سرائیکی ناول

ناول اطالوی زبان دا لفظ ہے جیڑھا لفظ ناویلا (Naveela) توں نکلیئے۔ ناول دا مطلب نواں تے انوکھا ہووݨ ہے۔ ناول، انسانی حیاتی دے حالات، واقعات کوں انوکھے تے دلکش انداز وچ سامݨے گھن آندے۔ ناول نگار، آپݨے ناول کوں دلچسپ بݨاوݨ کیتے ناول دے حصے یا پلاٹ کوں ترتیب ݙیندے، منظر نگاری کریندے۔ کرداراں دے ذریعے مکالمے نال ڳالھ کوں اڳاں ٹریندے تے مکالمیاں وچ زور دا بیان شامل ہوندے۔

ناول دیاں فنی خصوصیات وچ پلاٹ نگاری، کردار نگاری، منظر نگاری، مکالمہ نگاری، زمان تے مکان دی مطابقت، زبان و بیان دی اہمیت، دلچسپی، تجسّس تے مقصدیت شامل ہن۔

’’سرائیکی زبان وچ ساکوں جو پہلا ناول نظر آندے او ظفر لاشاری دا ’’نازو (ناول)‘‘ ہے۔‘‘

’’ناول ’’نازو‘‘ سرائیکی وچ نِیگر/ دوشیزہ/ چھوہر دے مترادف ہے۔ ایہ ہک معصوم ہندو لڑکی دی کہاݨی ہے۔ ’’نازو دا پلاٹ دلچسپ ہے تے فنی حوالے نال ٻہوں مربوط ہے۔ ایندے بعد ظفر لاشاری دا ناول ’’پہاج‘‘ ہے۔ ناول ’’نازو‘‘ دی نسبت ظفر لاشاری دا ݙوجھا ناول کردار نگاری، جذبات نگاری تے منظر نگاری دے حوالے نال بہت اڳونہاں ہے۔‘‘

سرائیکی زبان وچ ݙو ناول شائع تھیوݨ توں بعد، ہک ݙہاکے تئیں ناول دی اشاعت رُکی رہئی البتہ ایں دوران اردو دے ݙو کلاسیکی ناول، ترجمے دی صورت وچ سرائیکی نثری سرمائے وچ شامل تھئے۔ ڈپٹی نذیر احمد دے ناول ’’توبتہ النصوح‘‘ دا ترجمہ ’’توبہ زاری‘‘ دے عنوان نال، پروفیسر دلشاد کلانچوی نے ۱۹۷۱ء وچ کیتا۔ نذیر علی شاہ نے ۱۹۷۹ء وچ عبدالحلیم شرر دے ناول ’’فردوس بریں‘‘ دا سرائیکی زبان وچ ترجمہ ’’فردوس ٹھڳالی‘‘ دے ناں نال کیتا تے ایہ ۱۹۷۹ء کوں شائع تھیا۔

سرائیکی زبان وچ سئیں ظفر لاشاری دے ناول ’’نازو (ناول)‘‘ (اشاعت ۱۹۷۱ء) کوں اولیت دا اعزاز حاصل ہے۔ (بھانویں جو غلام حسن حیدرانی دا جاسوسی ناول ’’گلو‘‘ قسط وار، ہفت روزہ، اختر‘‘ وچ (۱۹۶۹ء) مشائع کرݨ دا فیصلہ تھیا۔ ایندی پہلی قسط ماہنامہ ’’سرائیکی لوک ادب‘‘ مئی ۱۹۷۳ء دے شمارے وچ شائع تھئی۔ مگر ایہ ناول کتابی صورت وچ نہ چھپ سڳیا)۔

ٻیا ݙیکھو

• سرائیکی ناول نگار

• حبیب مہاݨا تے سلیم شہزاد

• سرائیکی ناول ٻولی وٹار

ٻاہرلے جوڑ

• سئیں ڈاکٹر خالد اقبال دی لائبریری ݙیکھو

• سئیں ڈاکٹر خالد اقبال دا تعارف انگریزی وِچ

• ڈاکٹر خالد اقبال صیب دی لائبریری دا ٻِیا مواد۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔