Jump to content

اشو لال فقیر دی لوک شاعری

وکیپیڈیا توں

اشو لال فقیر دا اصل ناں محمد اشرف ہے۔ آپ دے بابا سئیں دا ناں غلام محمد ہے۔ آپ قوم دے راں تے کروڑ لعل عیسن دی ہک وستی راں اِچ جمے۔ آپ پیشے دے لحاظ نال ایم بی بی ایس ڈاکٹر ہِن۔ آغاز شاعری اِچ شعاع تخلص کریندے ہَن۔ بہاول پور ایم بی بی ایس کرن گئے تاں فقیری وی گول گھدونیں۔ اُنہاں دے اشرف شعاع توں اشو لال فقیر بنن تے تبصرہ کریندے ہوئے پروفیسر نواز صدیقی لکھدن:

"ڈاکٹر اشرف شعاع، گیانی ، بنن توں بعد اشو لال فقیر سڈویجن لگ گیا۔ فقر ، عاجزی ، انکساری تے جھک نوائی ، ہک عارف یا گیانی دا جوہر ہوندے۔"  [١]

اشوؔ، کوں ایویں لگدے جیویں  ایں وستی دے لوگ، زندگی دے سوہنے رستے توں ہٹ گئین ۔ اپنا راہ بھل گئین ، یا وت او جیڑھے راہ کوں صراط مستقیم سمجھ تے ٹُردے پئین ، اوندا انت خوشگوار نئیں۔ ’’چھیڑو ہتھ نہ مُرلی‘‘ ہک پہلودار عنوان ہے ۔ جیندا ہر پہلو، نویں موضوع دی نشاندہی کریندے۔ کیا اتھوں  دا حکمران ، ہک ایجھاں چھیڑو ہے ، جیندے ہتھ مُرلی کائنی ۔ اصل حکمران کتھائیں پس منظر اِچ موجود ہے ۔ جیڑھا الیکشن اِچ ’’جھرلو‘‘ پھیر ڈیندے اَتے عوام دی مرضی دے خلاف  ، اپنی مرضی دا حکمران گھن آندے ۔ یا اے ایجھاں چھیڑو ہے، جیندے کول علم ، آگہی ، سوجھل ، سوجھل قدراں تے خیر ،شر،  دا،  ادراک کرن دی صلاحیت کائنی ۔ جیڑھا ، مالوسائل تاں رکھیندے پر،  انہاں دی قدر تے اِنہاں دے استعمال بارے نئیں جاندا۔[٢]

اشوؔ لال اپݨے وسیب دا مطالعہ تے مشاہدہ کریندن تے ایں نتیجے تے پُجدن جو

اساں چوڑھے ’’ جگ اُدھرکے‘‘

ڈاج  اساڈی  ماء  دا

سنگتی  نِکے  لا دا         (نظم .... چوُڑھے)

ہک پانی دی دیگر ساڈی

ہک پانی دی شام

باقی سئیں دا نام            (نظم کُنگر)

وسیب دا ہک المیہ اے وی ہے جو اِتھاں حکمران یا وڈے لوک اپنے توں وڈے لوکاں یا غیر ملکی حکمراناں کوں خوش کرن سانگے ، اِتھوں دے لوکیں دیاں خوشیاں نال کھیڈدن۔ اِتھوں دے لوکیں تے ظلم کریندن، پر،  او،  اپنے توں زور آور  لوکیں دی نظر اِچ اونویں نوکر دے نوکر اِی رہ ویندن:[٣]

نولو ،دی  کوئی چھت نہ چھپری

نہ کوئی راج رعایا

شاہاں دے لڑ،  لگ کے نولو

اپنا بھرم  ونجایا[٤]

بھلا ویچ کے روح دی راوی کوں

ہتھیں تخت لہور دے آیا کیا؟

چھڑی نہر آئی وچوں زہر بھری

اُچے برج آئے، جنہاں ڈھہ ونجناں[٥]

  1. جہانگیر مُخلص،پرہ باکھ، احمد پور شرقیہ،۱۹۹۲ء
  2. از: سئیں ڈاکٹر خالد اقبال۔ لائبریری۔
  3. از: ڈاکٹر گل عباس اعواݨ۔ ڳول پھرول لِکّھت: "نویں سرائیکی لوک نظم۔ تجزیاتی مطالعہ"۔ ریسرچ جنرل "نڳال" (سرائیکی)۔ سرائیکی ایریا سٹڈی سنٹر، بہاء الدین زکریا یونیورسٹی ملتان ٢٠٢٠ء تُوں چَھپّے ہوئے تُوں آرکائیو تِھیا ہویا۔
  4.   (ہک لوک قصے دی نظم، ص  108)
  5. (سندھ ساگر نال ہمیشاں۔ص119)