قاسم سہاݨی
اصل ناں محمد قاسم علی
قلمی ناں قاسمؔ سہانی
جمن 1976ء
پیشہ محنت مزدوری
فون نمبر 03466029884
جاہ پتہ پُل قمبر ،شادن لُنڈ ضلع ڈیرہ غازی خان
جگ مشہور افسانہ نگار میر غلام حسن خان حیدرانی دی دھرتی(شادن لنڈ)دا واسی نوجوان شاعر و ادیب قاسم سہانی ہک با شعور لکھاری ہے جیڑھا سرائیکی ادب دی ست رنگی کہکشاں وچ ہک چمکدا ہویا ستارہ ہے ،جئیں بہوں جلدی سرائیکی ادب اچ اپنی سنجان بنائی ہے تے بہوں تیزی نال اگوں تے ودھدا پئے۔ہر صنفِ سخن تے طبع آزمائی کریندا پئے لیکن زیادہ تر مشق اوں ڈوہڑے تے غزل تے کیتی ہے۔علاوہ ازیں قاسمؔ سہانی دا ہک بیا حوالہ مضمون نگار تے کالم نگار دا وی سامنے آندے۔مگر جدید سرائیکی غزل دے بانی حضرت اقبال سوکڑی دے بقول ’’قاسم سہانی غزل دا ہک مہان شاعر بن کے سامنے آسی تے اپنے ہم عصر شاعریں دی قیادت کریسی‘‘بے شک قاسمؔ سہانی اجاں ہُن تاں ادب دی فضا اچ پرواز پکڑی ہے،جے ایویں مشقِ سخن جاری رہی تاں انشاء اللہ ضرور ہک ڈینہ قاسمؔ سہانی وڈے غزل گو شعراء دی صف اچ شامل تھی ویسی۔
(1)غزل
دل مچلدا ودے کئی ڈینہواریں کنوں
مشورہ کر گھنیں ہا دیواریں کنوں
پیار کیا ہے سزا ہے زمانے دیوچ
توبہ کیتی ودا ہاں میں یاریں کنوں
ڈکھ دی چادر پوائی ہئی میکوں دوستیں
خوف آندے میکوں ہُن لکاریں کنوں
روح اداسی دی پھاسی تے لڑکیا کھڑے
دور تھیندے ویندے ہیں مزاریں کنوں
خوف ایجھاں ورادھا ہے قاسمؔ اتھاں
لوک ڈردے ودن ہُن بہاریں کنوں
قاسم سہاݨی، شادن لُنڈ، ڈیرہ غازی خان نال تعلق رکھݨ والا ہک سرائیکی لکھاری اے. ایندی لکھت دا ہک نمونہ درج ذیل اے:
لکھت دا نمونہ
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]میڈے پیارے سجنڑ تے مہربان سئیں سعیدثروت صاحب دا مجموعہ کلام ۔سک سنگتانی ۔بذریعہ ڈاک موصول تھئے میں انہیں دا تہہ دل نال شکریہ ادا کرینداں محبتیں اچ میکوں یاد رکھئے کتاب اچ ظہوراحمددھریجہ ریاض عصمت اصغرگورمانی قاصرجمالی امان اللہ ارشدشبیرطاہرحمائتی صفدربلوچ دے تاثرات پڑھدئیں ہوئیں نذرایں قطعے تک پج گئی ہے جیندے وچ نکھیڑےوچھوڑے تے چوڑھے کوں ایں انداز اچ بیان کیتاگئے
پردردکہانی تھی گئی اے
جندیارنمانی تھی گئی اے
جئیں ڈینہ دا میکوں چھوڑتے گئیں
تیڈی سک سنگتانی تھی گئ اے۔
کتاب اچ حمدونعت دے علاوہ غزلاں ڈوہڑے قطعات نظماں اپنڑے سوہنڑے ورتارے نال پڑھنڑکوں ملدئن سعیدثرورت وسوں دا سجاک جنڑاں ہے جیندی شاعری اپنڑے وسیب تے وسیب دی ثقافت تہذیب نال جڑی ہوئی ہے شاعر اپنڑے وسیب دے باہرو نئیں نکھتاتے وسوں دی گالھ کوں روائیت دے نال جوڑکرائیں جدید وکھرپ دے نال الاونڑ دا اہرکیتے تے محبوب دا جھیڑا نکھیڑا نازنہورے من نبھاونڑیاں گالہیں کوں وی کتاب اچ خاص جاہ ڈٹی ہے ثروت غزل لکھنڑ دی کوشش اچ کتنا کامیاب تھئے ایندا فیصلہ آونڑآلاوقت کریسی میں اتنا آہداں جیکرثروت مکمل غزل لکھنڑدی پہلی پوڑی تے قدم رکھ چکے تاں ہنڑغزل تے مزید محنت کرے کیونکہ غزل بہوں سارا وقت منگدی ہے ۔ڈکھ انسان دا ساتھی ہے تے انسان کوں کہیں ڈکھے دی قدر دا پتہ اوں وقت لگدے جڈاں اوخود ایں بھوگ توں گزریاہوے سعید ثروت خود ایں گالھ دا قائل ہے
غم جیندے نال توں وی نئیں گزریا
اونکوں رل گئیں دا خیال کیاہوسے۔
چارڈینہ دی زندگی ہے ول کیہاں جیڑھے تے جھگڑے کیہاں رس رنج ہک باشعور شاعر اپنڑے وسوں دے ہرواسی کوں اے پیغام ڈیندے ۔ ساہ دا ثروت کیااعتباراےکہیں دے کولوں منہ نہ پھیرنہ کہیں دے نال عداوت کرتوں
غزلیں دے علاوہ ثروت دے ڈوہڑے وی بہوں چسولے ہن اے بند ڈیکھو ائے لوک ہزاراں زندگی وچ پرپیارہزارتوں ہک تے ائے جیلے نظرملی ہے نئیں نظریا دل کافریامشرک تے ائے کیاپیارہے پیاردیاں کیالذتاں دل پل پل پیارڈے چھک تے ائے کڈی ثروت ملنڑدی چس آئی اے کڈی لطف جناب دی سک تے ائے۔ ثروت دیاں لکھیاں نظماں اپنڑے ون پونے رنگیں نال چمکارے مریندیاں تے دل جھیکویں خیالیں نال جتریاں ہوئیاں من کوں اپنڑے نویں رنگیں دا احساس ڈیویندن انہیں دی ایں نظم دے کجھ شعر ایں دعا نال جو اللہ ایں جوان دے ادبی پورھیے کوں رنگ لاوے تے مابولی دی خدمت وچ اپنڑاں حصہ ملیندا رہووے آمین
اے دنیاہے
جیڑھا ٹرداودے
اوندے پچھو
ٹرداودے ہرکوئی
جیڑھا بہہ گئے
اینویں سمجھو
اوایں دنیاکنوں رہ گئے۔ [١]