قاضی جان محمد خان لنگاہ
سلطان حسین خان لنگاہ وݙا صاحبِ نظر، علم اَتے لوک فنون دا حُبدار ہَا۔ نال اِی او عالماں فاضلاں دا وی محبتی ہَا۔ اکثر شاعر، عالم کاتب (خطاط) ریاست احمد آباد اِچوں وی ملتان آندے ویندے ہن علمی تبادلۂ خیالات تھیدا رہندا ہَا۔ اَتے ہِک ٻئے دی ترقی توں وی فائدہ چاتا ویندا ہَا۔
ہک واری قاضی جان محمد دی سرداری اِچ سلطان حسین خان لنگاہ نے خاص سفارت گجرات بھیجی تاں اُتھوں دی ترقی ݙیکھ آنوݨ اَتے وَت ملتان دی ترقی تے بہتری کیتے آپݨیاں سفارشات پیش کرݨ ۔ بقول فرشتہ (تاریخ فرشتہ دے مصنف) سفیر نے واپس آکے ڄیڑھی رپورٹ سلطان کوں ݙتی اَتے ݙسیا ڄو اُتھوں دا حکمران آپݨی سلطنت کُوں ترقی ݙینوݨ دا وݙا خواہشمند ہِے۔ اُتھا ں وݙے محلات، اُچیاں عمارتاں اِنہاں اُتے سوہݨیاں لکھایاں، صنعت، حرفت اَتے پیداواری وسیلے وݙی تعریف دے قابل ہِن۔ سلطان حسین خان لنگاہ مونجھا تھیا ڄو ساݙے وسیلے تاں گھٹ ہِن پر اساں وی ٻئی ترقی کرنا چاہندے ہِیں۔ سلطان دا وزیر اعظم عماد الملک بابک نے اِیں صورتِ حال کوں سنبھالا ݙیندے آکھیا بھانویں جو مالوہ، بنگال، احمد آباد، اَتے دَکن ٻہوں ترقی اِچ ہِن پر ملتان اَتے اُوچ شریف ڄیں مَردم خیزی توں تاں محروم ہِن۔ حضرت بہاء الدین زکریا دے جانشین اَتے بخاری صوفیاء دے سلسلے تاں اُنہاں کول نِیں کٹھے تھی سڳدے۔ قاضی محمد دا تعلق وی لنگاہ قبیلے توں ہَا ڄیندا پورا ناں قاضی جان محمد خان لنگاہ ہئی ڄیڑھے قاضی القضاۃ دے نال نال شاہی کتب خانے دے ناظم وی ہن (روایت ہِے ڄو اِے عہدہ خاص کر اُنہاں دا خط سوہݨاں ہووݨ دی وجہ نال اُنہاں کول ہئی) اُنہاں دی اُولاد اِچوں ہِک وݙے قابلِ ذکر سپوت سردار محمد آمُر زیدہ خان لنگاہ ہَن ڄنہاں دا عرصۂ حیات قاضی جان محمد توں ہِک صدی بعد تک دا ہِے۔ اَتے اُنہاں دا ڄمݨ 1653ء، وفات 1731ء ہِے۔ سردار محمد آمُرزیدہ خان لنگاہ مغل دَور دی ہِک اہم علمی شخصیت ہَن۔ [١]۔[٢]
ٻِیا ݙیکھو
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]حوالہ جات
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]- ↑ بحوالہ مضمون ’’لنگاہ قبیلہ‘‘ محقق ملک محمد صفدر فیضی ایڈووکیٹ ہائیکورٹ، ہفت روزہ کلیم دے شمارہ نمبر44جلد نمبر 7 نومبر 1995ء تُوں آرکائیو کِیتا ڳیا
- ↑ از: "ابن کلیم" "ملتان دے لوک فنون وِچ روائتی خطاطی دا ارتقاء" (١٩٧٠ء تُوں پہلاں)، باہتمام: دبستان فروغ خطاطی (رجسٹرڈ)۔ (غیر مطبوعہ سرائیکی مقالہ)۔