غیور بخاری

غیور ٻخاری سرائیکی زبان دا ہک وݙا شاعر ہے۔احمد پور شرقیہ ضلع بہاول پور دا رہوݨ آلا ہے۔

نمونہ کلام

گوتم بدھ دے نانویں

........... 

گوتم سئیاں

صدیاں پہلے تیئں آکھیا ہا

دُنیا ݙُکھ اے

ݙُکھ اچ سُکھ اے

خود کوں ڳولݨ

سک کوں رولݨ

ایہ وی بھوڳ اے

سارا روڳ اے

گوتم سئیاں

تیئں انسان کوں ظلم توں روکیے

امن دی ڳالھ وی تیئں کیتی اے

پر اڄ صدیاں بعد ایں بھوئیں تے

تیݙا ناں چُم چاوݨ والے

انساناں کوں قتل کریندن

جیکر کہیں جاہ ہونویں ساکوں

اتنی ولدی لازم ݙیویں

برما وچ کیوں ظلم روا ھے؟؟؟ 

بدھ مت قوم کوں کیا تھی ڳیا ھے؟ 

........ 

غیور بخاری

میݙی حیاتی دا پہلا سہرا

اڄ اپݨے محبوب سنگتی محمد عابد خان جتوئی دے پرنے دی خوشی اچ لکھیا ڳئے،ایہ کُئی ادبی شہکار نی ہک یار دی محبت ھے قبول کریسو،، 

.......................... 

پُھل چُݨ چُݨ پیار دے گلشن توں میں موتیاں نال سجا آیاں

اڄ گھوٹ ءِ عابد خان میݙا جیندا لکھ تے سہرا چا آیاں

جند جیویں عابد سیئں میݙا تیݙے ایہ لمحات مبارک ہٍن

جیرھے پل اچ بنرا توں بݨسیں او ݙینھ تے رات مبارک ہِن

تیݙی سنگت، بھیݨ بھرا تیݙے، تیݙے ہر انداز تے خوش ݙسدن

تیݙے بابا سیئں تے امڑی وی تیݙے ایں آغاز تے خوش ݙسدن

ٻیا خوش ءِ ''خیرو خاں'' تیݙا جیرھا کھِل کھِل یار سماندا نیئں

تیݙے سوتر، مُلیر مساتیں دا پیا پیر زمین تے آندا نیئں

میݙی ڈھیر دعا ھے چاھت دے ایہ پُھل تقریب اچ ہوون پئے

ایہ خوشیاں، میلے، جاڳے سب تیݙے یار نصیب اچ ہوون پئے

کُئی اوکھا پل ایں زندگی دا سیئں یاد نہ آوے ہُݨ تیکوں

تیݙی جے تقدیر اچ کُئی ݙُکھ ھے نہ رب ݙکھلاوے ہُݨ تیکوں

غیور دُعا ہئی ایہ میݙی تیݙا دل خوشیاں توں شاد رھے

پنجتن دے صدقے عابد خاں ایہ جھوک تیݙی آباد رھے

ݙو شعر

ایہو دستور ھے دُنیا دا ہمیشہ کولہوں؛؛ 

مونجھی کُئی دید، مبارک نہیں آکھی ویندی؛؛ 

جیلے ݙہدا ہاں میں غیور نماݨے چہرے؛؛ 

میں کنوں عید مبارک نہیں آکھی ویندی؛؛

سنگت اَہدی پئی اے

پِڑ تے دولی دول وڄاوے سنگت اَہدی پئی اے

بھگت فقیر آ کافی ڳاوے سنگت اَہدی پئی اے

پیرو راݨے یار دے گھر ݙو جاڳا گھِدی ویندوں

جیندا دِل ھے رلدا آوے سنگت اَہدی پئی اے

کُئی تاں ساکوں وانگ ''رحیمݨ''، ''مخلص سیئں'' دیاں نظماں

روہی دیوچ آ سُݨواوے سنگت اَہدی پئی اے

صدیاں توں جو چھیڑی آندوں رول انا دے جھیڑے 

ہر کُئی سینے وچ دفناوے سنگت اَہدی پئی اے

ساݙا پندھ کاݨا نہ تھیوے ونڄ غیور کوں آکھو

آندے جیکر دیر نہ لاوے سنگت اَہدی پئی اے

قطعہ

ایں سال سیالے وچ تیݙی وت مونجھ سیاݨی تھی ڳئی ءِ

تیݙے نہ آنوݨ دا سیئں سُݨ کے ایہ پگھرو پاݨی تھی ڳئی ءِ

ایں بے چینی دے عالم وچ کل شام جو گُزریاں شہر کنوں

میکوں پالے آ احساس ݙیوائے تیݙی شال پُراݨی تھی ڳئی ءِ

غیور بخاری

غزل

اساں تاں ازلاں توں بے رخی دے عذاب پلکاں تے چئی ودے ہیں

رٹھے رٹھے ہوئے نشیلے نیناں دے خواب پلکاں تے چئی ودے ہیں

سمجھ نی آندی طویل عرصے توں اے طلب ہے یا کوئی سبب ہے

سوال چہرے تے چپ کھڑے ہن جواب پلکاں تے چئی ودے ہیں

یقین کائنی تاں ڈیکھ سگدیں توں خود فقیریں دا حال آ تے

جو تیڈے نکھڑنڑ دی ہک نشانی جناب پلکاں تے چئی ودے ہیں

جیکر بولیندوں نی بول سگدے اکھیں کھولیندوں نی کھول سگدے

حیاتی ساری دا بار ہک بے حساب پلکاں تے چئی ودے ہیں

توں اپنڑے سوہنڑے نشیلے نیناں دے نال جیڑھی پلائی ہاوی

اساکوں لگدے جو اج توڑیں او شراب پلکاں تے چئی ودے ہیں

کئی ساڈیاں پلکاں تے اڑ سگیا نئیں تے دل دی دھرتی تے کھڑ سگیا نئیں

اساں تاں اج تئیں اونویں کنوارہ شباب پلکاں تے چئی ودے ہیں

اداسی ساڈی کوں لوک سارے پرے کنوں ہنڑ پچھانڑ گھندن

کئی اینویں لگدے جو مونجھ دا آفتاب پلکاں تے چئی ودے ہیں

کوئی ڈساوے ایہ ہے محبت یا کئی کرامت یا معجزہ ہے

اساں خزاں وچ وی اوندے مکھ دا گلاب پلکاں تے چئی ودے ہیں

اساکوں غیور ایں جہان ءچ توں جتنا رسوا کریندیں کر گھن

اساں تاں سئیں تیڈا عشق عزت مآب پلکاں تے چئی ودے ہیں

غیور بخاری

عید کارڈ

ایہ ڈھیر پُرانڑی گالھ تاں نئیں

جڈآں عید دا چندر نظردا ہا

کُجھ سنگتی ساڈی جھوک اُتے

تھی کٹھے تے ٹُر آندے ہَن

ساڈی جھوک تے سب رَل بہندے ہَن

او خوش تھی جُھمراں پاون ہا

کھِل کھِل تے عید مناون ہا

کُجھ دُور دے سنگتی او وی ہَن

جیرھے عید تے کارڈ بھجیندے ہَن

کُجھ خط لکھ تے الویندے ہَن

پر وقت گُزردیں دیر نی تھئی

اساں وہندی نئیں وچ رَل گئے ہیں

اساں وقت دے نال بدل گئے ہیں

اساں انٹر نیٹ دی دُنیا وچ

ایں گُم تھئے ہیں ، بے شُم تھئے ہیں

ساکوں ریتاں رسماں یاد وی نئیں

ساکوں وعدے قسماں یاد وی نئیں

ہُنڑ سکھڑیں عید مبارک دے

ساکوں عید تے میسج ملدے ہِن

نہ سنگت ہُنڑ لنگھ آندی ھے

نہ عید تے خط کوئی لکھدا ھے

نہ کارڈ بھیجیندے کوئی ساکوں

اینویں لگدا ھے جو ویلھے دی

کہیں وہندی نئیں وچ رُل گئے ہیں

اساں اپنڑے آپ کوں بُھل گئے ہیں

ایں گالھ دا تھئے احساس جڈاں

ساکوں یاد آئے ساڈی ڈاک دیوچ

ہک ایجھا کارڈ وی ہونداہا

جیرھا سِک دے سوہنڑے لفظاں وچ

کوئی کر تحریر بھیجیندا ہا

جند ، جان ، جھیں لفظ لکھیندا ہا

بھانویں ساراکارڈ پھرولوں ہا

اوندا نام نشاں نہ مِلدا ہا

اوندا سکھڑاں ناں نہ مِلدا ہا

اوں شخص کوں کوئی ونج آکھے ہا

اساں اج وی عید دے موقعے تے

تیکوں بہہ کے یاد کریندے ہیں

تیڈے کارڈ دی تانگھ رکھیندے ہیں

غیور بخاری

غیور بخاری دا لکھا ہویا ہک مضمون

پِلاک ایوارڈ تے سیئں جہانگیر مخلص دا مؤقف

ــــــــــــــ میݙے وسیبی بھراوو تقریباً دوستاں کوں خبر ہے جو ہک لکھ روپیہ میݙے سانگے کُئی اہمیت نیئں رکھدا، ایں توں وی ڈھیر میں ہر مہینے حکومتِ پنجاب کنوں تنخواہ وصول کریندا ہاں،جیڑھے جو سارے گھِندے کھڑن، ایوارڈ وصول کرݨ دے ݙوجھے ہی ݙینھ تقریباًطے تھی ڳیا ہا جو دوست پِلاک دے معاملے تے کٹھے تھیسن تے پلاک دے منشور تے تبدیلی اتے سرائیکی زبان منواوݨ سانگے طریقہ کار اختیار کیتا ویسی، پر ایں دوران یار لوکاں فیس بک تے اپݨی کھیݙ شروع کر ݙتی، اوندے وچ فیس بک تے کھیݙݨ آلے اپݨی سوچ تے سوجھ بوجھ دے مطابق حصہ پیندے رہ ڳئے، ملتان ریلی اچ رات کوں ول بیٹھک تھئی تے محمود مودی، شاہنواز مشوری، ارشاد امین، عرفان ہوت اتے شاہد عالم شاہد ہوراں ہک کٹھ رکھݨا ہا، موبائل تے رابطے وی رہ ڳئے، مگر کیوں جو ملتان اتے فاضل پور اچ سرائیکی سیاسی پِڑ سج ڳئے ہن تے ایہ سارے ول رُجھ ڳئے، انھاں دے رُدھیمیں کوں ݙیکھ تے ایوارڈ بمع چیک واپس کریندا پیاں، ہُݨ دوستاں کوں مزید ایں سانگے کٹھا تھیوݨ اتے ایندے اُتے بحث کرݨ دی لوڑ کائینی، ڳالھیں ضرور چیتے رکھو ١ـ جو پلاک توں اپݨا حق گھِنݨ دی آھر کرݨی ضروری ہے یا کائناں...... ٢ـ صرف انکار کر تے ہیرو بنݨ دی لوڑ اے... ٣ـ کیا تُساں اپݨے علاقے توں ریونیو تے ٹیکس حکومت پنجاب کوں نیئں ݙیندے..... ٤ـ پلاک دے منشور وچ ترمیم کراوݨ دی آھر کیوں نی کیتی ڳئی.... ٥ـ کیا سرائیکی زبان دے طلباء و طالبات کوں پلاک دی طرفوں لکھاں روپے رقم نیئں ݙتی ڳئی......ڈیپارنمنٹ ہیڈ کوں کہیں احتجاجی مراسلہ بھیڄیا.... ٦ـ جیکر منشور وچ ڈڈھپ ہے تاں دوستاں صوبائی اسمبلی اچ احتجاج کراوݨ دی کیوں آہر نی کیتی...حالانکہ منشور وچ تبدیلی ممکن ہے.... ٧ـ میݙا ایوارڈ خواجہ غلام فریدؒ ایوارڈ ہا اتے سجادہ نشین درگاہ عالیہ کوٹ مٹھن شریف تے سیݨ ثریا ملتانیکر دے ہتھوں گھِدا ڳیا اتے ایوارڈ تے دوبارہ سرائیکی شاعری وی لکھیا ڳیا..... ٨ـ میݙا ایوارڈ پرائیڈ آف پنجاب نہ ہا نہ ہی پنجابی زبان و ادب تے ݙتا ڳیا ہا... ٩ـ کیا اساں صرف فیس بک تے صوبہ بݨائی ٻیٹھے ہاسے تے ہُݨ ایں ایوارڈ گھِنݨ نال کھسیج ڳئے؟ ١٠ـ کیا انھاں ڳالھیں تے کٹھا تھیوݨ دی لوڑ ہئی یا کائناں؟ ملتان وچ ٻیٹھے ہوئے دانشور انھاں ڳالھیں تے ضرور غور کرن تے فوراً فتویٰ جاری نہ کر ݙتا کرن، کیوں جواُنھاں دے فتوے تے کُجھ نادان دوست اکھیں نوٹ تے جھمر کھیݙݨ پئے ویندن تے آپݨیاں دے پیر لتاڑ گھتیندن.... اڄاں ملتانی توپاں دا دُھواں نہ مُکیا ہا تے اسلام آباد اچ ٻیٹھی ہوئی این جی او مافیا دی ٻُڈھی توپ کھڑیں کھڑیں چل پئی، ایہا توپ میکوں دھرتی ماء دا درس ݙیسی؟حیرت اے....... جیڑھے جھٹے سرائیکی صوبے دی ڳالھ کریندن تے جھٹے جنوبی پنجاب تے ول آندن، ڈیرہ اسماعیل خان تے ٹانک کوں بُھل ویندن... ایہ سوہرا تے ڄوائی.... صرف ذاتی مفاد، تے باقی تباہی.... پچھلے سالیں لاہور وچ مشاعرے دے دوران سرائیکی زبان کوں علیحدہ زبان منوا تے مشاعرہ پڑھیا ہاسے ایندے وچ سرائیکی شعراء دا تیمور لنگ وی شامل ہا.... میکوں نی پتہ سیئں ارشاد امین تے سیئں عامر فہیم دے درمیان کیا ڳالہیں تھن، لیکن کُئی وی استعفیٰ نہ ݙیوے میݙی ݙوہیں کوں ارداس اے، سوشل میڈیا فساد وچ میں ڈو پُھل وی آئن تے پتھر وی، ݙوہیں دا تھورائیت ہاں... میݙا بھر پور دفاع کرݨ الیاں کنوں ٻہوں معذرت، میں قومی نظریاتی معاملات سمجھداں میکوں کُئی دھرتی ماء نال جُڑت، وسیب نال محبت تے زبان نال پیار دے درس نہ ݙیوے، ایوارڈ واپس کرݨ اچ دیر دوستاں دے رُدھیمے تے کٹھے نہ تھیوݨ دی وجہ ہے، ایوارڈ وصول کرݨ دے بعد وسیب دے واسیاں دی دل آزاری تھیوݨ تے معذرت... ایوارڈ بمع چیک واپس تھی ڳئے...

ٻیا ݙیکھو

• سرائیکی ادبی مجلہ سویل سرائیکی بہاول پور
• سرائیکی ادبی مجلہ سویل سرائیکی بہاول پورنومبر 2016
• سرائیکی ادبی مجلہ سویل سرائیکی بہاول پور ، جنوری فروری مارچ 2017ء
• سرائیکی ادبی مجلہ سویل سرائیکی بہاول پور ، اپریل ، مئی ، جون 2017ء

حوالے

ہک تحریر

"پُھلیں دی ٻولی"

سیاݨے آہدن! " پُھل " غلاب دا سوہݨا ہوندے، پر میں سمجھداں ہر پُھل دی انج وجود تے انج سُنڄاݨ ہے، کیوں جو جیلے دھرتی وچوں غلاب دے ٻوٹے دی کلم اپݨے نقش نین ظاہر کرݨ شروع تھیندی ہے تاں اوندے سُݨہپ دا پہلا ہوکا اوندے ساوے پتریں دے اندروں نسرݨ والی اوں پہلی پونبل (کلی)  نال ہی سمورے چمن وچ پھِر ویندا ہے ، جیرھی اوندے حُسن اچ وادھا پئی کریندی ہوندی ہے.... بھانویں جو او پونبل اپݨے نصیب توں بے خبر ہوندی ہے...... اونکوں ایں ڳالھ دا ادراک نئیں ہوندا جو اوں خاریں دے ادھ وچکار اپݨے جوبن دا نظارہ مکمل وی کر سڳݨے یا کوئناں.....

اونکوں تاں اے سُدھ وی نئیں ہوندی جو اوندا نصیب کہیں سوہݨی کنوار دی سیجھ ہے یا کہیں ڳبھرو دی لاش، چمن وچ نسری او پونبل کوں  ایں ڳالھ دی خبر وی نئیں ہوندی جو او بہار رُت اچ ،  چمن دی چوکھے ݙینھ مہمان ہے.....

اوں سوہݨی پونبل (کلی) دے جسم نال جُڑیے ریشمی خاریں دا لطف وی کمال ہوندے، اُنھاں ملوک خاریں دا مِٹھا مِٹھا درد او انگلیں ݙسا سڳدین جیڑھیاں اوندے حُسن تئیں رسائی حاصل کرݨ پاروں زخمی تھیندیاں ریہاں ہوون، خاریں توں چنبھیے ݙوݙیں دے جلال توں جے "پونبل " محفوظ رہ ونڄے تاں او ݙوں ݙینھ اچ اپݨے سمورے جوبن دے نال پُھل دے وجود اچ ظاہر تھی ویندی ہے.....  اتے اوں جوبن  دی رُت وی ݙوں ݙینھ ہے، یعنی پُھل دی حیاتی دا سمورا ویلا چار ݙینھ ہے..... چار ݙینھ اچ اوندی خشبو دا وڄ چدھار کھِنڈ ویندے.... غلاب دا پُھل جیلے جوانی چڑھدے تاں پچھے چمن اچ موجود سارے پُھلیں دا حُسن بِکھا لڳدے..... ایں بِکھڑے پن دا احساس چمن اچ موجود ہر پُھل کوں ہوندے پر کُئی پُھل اپݨی ہئیت نئیں وٹیندا..... بھل جو ہر پُھل اپݨی اصلی شکل اچ چمن دے حُسن اچ وادھا کریندے،،

بھانویں جو اڄ کل غلاب دے پُھلیں دیاں کئی قِسماں آ ڳن... پیلے تے کالے پُھل وی اڄوکی سائنسی طاقت دے شہکار ہِن.... جنھاں کوں ہائی بریڈ پُھل وی آکھیا ویندے،  تجربہ کہیں شئے دا وی کیتا ونڄے او تجربہ ہک کسب  ہوندے.... اتے کسب،  فطرت دی اوں اصلی  تخلیق تئیں رسائی حاصل نی کر سڳدا .... جیڑھی دھرتی اُتے عطا دے روپ وچ ظاہر تھیندی ہے..... پُھل غلاب دے پیلے تے کالے رنگ اچ ݙیکھݨ کوں مِل ویندن پر او رتّے غلاب وانگے سوہݨے نئیں ہوندے.... شیت او کنہائیں اکھیں کوں بھاندے وی ہوسن پر پیلے تے کالے غلاب، رتے غلاب دی شکل اچ ظاہر تھی تے رنگ تاں وٹا سڳدن پر او رتے غلاب دی خشبو دا ویس نئیں پا سڳدے....

پُھل دا ویس ہووے تے بھانویں انسان دا، ݙوہیں "سُنڄاݨ" ہوندن.... اتے اپݨی  "سُنڄاݨ" کون کہیں کوں کھسݨ ݙیندے؟ ، کالے پیلے رنگ تاں وٹیج سڳدن لیکن خشبو (سُنڄاݨ) نئیں وٹیج سڳدی.....

اتے ایہ وی تہاکوں سُدھ ہے جو پُھلیں دیاں  کئی قسماں ہوندین،، غلاب دا پُھل، کنول دا پُھل، چنبیلی دا پُھل، رابیل دا پُھل، کرینہہ دا پُھل، گھوٻی دا پُھل، کپاہ دا پُھل، کِکر دا پُھل، حقے دا پُھل آرٹی فیشل پُھل ، اینویں ایں دھرتی اُتے پُھلیں دیاں ہزاراں ونکیاں موجود ہِن جنھاں تے غور کریجے تاں ہِکا ڳالھ پلے پوندی ہے جو ہر پُھل دی خشبو وکھری ہے، یعنی ہر پُھل اپݨے نویکلے رنگ روپ نال اپݨی وکھری سُنڄاݨ رکھدے.... پُھل پُھلیں کیتے شکلیں دیاں قربانیاں تاں ݙے ݙیندین پر کہیں پُھل اڄ تئیں خشبو دی قربانی نئیں ݙتی، کیوں جو "خشبو" اوندی سُنڄاݨ ہے،

اینویں کُئی پُھل کہیں پُھل دا متبادل نئیں تھی سڳدا، ہر پُھل دی اپݨی اہمیت ہے، اپݨی ضرورت ہے اتے ہر پُھل دا انج وجود تے سراپا ہے..... کُئی پُھل کہیں ٻئے پُھل دی کمی پوری نئیں کر سڳدا،او بھانویں غلاب دا پُھل ای کیوں نہ ہووے.....

غلاب دا پُھل بھانویں جو اپݨے رنگ روپ تے خشبو وچ بے مثال ہے پر او روھی واس دے سامݨے کرینہہ دے پُھل دی کمی پوری نئیں کر سڳدا، کرینہہ دا پُھل بھانویں جو دُور توں کرینہہ اُتے روہیلی تریمت دی سوہݨی  چُنی دی بھاند ݙیندے پر چاندݨی رات اچ  مِٹھی مِٹھی ہوا دے. جھولیں نال آوݨ والی چنبیلی دی خوشبو دے احساس کوں او وی پورا نئیں کر سڳدا.... ہر پُھل دی اپݨی اہمیت ہے.... کُئی پُھل کہیں پُھل تے برتری حاصل نئیں کر سڳدا...

حقے دا وی پُھل ہوندے، جیندے اندر تماخوں رکھ تے اوندا منہ انگاریں نال بھر ݙتا ویندے.... حقے دے پُھل  دی جاہ تے گھوٻی دا پُھل نئیں رکھیا ونڄ سڳیندا اتے گھوٻی دا پُھل، کپاہ دے پُھل دا مقابلا نئیں کر سڳدا، ایہو وکھرپ ہر پُھل کوں ہک ݙوجھے توں وکھرا کریندے......

جیویں پُھلیں دیاں ڈھیر ونکیاں ہِن، اینویں کائنات اچ وسݨ والے انسانیں دیں ٻولیں دیاں وی ڈھیر ونکیاں ہِن،، ہر ٻولی غلاب دے پُھل وانگ اپݨی خشبو کوں سانبھݨ دی مکمل طاقت رکھدی ہے، اتے جیکر کݙاہیں کُئی حملہ آور ایں طاقت کوں اپݨے اندر جذب کرݨ چاہندے تاں او ہائی بریڈ پُھل وانگے کہیں پیلے کالے نویں وجود نال ظاہر تاں تھی کھڑدے پر اونکوں او خشبو عطا نی تھیندی جیرھی غلاب دے پُھل دا نصیب ہے....

(غیور بخاری)

ایں اعزاز تے سموری سرائیکی قوم کوں نوں لکھ مبارکاں