Jump to content

خطِ مسماری اتے قدیم دور دے اندازِ تحریر

وکیپیڈیا توں
خطِ مسماری اَتے میخی پیکانی دے انداز

خطِ مسماری، میخی پیکانی  (Cuni Form)

[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]

ایہہ نمونہ خطِ مسماری، میخی پیکانی  (Cuni Form)  دا ہِے جیڑھا چار ہزار سال قبل مسیح بابل اِچ سومیری قوم دے ویلے دی لکھاوٹ ہِے۔ اے قوم دجلہ، فرات دے درمیان پھیلی ہوئی ہَئی۔ اِے خطِ سومیری پراݨے بابل آلیاں دِی یادگار ہِے ڄیڑھا طوفانِ نوح علیہ السلام توں چار ہزار سال قبل مسیح اِچ رائج ہَا اِیندے موجد سامی عرب ہَن۔ اِتھاں میخ نال مشابہت رکھیندے ہئے ہِک طرزِ تحریر بݨ گیا ڄیکوں خطِ میخی یا خطِ پیکانی آکھیا ڳیا۔ اے خط ترے ہزار سال قبل مسیح توں سنِ عیسوی دے آغاز تئیں جاری ریہا۔ اے خط میخی اَتے خطِ پیکانی ایران اَتے ایشائے کُوچک تک ہر ڄا تے مقبول ہَا سومری معماراں نے آپݨے بادشاہ دے حکم تے ہِک معبد تعمیر کیتا۔ اِیں معبد دی کھدائی دے دوران ہزارواں تختیاں ڄڑھیاں مٹی دِیاں پکیاں سِلھاں اَتے خطِ میخی کندہ ہئی۔[١]

۔

سلجوقی دور دا تصویری اَتے تحریری اَنداز

[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]

اے سلجوقی دور دے تصویری اَتے تحریری انداز دا خوبصورت ملاپ ہے۔ ثابت تھیا ڄو مصوری خطاطی اَتے نقاشی دا اینڄھیاں اَزلی ملاپ ڄیڑھا اَڄ وی فنونِ لطیفہ دا مرقع ہے اَتے راہندی دُنیاں تئیں ڄُڑیا راہسی۔[٢]

۔

خطِ تمثال  (Pictorial Writing)

[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]
تصویری دور دی لِکّھت رِیت دا انداز

خطِ تمثال  (Pictorial Writing)  تحقیق توں اے انکشاف تھئے ڄو پراݨیاں قوماں سب توں پہلے تصویراں بݨا تے ہِک ٻئے کوں گاٖل وات ݙسیندے ہَن۔ اِیکوں تصویری خط آکھیا ویندا ہَا۔ بابل اَتے مصر دی قدیم تریخ توں ثابت تھیندے ڄو مصر اَتے بابل اِچ تصویری لکھائی دا رِواج پنڄ ہزار سال قبل اَز مسیح توں تھیا ہا۔ اے نمونہ اُوں قدیم ترین تصویری خط دا ہِے۔ ڄیکوں عربی اِچ خطِ تمثال آکھیا ویندے۔[٣]

۔

تصویری دَور اِچ ڄݙاں خطِ میخی ایجاد تھیا

[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]

میخی دی پراݨی تحریر تصویری خط (ڄیکوں خطِ تمثال وی آکھیا ڳے) اے خط عبادت گاہواں اَتے فراعنہ دے مقبریاں تے بݨایا ویندا ہا اَتے خاص طور تے اہرامات کیتے مخصوص ہَا۔ ایں رسمِ کتابت دے لکھݨ آلے عبادت گاہواں تے مندراں دے پڄاری اَتے پروھت ہوندے ہَن۔[٤]

  1. بحوالہ ’’خطاطی اور ہمارا رسم الخط‘‘  از قلم : سید یوسف بخاری دہلوی۔  ناشر: ایچ ایم سعید کمپنی۔  پاکستان چوک کراچی۔  طبع اوّل مئی 1959ء
  2. THE SALJUK SCHOOL (Page from a Manichaean book Marginal decoration)
  3. بحوالہ:  تاریخِ مصر الحدیث ۔ از جرجی زیدان۔ مطبوعہ مصر
  4. از: "ابن کلیم" "ملتان دے لوک فنون وِچ روائتی خطاطی دا ارتقاء" (١٩٧٠ء تُوں پہلاں)، باہتمام: دبستان فروغ خطاطی (رجسٹرڈ)۔ (غیر مطبوعہ سرائیکی مقالہ)۔