چیچنیا وِچ زنانیاں

چیچنیا دی زنانیاں روس نال جنگ دے وِچالے ١٩٩٤ء وِچ دست بہ دُعا ہِن جو دار الحکومت گروزنی اُتّے دشمݨ فوجاں دا قبضہ ناں تِھیوے۔

چیچنیا وِچ زنانیاں / تِریمتِیں (اردو: چیچنیا میں خواتین) (انگریزی: Women in Chechnya)۔ چیچنیا سوویت کَٹھ دے اَخِیر وِچ ہِک نویں اَزاد تِھیوݨ آلے دیس دے طور تے وجود وِچ آیا ہئی۔ بھان٘ویں جو اِیں اَزادی کُوں صرف افغانستان دی طالبان حکومت نے اپݨے دورِ اقتدار وِچ مَنّیا ہئی۔ اِیہ بعد وِچ رَت نال بھرے جَنگاں دے بعد روس وِچ وَلا رَلا ݙِتّا ڳیا ہئی۔

چیچن واسیاں کُوں اڳوا کر تے اُنّھاں کُوں ڳُم کرݨ، اُنّھاں کُوں غیر قَنُونی طور تے پَھدّ گِھنَّݨ تُوں گِھن تے جسمانی ݙُکھ ݙیوݨ اَتے اُنّھاں دے خلاف بد ترین تشدّد کرݨ ٻِیا وݙّے پیمانے اُتّے زنانیاں دی عِزّت لہاوݨ دے واقعے اُوں دور وِچ ٻہوں ݙِٹٌّھے ڳئے ہَن۔ کیوں جو عالمی بِیادری نے اپݨے انسانی حقوق دی اَواز چاوݨ دے اپݨے فرضاں کُوں پورا ناں کِیتا ہئی اَتے چیچنیا وِچ انسانیت دا ٻہوں بھیڑا دور اِین٘ویں اِی چلدا رِیہا ہئی۔ این٘دے نال چیچنیا وِچ زنانیاں ٻہوں وَدھ متأثر تِھیندیاں رِیہاں ہَن۔  

دیس وِچ زنانیاں دا کِردار اَتے کیفیّت

جنگ اَتے خانہ جنگی دے حالات دی وجہ کنُوں زنانیاں دا کِردار پوری طرح بَدلیڄ ڳِیا ہِے۔ جنگ نے عام مرداں کُوں روز ݙیہاڑے دی حیاتی تُوں وَکھرا کر ݙِتّا ہِے، تَہُوں مرداں دے روائتی کَم ہُݨ زنانیاں کرین٘دیاں ہِن۔ جنگ دے وِچالے کئی مرد مارے ڳئے یا ڳُم تِھی ڳئے۔ صحیح ڳِنتری ݙَساوݨ اوکھا ہِے، بمباری، فوجی آپریشن، زبردستی دا دیس نِکالا ݙیوݨ وغیرہ دی وجہ کنُوں غیر سرکاری اعداد و شمار دے مطابق جمہوریۂ چیچنیا وِچ ہر وِیہہ زنانیاں دے تناسب وِچ صرف ہِک مرد پایا ڳیا ہِے۔ تہُوں کہِیں چھوہِر کُوں حیاتی ٻیلی دی ڳویڑ وِچ پہلی اوکھ ہِے: چُݨݨ دے چوݨ وِچ گھاٹا، تہُوں چیچنیا وِچ کئی چھوہِرِیں کہِیں مرد دی ݙوجھی یا تِرِیجھی ذال دی حیثیّت نال پرنائیاں وین٘دیاں ہِن۔ کُجھ زنانیاں ہِن جِنّھاں دے پئے مارے ڳئے ہِن اَتے اُنّھاں نال صرف ٻال ہِن۔ اِیہو جئیں زنانیاں دی شادی اوکھی ہِے۔ کیوں جو اِنّھاں تُوں گَھٹ عُمر دی چھوہِرِیں پہلاں تُوں علاقے وِچ موجود ہِن۔

ٻِیا ݙیکھو

• ایشیاء وِچ زنانیاں
• روس وِچ زنانیاں
• سوویت کَٹھ وِچ زنانیاں