سرائیکی لوک ادب تاریخ دے کتاباں

سرائیکی زبان تے سرائیکی لوک ادب دے نامور محققین اتے ناقدین دی طرفوں مختلف ادبی رسائل، ادبی کتاباں دے مقدمے، دیباچے، ایں گاٖلھ در واضح اشارہ کریندن جو سرائیکی ادبی تاریخ بارے جو کم کیتا ڳئے اوہ ناکافی ہے۔

"نامور شاعر،ڈرامہ نگار، براڈ کاسٹر، دانشور، کیپٹن (ر) اختر جعفری آپݨے ہک اخباری انٹرویو وچ آہدن:

"جتھاں تک ادبی سرائیکی تاریخ نویسی دی گاٖلھ ہے تاں ایں بارے عرض ہے جو سرائیکی ادبی تاریخ نویسی دا کم حالی تک تشنہ ہے۔ ایندے تے جامع کم کرݨ دی لوڑھ ہے۔"^[١]

سرائیکی ادبی تاریخ نویسی دے ضمن وچ تشنگی دے احساس کوں مدنظر رکھیندے ہوئے ایں خطے دے محققین، مورخین تے ناقدین نے جستہ جستہ کوششاں ضرور کیتین جیندا ثبوت مختلف ادبی، شعری تذکرے اتے تنقیدی تحقیق مضامین اتے سرائیکی ادب دیاں اصناف دے جائزے شامل ہن۔

"سرائیکی زبان تے ادب" مطبوعہ 1987ء اکامی ادبیات پاکستان دی طرفوں انعام یافتہ ایہہ کتاب، پروفیسر دلشاد کلانچوی دی تحقیق و تنقید دا نچوڑ ہے ایندے وچ سرائیکی شاعری اتے جدید نثر ادب دی تاریخ کوں بیان کیتا ڳئے۔

"ملتان کی ادبی تہذیبی زندگی میں صوفیائے کرام کا حصہ" ڈاکٹر روبینہ ترین دا ڈاکٹریٹ دا مقالہ ہے جینکوں اردو زبان وچ لکھیا ڳئے تے ایہ مقالہ بیکن بکس ملتان دی طرفوں 1989ء وچ چھاپیا ڳئے۔ ایندے وچ سرائیکی لوک ادب دی تاریخ دے حوالے نال مباحث موجود ہن۔

ڈاکٹر طاہر تونسوی دے تحقیقی و تنقیدی مضامین اتے مشتمل کتاب "سرائیکی ادب، ریت تے روایت" کوں وی سرائیکی ادب دی تاریخ دے تناظر وچ شامل کیتا ونڄ سڳدے۔

سرائیکی مرثیہ نگاری دی تاریخ دے حوالے نال خلش پیرا صحابی دیاں ترے اہم کاوشاں "[[[سرائیکی مرثیہ گوئی دے چار سو سال]]" مطبوعہ 1980ء "سرائیکی مرثیہ گوئی کے پانچ سو سال" مطبوعہ 1983ء دے بعد "ملتانی مرثیہ" مطبوعہ 1986ء اہم کتاباں ہن جیندے وچ صرف مرثیہ گو شاعراں دے کوائف، نمونہ کلام شامل کیتا ڳئے۔

دلشاد کلانچوی دی کتاب "سرائیکی اور اس کی نثر" جیڑھی جو اردو زبان وچ سرائیکی نثر دی پہلی تاریخ ہے جینکوں مکتبہ سرائیکی لائبریری، بہاول پور نے 1982ء وچ چھاپیئے۔ ایندے وچ سرائیکی ادبی نثر تاریخ دا خاکہ تے ابتدائی نقوش ملدن۔

"سرائیکی ادبی تاریخ" ڈاکٹر سجاد حیدر پرویز دی کتاب ہے جیندے وچ سرائیکی اصناف اتے شخصیات دے حوالے نال تیرہ تحقیقی و تنقیدی مضامین شامل ہن۔ ایہہ کتاب سرائیکی ادبی تحریک ملتان دے زیراہتمام 1984ء وچ چھپی ہے۔مئی 1989ء وچ ڈاکٹر سجاد حیدر دی کتاب ’’ضلع مظفر گڑھ کی تاریخ‘‘ ۔ ’’ثقافت، ادب‘‘ وچ سرائیکی ادب دی تاریخ صفحہ 391 تا 899 تقریباً 500 صفحات اتے مشتمل ہے۔ ’’سرائیکی ادب دی مختصر تاریخ‘‘ جینکوں 1986ء وچ سرائیکی پبلی کیشنز مظفر گڑھ دی طرفوں شائع کیتا ڳئے۔ ’’سرائیکی ادب ٹورتے پندھ‘‘ ڈاکٹر سجاد حیدر پرویز دی ایہ کتاب 1980ء تا 1995ء تک دے سولہ سال دے ادبی جائزیاں بارے ہے۔ حمید الفت ملغانی دے سالانہ ادبی جائزے ادبی شخصیات و کتب بارے تذکرے و ادبی تاریخ نویسی دے شماریاتی کتابچے ہن جنہاں کوں سرائیکی ادبی بورڈ (رجسٹرڈ) ملتان دی طرفوں 1990ء توں ہر سال چھاپیا ویندا پئے۔^[٢]