سرائیکی النسل قبائل

سرائیک النسل قبائل Ethnic Saraiki Clans
سرائیکی
خطہ:	سرائیکی وسیب
پاکستان اچ شرح آبادی:	10.4 فیصد
سرائیکی قوم اچ شرح آبادی:	68 فیصد
مرکزی شہر:	ملتان
زبان :	سرائیکی

سرائیک النسل قبائل (سرائیکی: نسلی سرائیکی ڳوتاں، انگریزی: Ethnic Saraiki clans) سرائیکی وسیب دے مقامی تے اکثریتی قبائل ہن۔ سرائیکی وسیب یا خطہ سرائیکستان، برصغیر دا قدیم ترین جغرافیائی علاقہ ہے جیندا مرکز ہمیشہ کولوں ملتان رہیا اے۔ سرائیک دا مطلب اے عزت دے قابل، عزت کیتے منتخب کیتا گیا یا نسلا" سرائیک قبائل جو اپڑا تعرف سرائیک کریندن ۔ ایندے ݙوجھے معنی ہن، دریاواں دی بھک تے آباد واسی مقامی لوک یا دریاواں دے کنارے تے کاشتکاری کرݨ والے یا دریاواں دی وچلی سُکی جاہ یا زمین تے آباد یا ول کاشتکاری کرݨ والے واسی. نسلی سرائیکی ذاتاں یا سرائیکی ڳوتھاں، سرائیکستان دے تمام اضلاع وچ اکثریت نال موجود ہن تے اپݨے ناں دے نال سابقے یا لاحقے دے طور تے ملک، رائے، راݨا، مہر، میاں، سردار، رئیس, ڄام وغیرہ دے خصوصی الفاظ دا استعمال کریندن. سرائیکستان وچ وسݨ والے راجپوت، ڄٹ، دیراوڑ تے روہیلے قبائل یا برصغیر دے کہیں نسلی گروہ نال تعلق رکھݨ آلے ذاتاں جیہڑے سرائیکی زبان ٻولیندن او نسلی سرائیکی ہن. ایں فہرست اچ مسلمان ذاتاں دے علاوہ ہندو تے سکھ وی شامل ہن جیہڑے کہ سرائیکی نسل نال تعلق رکھدن۔

قوم دی تعریف تے سرائیکی قومیت دا تصور

کہیں مخصوص جغرافیائی حدود اچ مشترکہ زبان، ثقافت تے روایات رکھݨ آلے لوگ ہک قوم ہوندن جیہڑے ہک یا ہک توں ودھ نسلاں تے مشتمل تھی سڳدن۔ ایں لحاظ نال سرائیکی قوم دے نسلی گروہاں اچ سرائیکی قبائل، بلوچ قبائل، پٹھاݨ و ترک قبائل، قدیم عرب قبائل وغیرہ شامل ہن۔

سرائیکی النسل قبائل دی تاریخ

سرائیکی وسیب دی قدامت معلوم تاریخ توں وی پراݨی اے تے ایں طرح اتھوں دے پراݨے تے اصلی واسیاں دی بدولت ہی اتھوں دی ثقافت تے زبان اڄ وی قائم و دائم ہن، تہوں پراݨے ادوار اچ اتھاں آکے وسݨ آلے عرب، ترک، پٹھاݨ یا بلوچ قبائل اتھوں دی زبان تے ثقافت اچ ڈھل ڳن تے تقسیم ہند دے بعد آوݨ آلے مہاجرین دی وݙی تعداد وی سرائیکی ثقافت دے خطے دا ہک جزو بݨ چکی اے۔ ایں ڳالہوں اے ضروری اے کہ وسیب دے قدیم سرائیکی قبائل دی تاریخ تے ثقافت کوں پھرولا ونڄے تے انہاں تے تحقیق کیتی ونڄے کیونکہ انہاں دی وجہ کولوں ای ہر بیرونی نسلی گروہ مقامی ثقافت اچ ڈھلدا ڳیا تے بجائے اپݨی ثقافت تے زبان رائج کرݨ دے سرائیکی رنگ اچ ہمیشہ کیتے رنگیج ڳیا۔ سرائیکی النسل قبائل اچ دیراوڑی تہذیب دے واضح اثرات ملدن۔

سرائیکی النسل قبائل دی تندیر

(الف)

اندھڑ ، اُتِرا، اُنڑ، ادواݨی، اروڑا، آہوجا، اَماں، اندھا، اموندھا، ابڑا، انگڑا، اولکھ، ارِیا

(ب، ٻ)

بھٹہ، ٻرڑہ، ٻراݨہ، بھرواݨہ، بھینڈ‍، بترا، بھاٹیہ، بھٹی، بودلہ، بھوں، بھابھڑا، بھابھہ، بریار، بھݙیرا، بھلر، بھایا، بھیلا ، بھپلہ، بکھر، ٻُچہ، ٻگھیلا، بجاج ، ٻوہڑ، بھارا، ٻوسݨ ، بھیلہ، ٻلہوڑا، ٻلورا، بھواݨہ، بھوݨ ، بھوت، ٻݙاݨی، ٻُٹ، ٻݙاݨی، ٻپی، ٻکروال، بداڑا، ٻدھ، بھٹیلہ،بوکھیا، بھیٹ

(پ)

پرہار ، پونٹہ، پہوڑ، پراچہ، پنوہاں ، پنوار ، پہوجا ، پلواݨی، پرارا، پنوالی، ٻپی، پوݨیہ، پتل

(ت، ط)

تھہیم ، ترڳڑ، ترہیلی

(ٹ)

ٹانوری، ٹواݨہ ، ٹھیٹھہ

(ث، س، ص)

سہونترا ، سولنگی، سندھڑ، سندھا‍ سیال، سمیجہ، سراء، سرڳاݨہ، سہو، سپل، سپرا، سڳرا، سیوڑہ، سومرہ، سمہ ، سیہڑ، سندیلہ، سرڳاݨی، سڳو، سرہاݨی، سرہاݨہ، سوڈھیکا، سیہول، سنانواں، سانول

(ج، ڄ)

جکھڑ، جھنڈیر، جھٻیل، جبلہ، جوئیہ، جونیجہ، جھلݨ، ڄڑھ، جھتیال، جھامکی، ڄلواݨہ، جاڑا، جھکمار، ڄٹاݨہ، ڄوٹہ، جھانب

(چ)

چنڑ‍، چدھڑ‍، چاچڑ‍، چنہ، چھینہ، چوغطہ، چھڄڑا، چوہان، چوکر، چاولہ، چھڄا

(ح، ہ)

ہمݨ، ہنجرا، ہرل، ہانس، ہمشیراہ، ہنجیرا

(خ)

خالطی

(د‍)

دھریجہ، دایا، دولتاݨہ، دھکڑ، درگھ، دستی، ددھوڑا

(ڈ، ݙ)

ݙمرہ، ݙاونج، ݙاہا، ݙاہڑ، ݙیوالہ، ݙیپال، ݙومرا، ݙمرلا، ݙل، ݙوݙیکا، ݙیرا، ڈھول، ڈھانڈلہ، ڈھڈھی، ڈھاڈھی، ڈڈا

(ر)

رک، رتیکا، رڄواݨہ، رتھیب، راں، رونگھا، رݙ

(ش)

شجراء، شرما

(ع)

عاربی

(ف)

فتیاݨہ

(ق، ک)

ککارا، کلاسݨ، کلاسرہ، کھونہارا، کلیار، کھوکھر، کھاکھی، کھرل، کھر، کٹیسر، کھتر، کھراݨہ، کھاڑک، کچالہ، کنہوں، کھیڑا، کیہل، کانجو‌، کھٹیک، کھچی، کٹپال، کھڳا، کٹاݨہ، کھلول، کھلمنگ، کھڑیالی، کھور، کارلو، کھکھ، کات، کھیڑا، کھیارا، کھوجا، کھیواݨی، کھراݨہ، ککریجا، کامرا، کھکھل، ککڑا، کھنبڑا، کمیاݨہ، کھاروا، کھنڈو، کھمیٹا، کہاوڑ، کنیال، کیس، کمبوہ، کانجݨ، کنیرا، کلُو،

(گ، ڳ

ڳیرا، گھلیجہ، گھلو، گوندل، گھنجیڑا، گاذر، گلاٹی، گروور، گلیاݨی، گانگا، ڳرڑ، گرواں، ڳیڑی، گنواں، گدارا

(ل)

لانگ، لکھویرا، لنگڑیال، لٻاݨہ، للو، لنگاہ، لالیکا، لٻیرا، لاڑ، لشاری، لودھرا، لاٹکی، لنگراݨہ، لکھیسر، لاکھا، لک، لڳویرا

(م)

ماچھی، متیاݨہ، میتلا، موہاݨہ، مسݨ، منجھ، مڑل، ملہی، مہے، مور، ملاݨہ، منجوٹھہ، مکول، مہوٹا، ماڑھا، مہیسر، مینگھوار، میاݨہ، مندھیرا، میراݨی، مہتا، مدان، ملہوترا، میندھرا، مہتم، مکوال، مَترو، ماہڑا، مونڈا، میہوار

(ن)

نون، نوناری، نارنگ، نرڳا، نانگری، نیکوکارہ، نانڈلہ، نائچ

(و)

ورند، وریاء، وارݨ، ویھہ، واگھا، واݙو، وینس، وٹو، ورما، وادھوا، وسیر، ویہائی