سرائیکی افسانے دا ارتقاء

سرائیکی افسانہ دے ارتقائی سفر دے پاندھیاں وچوں

شیما سیال،
قاسم جلال،
اقبال سوکڑی،
عبد الباسط بھٹی،
اسلم عزیز درانی،
صبیحہ قریشی،
غلام حسن راہی گبول،
قاصر فریدی،
فیض بلوچ،
منظور اعوان،
بنت احمدانی،
عبد اللطیف بھٹی تے ٻئے ٻہوں سارے ناں اہم ہن۔

ڈاکٹر قاسم جلال افسانیاں دا مجموعہ ’’ہنجوں دَھیرے‘‘ منظور اعوان، ’’ڳجھے دھک‘‘ غلام حسین راہی گبول، ’’ݙکھیں وات‘‘ قاصر فریدی، ’’آدم ڄایا‘‘ سرائیکی سماج وچ پاتے ونڄݨ والے دیہی شہری مسائل کوں بیان کریندن۔

ڈاکٹر اسلم عزیز درانی (اشاعت ۱۹۹۵ء) ’’سِجھ دا سنیہا‘‘ انہاں دے سرائیکی افسانیاں دا پہلا مجموعہ ہے۔ ڈاکٹر اسلم عزیز درانی دے افسانوی موضوعات سرائیکی وسیب دے ݙکھ، ٻُکھ، لوکاں دیاں مشکلات انہاں اُتے تھیوݨ والے ظلم کوں بیان کریندن۔ انہاں افسانیاں وچ منظر نگاری خوب ہے تے موضوع اتے تکڑی گرفت ہے۔

عبدالباسط بھٹی ’’وکاؤ چھانورا‘‘ سرائیکی وسیب اتے اتھ دے واسیاں دی حیاتی نال جڑ تے مسائل، طبقاتی اُچ جھک، ݙاڈھے لوکاں دا ݙڈھپ، ہیݨے لوکاں دی سادگی سچائی کوں خالص زبان دے ورتارے نال کہاݨی کوں قاری دے سامݨے پیش کریندن۔ وسیب دے چور رستہ گیر زمینداراں دھرتی نال جڑت رکھݨ والے لوکاں، کالی جھیٔاں رسماں، تریمتیں دے استحصال، بے روزگاری، جھیٔں مسائل کوں آپݨے افسانیاں راہیں بیان کریندن۔ عبدالباسط بھٹی دے افسانے زبان دے ورتارے دے حوالے نال شاہکار ہن تے سرائیکی سماج وچ بدلدی ہوئی دنیا تے حالات دے ترجمان ہن۔

فیض بلوچ بنیادی طور تے شاعر دی حیثیت نال سنڄاتے ویندن۔ انہاں دے ݙو افسانوی مجموعے ’’ولدی ڈھلدی چھاں‘‘ تے ’’پکھی واس‘‘ سرائیکی وسیب دے جاگیردارانہ نظام دے خلاف تے دیہی پس منظر کوں نمایاں کریندن۔ ایاز احمد ایاز دے افسانیاں دا مجموعہ ’’پیر فرید دا ݙس اے‘‘ روہی رہتل دے پس منظر کوں بیان کریندن۔^[١]