ظفر لاشاری
ظفر لاشاری سرائیکی دے اُچّے ناول نڳار تے اَفسانہ نویس ہِن سرائیکی فکشن وِچ اُنھاں دا مقام بہوں اُچا ہے ڈاکدر طاہر تونسوی دے نزدیک ظفر لاشاری سرائیکی افسانے دا فریدؒ ہے موضوعات دے لحاظ نال او اُردو افسانہ نگار احمد ندیم قاسمؔ دے ناں نال ٹُردا نظردے ۔اَتے عورتاں دے ڈُکّھاں تے ڈُکھی تِھیوݨ دی وجہ کِنوں علامہ راشد الخیری دے نال کَھڑا ݙِسدے ۔ظفر لاشاری دے سارے موضوع اُندے قریب تے اُندے وسیب دے ہِن موضوعی اعتبار نال ظفر لاشاری مَرد ھووݨ دے باوجود فنکار دے سانجھے رشتے دی بادولت معاشرے وچ حالات تے واقعات دے ہتھوں پِیٹھی ھوئی عورت دی نمائندگی کریندے تے ایں معصوم طبقے دی حمایت وِی.
بندے دی حیاتی نِرا تماشہ اے خوشیاں غمیاں ،ویل ردھیمیں ،خاب عذاب نال نال ٹردن۔حیاتی اچ بندہ کئ روپ وٹیندے ۔اینویں ہی اڄ دی ݙینہہ سرائیکی زبان و ادب دے پہلے ناول نگار ،مہان لکھاری ، سرائیکی زبان دا محبتی ، خدمت گار ،نثر نگار، ظفر محمود لاشاری 16 مارچ 2020ء کوں خالق حقیقی کوں ونڄے ملے ۔
ظفر لاشاری 9 دسمبر 1948ء کوں دیرہ نواب صاحب دے نیڑے وستی محراب والا تحصیل احمد پور شرقیہ ضلع بہاول پُور محمد ابراہیم دے گھر ڄمے ۔آپ دا اصل ناں ظفر محمود خان لاشاری تے قلمی ناں ظفر لاشاری ہا ۔منڈھلی تعلیم دی شروعات گھر اچوں حاصل کیتی ۔ول 1967ء وچ گورنمنٹ صادق عباس ہائی اسکول احمد پور شرقیہ توں میٹرک دا امتحان سائنسی مضموناں وچ پاس کیتا ۔
1968ء کوں ادبی منڈھ دی شروعات کیتی ۔
ظفر لاشاری صاحب کوں سرائیکی دے پہلے ناول لکھݨ دا اعزاز حاصل ہے۔انھاں دا پہلا ناول نازو جیڑھا 1971ء کوں چھپیا تے ݙوجھا ناول 1973ءکوں شائع تھیا ۔
1980ء کوں علامہ اقبال اوپن یونیورسٹی اسلام باد توں پی ۔ٹی ۔او سی دی ڈگری ،1982ء ایس ای کالج بہاول پُور تو ایف اے دی ڈگری حاصل کیتی ۔1985ء وچ بی اے 1988ء وچ ایم اے پنجابی تے1991ء کوں ایم اے سرائیکی دی ڈگری اسلامیہ یونیورسٹی بہاول پُور تو حاصل کیتی 1990ءکوں پنجاب یونیورسٹی لہور توں بع عنوان مقالہ " خواجہ فرید دے تعلیمی نظریات" نال ایم ایڈ دی ڈگری اپݨے ناں کیتی ۔
ظفر لاشاری ہک استاد ہن محکمہ تعلیم اچ ملازمت کریندے ہن ۔ ملازمت دا منڈھ 31مئ 1975 کوں چنی گوٹھ پرائمری سکول تو بدھیا تے 18 سال اتھائیں نوکری کریندے رہیے ۔1993ء وچ چاہ یوسف والا مڈل سکول دے ہیڈ ماسٹر بنڑیے ول ایس ایس ٹی دی حیثیت نال گورنمنٹ ہائ سکول مہراب والا کم کریندے رہیے ۔
8 دسمبر 2008ء کوں ایں سکول تو ریٹائر تھی ڳئے ۔
ظفر لاشاری ہک وسیبی بندہ ہا تے اپݨی ماء ٻولی نال محبت رکھیندا ہا۔وسیب دے مسائل کوں اپݨے افسانیاں دا موضوع وسیب دیاں ڳالھیں ،وسیبی ثقافت تے وسیب دیاں محرومیاں تے نا انصافیاں کوں بیان کریندن۔ظفر لاشاری سرائیکی نثری اَدب وچ ناول نگار ،افسانہ نگار ،ڈرامہ نگار تے محقق دے روپ وچ اساݙے سامݨے آئین۔۔
ظفر لاشاری اپݨے کتاباں نال ٻہوں محبت کریندے ہن تے ایں سانگے اپݨی زاتی لائبریری اپݨے گھر محراب والا وچ موجود ہئ انھاں دی وفات دے بعد انھاں دی اولاد نے ایں لائبریری کوں "ظفر ریسرچ لائبریری محراب والا" دے عنوان نال ٻݨائ تے ایندی افتحاحی تقریب 10 نومبر 2022ء کوں اسلامیہ یونیورسٹی بہاول پُور دے وائس چانسلر ڈاکٹر اطہر محبوب نے اپݨے دست مبارک نال کیتی ۔ظفر لاشاری دی شادی 1976ء اچ تھی انھاں دی اولاد وچوں تراۓ پتر مستنصر محمود ،حافظ غضفنر محمود ،تے اطہر محمود ہن تے ݙو دھیاں صائمہ ظفر لاشاری تے صالحہ ظفر لاشاری ہن ۔آپ دے سبھ ٻال اعلیٰ تعلیم یافتہ تے ملازمت والے ہن ۔ظفر لاشاری 16مارچ 2020ء کوں ایں دنیا توں جھوک لݙا ڳۓ تے سرائیکی ادب ہک عظیم لکھاری تو محروم تھی ڳئ۔
لکھتاں:-
ظفر لاشاری دیاں کتاباں ہیٹ ریٹ ہن۔
1.نازو : پہلا سرائیکی ناول جیڑھا 1971ء کوں سرائیکی ادبی مجلس بہاول پُور تو شائع تھیا۔
2. پہاج : ناول جیڑھا 1983ء اچ پنجاپ ادبی بورڈ لہور توں شائع تھیا
3. تتیاں چھانواں : افسانے دا مجموعہ ہے جیندے وچ ݙاہ افسانے شامل ہن۔ایں افسانہ دی کتاب کوں 1984ء کو سرائیکی ادبی تحریک مہراب والا نے شائع کیتی ۔
4. سرائیکی دی پہلی کتاب : ( ترتیب) 1990ء سرائیکی ادبی سنگت پنجاب یونیورسٹی لہور توں شائع تھی ۔
5۔ خواجہ فرید دے تعلیمی نظریات : 1995ء پنجاب ادبی بورڈ لہور توں شائع تھی۔
6. جانباز جتوئی فن تے حیاتی: (تحقیق)1999ء پنجاب ادبی بورڈ لہور توں شائع تھی ۔
7. سرائیکی لوک سہرے (سرائیکی نثری ترجمے نال) 2007ء اچ لوک ورثہ اسلام آباد تو شائع تھی۔
شالا جنت مکاݨی ۔ 🤲
طالب دعا: شعیب اختر