مالی وِچ زنانیاں

مالی وِچ زنانیاں (اردو: مالی میں خواتین) (انگریزی: Women in Mali) دی حیثیت اَتے سماجی کردار نسلی معاشریاں وِچ انجو انج روائتاں دے اوکھے تعامل، وݙّی ساحلی ریاستاں دے عروج تے زوال، فرانسیسی نو آبادیاتی حکمرانی، اَزادی، شہری کاری، جھیڑیاں اَتے ما بعد نو آبادیاتی پیش رفت توں تشکیل پان٘دا ہِے۔ مالی دیاں زنانیاں مالی دی اَبادی دا صرف اَدھ توں گَھٹ ہِن اَتے کُجھ ویلے اُوہ ازدواجی معاشریاں دا مرکز وی رِیہاں ہِن، جاں جو اُوہ اِیں وݙّی زرعی دیہی بِیادری دے معاشی اَتے سماجی ڈھانچے کِیتے ہمیشہ اہم رِیہاں ہِن۔

اِنّھاں دے کردار کوں مذہب اُتے جھیڑیاں نے وی تشکیل ݙِتا، کیوں جو کافر معاشریاں نے ١١٠٠ توں ١٩٠٠ء دے ویلیاں وِچ ہولے ہولے اسلام کوں رَستہ ݙِتّا۔

ثقافتی پس منظر

مالی مغربی افریقا وِچ ہِک خُشکی نال گِھریا ہویا مُلخ ہِے۔ اِیں نے ١٩٦٠ء وِچ فرانس توں اَزادی گھِدّی ہئی۔ شمالی مالی وِچ جھیڑے نے مُلخ کوں غیر مستحکم کر ݙِتّا۔ مالی دی اَبادی ١٨ ملین توں وَدھ ہِے، اَتے اخلاقی طور تے درج ذیل جَتھیاں نال متنوع ہِے: بامبرا 34.1%، فولانی 14.7%، ساراکول 10.8%، سینیو 10.5%، ڈوگن 8.9%، مالینکی 7%، بوبو 2.9%، سونگھائی 1.6% , Tuareg 0.9%، ٻئے مالی 6.1% مغربی افریقی ریاستوں دی اقتصادی بِیادری کے اراکین وِچ 0.3%، ٻئے 0.4%۔ ہِک زنانی دی کوکھ وِچ ڄَمَّݨ آلے تقریباً ٦ ٻالاں دی زرخیزی دی شرح دُنیا وِچ سبھ توں وَدھ ہِے۔

تعلیم

مالی دِیاں چھوہِرِیں سکول وین٘دے ہوئے

ہِک توں پندرھاں ورھیاں دی عُمر تئیں تعلیم لازمی ہِے۔ وَل وی ٻہوں سارے ٻال سکول نئیں وین٘دے، اَتے غُربت، چھوہِرِیں دی تعلیم کِیتے سماجی ترجیح، ٻالاں دی شادی اَتے جنسی ہراساں جئیں عوامل دی پارُوں چھوہِرِیں دے اندراج دی شرح ہر سطح اُتے چھوہَراں دے مقابلے وِچ گَھٹ ہِے۔

صحت دی ݙیکھ بھال

مالی دُنیا دے غریب ترین مُلخاں وِچُوں ہِک ہِے اَتے صحت اَتے صفائی دے ناقص انتظاماں توں شدید متأثر ہِے۔ زنانیاں دی صحت منفی طور تے متاثر تھین٘دی ہِے، بھان٘ویں جو حکومت ٻالاں دے نال نال ݙُون٘ہائیں جِنساں دے بالغاں کوں سبسڈی اُتے طبّی ݙیکھ بھال ݙین٘دی ہِے۔ مالی دا آئین صحت دے حق دی ضمانت ݙین٘دا ہِے۔ صحت دی ݙیکھ بھال دی پالیسی کمیونٹی دی ساجھے داری، لاگت دی وصولی اَتے ضروری دوائیں دی دستیابی اُتے مبنی ہِے۔