زنانیاں دا ادب

زنانیاں دے ادب دی ہِک انگریزی پوتھی دا مُکھ پَنّاں

زنانیاں دا ادب (اردو: نسوانی ادب) (انگریزی: Women's writing) ہِک علمی مطالعے دا شُعبہ ہِے جین٘دا اِیہ مفروضہ ہِے جو ادبی مطالعہ جیڑھا زنانیاں دے تجربیاں اُتّے مبنی ہِے، تاریخی طور تے اُنّھاں دی جنس دی وجہ کنُوں مختلف ہون٘دا ہِے۔ اِیں وجہ کنُوں اِیکُوں مطالعہ دا ہِک خاص شعبہ قرار ݙتّا وین٘دا ہِے۔ اِیہ آکھیا ڳیا ہِے جو "زنانیاں دے مسوّدے اُنّھاں حالات اَتے صورتِ حال نال رونما تِھین٘دے ہِن جیڑھے مصنّف مرداں دے تیار تھئے ہوئے تُوں انجو انج ہون٘دے ہِن۔

اِیں حقیقت کُوں سامھݨے رکھین٘دے ہوئے جو زنانی اپݨے جُسّے اَتے جُسّے دے بدلدے حالتاں، اَمّاں بݨݨ دی صلاحیّتاں اَتے اپݨی جِݨس دی بِناء اُتّے مرد تُوں انجو انج ہِے اَتے اِین٘دے اُتّے دریدا دا binary opposites، یعنی مرد / تِریمت دا تصوّر منطبق ہون٘دا ہِے، جین٘دے نتھارے نال تِریمت، جنسی، جسمانی، اَتے نفسیاتی طور تے مرد تُوں وَکھ ہِے۔ فن کارانہ سطح اُتّے اپݨے غالب سامھݨے آلے جنس دی ٻولی وِچ جیڑھی بقول “Oppressor’s Language”  ٻہوں مہان٘دری / وسیع ہِے اپݨے ٻِیلے، سوہݨے اَتے گریزاں محسوسات کُوں پیش کرݨ دی کوشِت کرین٘دی ہِے اَتے حتّٰی المقدور مرد ادیباں دے مقابلے وِچ اپݨے لِکھتاں وِچ زبان، وَنکی، انداز، لب و لہجہ، رویّے، کردار، صنف اَتے تجربیاں دے تعلق نال فرق روا رکھین٘دی ہِے۔ اُوہ مرد دے مقابلے وِچ زنانی دے درجے، طرزِ حیاتی، مذاخ، شُغل، رنگ، نسل اَتے آساں کُوں وی زنانی رنگ ݙین٘دی ہِے۔ اِیں کِیتے اِیہ آکھݨ غلط نہ ہوسی جو اُوہ ہِک وکھرے تانیثی ادبی رِیت کُوں صورت پذیر کرݨ دا پورھیا کرین٘دی ہِے۔

اُوہ مہان٘دی تانیثی نقاد شووالٹر دے اکھاݨ دے مطابق "حیات، لسانیات، تحلیل نفسی اَتے مدّن" چار اَنجو اَنج اندازاں کُوں واضح کرین٘دی پئی ہِے۔ اِیں طرح نال تانیثی ادب وِچ لسانی سُݨھَپ اَتے تخلیقیّت دی سُن٘ڄاݨ دے دیرۂ امکان وِچ آن٘دی ہِے۔ مجموعی طور تے زنانے قلم کاراں دی شخصیّت دی مزاحمت، اوکھاں، پورھیے، بے وسّی دے نال نال خواب ݙیکھݨ، مثالیت، رومانویت، عافیت بھان٘وݨ اَتے جنسی سُن٘ڄاݨ دے علاوہ باغیانہ ردِ عمل اتے مفاہمانہ رویّے دے تضادات اُتے محیط تِھی وین٘دی ہِے۔

ٻِیا ݙیکھو

• نسوانیت
• زنان پُݨاں
• تِرِیمتاں دے رسالے
• زنانیاں دی اَزادی
• ٻالاں دا ادب
• دلّت ادب