہور ہِے جو اِیہ سَسّی کُوں پیدا تِھیوݨ توں بعد صندوق وِچ بند کر تے اِتھاہوں دریائے سِندھ وِچ سَٹ ڈِتا گیا ہَئی۔[٥]
احمد پُور لمّہ (قصبہ)
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]جُغرافیہ
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]تحصیل صادق آباد دا شہر، مونجھیاں حویلیاں، قلعیاں تے کھنڈراں ٹھیٹراں دا شہر اَکھویندے۔ 1775ء وِچ عباسیہ خاندان دے ہِک سردار احمد خان نے اِیں شہر دِی بُنیاد رَکھی ہَئی۔
لوک ادب
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]علم و اَدب دے حوالے نال احمد پُور لمہ ڈاکٹر ایاز احمد ایاز سہروردی، ایاز فقیر سہروردی دے ناں نال مشہور ہِے اُنہاں دِیاں معروف کتاباں روح رہاݨ، پتھر نال ٹکر کن شیشے، ڈھیر برساتاں دے بعد، شائع تِھی چُکیئن۔ ݙوڄھی اَدبی شخصیت فقیر بخت علی بخت (1887ء ۔ 2004ء) دِی ہِے۔ دیوانِ بخت، کلامِ بخت، پنجتن دِی ذات ، اُنہاں دِیاں کتاباں چَھپ چُکیئن[٦]۔
جمال دین والی (قصبہ)
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]جُغرافیہ
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]صادق آباد تُوں 19 کلو میٹر دے فاصلے تے قصبہ جمال دین والی اَباد ہِے۔
لوک ادب
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]صادق آباد تُوں 19 کلو میٹر دے فاصلے تے قصبہ جمال دین والی دے شاعر اَسد جھلݨ جنہاں دے سرائیکی لوک شاعری دے مجموعے ’’ریت دے پندھ‘‘ اَتے ’’کِھلدے پُھل‘‘ چَھپ چُکیئن[٧]۔
سنجر پُور (قصبہ)
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]جُغرافیہ
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]تحصیل صادق آباد کنُوں 24 کلو میٹر دے فاصلے تے ہِے۔
لوک ادب
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]تحصیل صادق آباد کنُوں 24 کلو میٹر دے فاصلے تے ہِے۔ سنجر پُور دے نیڑے محمد آباد وِچ مبارک اُردو لائبریری ہِے۔ مبارک شاہ جیلانی تے انیس شاہ جیلانی، علم و لوک ادب دے حوالے نال وݙے ناں ہِن۔ اِتھاں تاریخ، فلسفہ، لوک ادب اَتے 16000 (سولہاں ہزار) کتاباں دِی لائبریری ہِے۔ انیس شاہ جیلانی مرحوم اِیندے سرپرست ہَن۔ انیس شاہ جیلانی دے لکھیئے سرائیکی صنف خاکیاں دِی کتاب وِی چَھپ چُکی ہِے[٨]۔
ٻِیا ݙیکھو
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]حوالہ جات
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]- ↑ بہاء الدین زکریا یونیورسٹی ملتان کِیتے لِکّھیا ڳیا تحقیقی منصوبہ بحوالہ سرائیکی وسیب دی تاریخ تے ثقافت از: ڈاکٹر خالد اقبال ۔ اسٹیشن ڈائریکٹر ریڈیو پاکستان بہاولپور۔ فروری-٢٠١٩ء
- ↑ بہاء الدین زکریا یونیورسٹی ملتان کِیتے لِکّھیا ڳیا تحقیقی منصوبہ بحوالہ سرائیکی وسیب دی تاریخ تے ثقافت از: ڈاکٹر خالد اقبال ۔ اسٹیشن ڈائریکٹر ریڈیو پاکستان بہاولپور۔ فروری-٢٠١٩ء
- ↑ بہاء الدین زکریا یونیورسٹی ملتان کِیتے لِکّھیا ڳیا تحقیقی منصوبہ بحوالہ سرائیکی وسیب دی تاریخ تے ثقافت از: ڈاکٹر خالد اقبال ۔ اسٹیشن ڈائریکٹر ریڈیو پاکستان بہاولپور۔ فروری-٢٠١٩ء
- ↑ بہاء الدین زکریا یونیورسٹی ملتان کِیتے لِکّھیا ڳیا تحقیقی منصوبہ بحوالہ سرائیکی وسیب دی تاریخ تے ثقافت از: ڈاکٹر خالد اقبال ۔ اسٹیشن ڈائریکٹر ریڈیو پاکستان بہاولپور۔ فروری-٢٠١٩ء
- ↑ بہاء الدین زکریا یونیورسٹی ملتان کِیتے لِکّھیا ڳیا تحقیقی منصوبہ بحوالہ سرائیکی وسیب دی تاریخ تے ثقافت از: ڈاکٹر خالد اقبال ۔ اسٹیشن ڈائریکٹر ریڈیو پاکستان بہاولپور۔ فروری-٢٠١٩ء
- ↑ بہاء الدین زکریا یونیورسٹی ملتان کِیتے لِکّھیا ڳیا تحقیقی منصوبہ بحوالہ سرائیکی وسیب دی تاریخ تے ثقافت از: ڈاکٹر خالد اقبال ۔ اسٹیشن ڈائریکٹر ریڈیو پاکستان بہاولپور۔ فروری-٢٠١٩ء
- ↑ بہاء الدین زکریا یونیورسٹی ملتان کِیتے لِکّھیا ڳیا تحقیقی منصوبہ بحوالہ سرائیکی وسیب دی تاریخ تے ثقافت از: ڈاکٹر خالد اقبال ۔ اسٹیشن ڈائریکٹر ریڈیو پاکستان بہاولپور۔ فروری-٢٠١٩ء
- ↑ بہاء الدین زکریا یونیورسٹی ملتان کِیتے لِکّھیا ڳیا تحقیقی منصوبہ بحوالہ سرائیکی وسیب دی تاریخ تے ثقافت از: ڈاکٹر خالد اقبال ۔ اسٹیشن ڈائریکٹر ریڈیو پاکستان بہاولپور۔ فروری-٢٠١٩ء
۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔