زیب النساء

زیب النساء دی عکاسی کرین٘دی ہوئی ہِک روائتی مصوری

ہندوستان دے باشاہ اورنگزیب دی دھی عالمہ، فاضلہ، عارفہ اَتے فارسی ٻولی دی شاعرہ ہئی۔ زیبُ النساء نے ترے ورھیاں دے عرصے وِچ قُرآن مجید حِفظ کِیتا۔ فارسی، عربی، اَتے اردو ٻولی توں ٻہوں واقفیّت پیدا کر گِھدّی۔ ہیت، فلسفہ اَتے ادبیات وِچ وی ٻہوں ادراک حاصل کر گِھدّا۔ سیاݨی، ادب دوست اَتے شاعر پرور ہئی۔ اِنّھاں دی حمایت کرݨ دی پارُوں ای ٻہوں سازی کتاباں، رسالے اَتے دیوان اِین٘دے ناں لِکّھے ڳئے ہِن۔ اِنّھاں دے اَبّا سئیں ہر کَم وِچ اِنّھاں تُوں تجویز گِھندے ہَن۔ شادی ناں کِیتی، ٦٥ ورھیاں دی عمر وِچ فوت تِھی ڳئی ہَن۔ زیب المنشات اَتے زیب التفاسیر کتاباں اِنّھاں دے اَثار ہِن۔

ڄَݨ پَل

زیبُ النساء ("زنانانیاں دا سُݨھَپ")، شہزادہ محی الدین (اڳّوں ون٘ڄ تے شہنشاہ اورنگزیب) دی سبھ تُوں وݙّی دھی، شادی دے ٹھیک نو مہینیاں بعد، ١٥ فروری ١٦٣٨ء کُوں دکّن دے شہر دولت آباد وِچ ڄَمّی ہئی۔ اِنّھاں دی اَمّاں دلراس بانو بیگم، اورنگزیب دی پہلی ذال اَتے چیف ٻیلی ہَن اَتے صفویڈ ایران (فارس) دی حکمران سلطنت دے مہان٘درے ٹَٻَّر دی شہزادی ہَن۔ زیبُ النساء اپݨے پِیؤ دی مَن بھان٘دی دِھی ہئی۔

تعلیم اَتے کارنامے

اورنگزیب نے دربار دی ہِک زنانی حفیظہ مریم اُتے زیبُ النساء دی تعلیم دی ذمّے واری پاتی۔ اِین٘ویں لڳدا ہِے جو زیبُ النساء کُوں اپݨے پِیؤ دی ذہانت اَتے ادبی ذوق وِرثے وِچ مِلیا ہئی، کیوں جو زیبُ النساء نے صرف ترے ورھیاں وِچ قُرآن مجید حفظ کِیتا اَتے سَت ورھیاں دی عمر وِچ حافظہ بݨ ڳئی۔ اِیں موقع تے اُون٘دے پِیؤ نے ہِک زبردست سَوَب اَتے عوامی ناغے دے نال منایا۔ شہزادی کُوں اِین٘دے اَبّا سئیں نے خوشی وِچ ٣٠،٠٠٠ سونے دے سِکّے دا اِنام وی ݙِتّا۔ اورنگزیب نے اپݨی شہزادی دھی کُوں چنڳی طرحاں تعلیم ݙیوݨ کِیتے اُستانی بی کُوں وی اِنام دے طور تے سونے دے ٣٠،٠٠٠ سکّے ݙِتّے۔

اورنگزیب دا انضمام

جِہڑیلے شاہجہان دے بعد اورنگ زیب باشاہ تِھیا تاں زیب النساء ٢١ ورھیاں دی ہئی۔ جِہڑیلے اورنگ زیب کوں اپݨی دھی دھی صلاحیت اَتے قابلیت دے بارے وِچ مَلُوم تِھیا تاں اُوہ اِین٘دے نال اپݨی سلطنت دے سیاسی معاملے اُتّے ڳالھ مُہاڑ کرین٘دا ہئی اَتے اِین٘دے تجویزاں سُݨدا ہئی۔ کُجھ کتاباں وِچ اِین٘دا تذکرہ کِیتا ڳیا ہِے۔ زیبُ النساء دی چار ٻئے نِکّے بھیݨیں ہَن: زینت النساء، زبدۃ النساء، بدر النساء اَتے مہر النساء۔

نمونہ کلام

گرچہ من لیلیٰ اساسم، دل چو مجنون دونواست

سر بہ صحرا می زنم لیکن حیا زنجیرِ پا است

دخترِ شاہم ولیکن رو بہ فقر آوردہ ام

'زیب' و 'زینت' بس ہمینم نامِ من زیب النساء است

بشکند دستی کہ خم در گردنِ یاری نشد

کور بہ چشمی کہ لذت گیر دیداری نشد

صد بہار آخر شد و ہر گل بہ خرقی جا گرفت

غنچۂ باغِ دلِ ما زیب دستاری نشد