جاوید آصف قادرالکلام شاعر
قادر الکلام شاعر........................
ساݙا وسیب کشمور توں گھن کے رمک تک انڈس ہائے وی دا پچادھی تے پوادھی پاسہ پوادھی پاسے تے سندھو سئیں دا راج رہ گئے تے پچادھی پاسے تے کوہ سلمان دا راج ہے اتھو دے واسی نسل در نسل غلامی دا طوق گل وچ پا روز ہک نوی قیامت توں گزردن اتھوں دے وݙیریں تے گودیں اتھوں دے واسی کوں غلام رکھݨ واسطے نت نویں طریقے ایجاد کریندے رہہے تے نت نواں ݙکھ انہیں دا مقدر رہ گئے ــ کارو کاری دا ݙکھ اتھوں دے گودیں دا رازق ہونوݨ دا. ݙکھ اتھوں دے واسی دا پھریند توں ودھ کے استحصال دا ݙکھ. اتھوں دے اݨ پھر واسی دی دھی بیھݨ دا شہر دیں گلیں وچ سزا دے طور تے بغیر کہیں کپڑے دے پھرانوݨ دے تماشے دا ݙکھ
دھی راݨی بݨ کنوار پئی کھارے چڑھدی ہے
بابے دی دستار پئی کھارے چڑھدی ہے
سینگیاں دول وجیندیاں سہرے اہدیاں پن
سک دی لال کنوار پئی کھارے چڑھدی ہے
پچھیں اینجھے معاشرے تاں شدید احساس کمتری تے جمود شکار تھی ویندن بے وس لوکیں دا خدا صرف جاگیر دار تے وڈیرے ہوندن اگر دعاء وی منگن تاں اگوں گودے دی مرضی ہوندی ہے قبول کرے یا ولا واپس منہ تے مارڈیویے بےوس لوکیں دا مذہب عقیدہ صرف او ہوندے جیرھا گودے دی مرضی ہووے
جڈاں دھرتی اماں دے حالات ایں طرانویں دے تھی ونڄن پچھیں دھرتی اماں خواجہ غلام فرید ؒ احمد خان طارقؒ جئیں مہان ہستیں دے ڈکھلائے دگ تے ٹُرݨ آلیں لوکیں کوں ضرور جنم
ݙیندی ہے
ایں رات کالی کوں ڈنہہ کرݨ میݙے وس دے وچ ھے
میں بانگ اپݨی دے نال سجھ ہاں ابھار سگدا
میں ایں جہنم کوں ہک ڄیہاڑے بݨیساں جنت
میں او بشارت دا کر نمھی انتظار سگدا
جاوید آصف ساڈی دھرتی دا او اتم سجاک ماہنڑوں ہے جیرھا جو ہر موضوع تیں لکھݨ دی کمال مہارت رکھدے محض گالہیں دا گلہوڑ نئی روندی خلقت کوں ٹھگونی نئی ڈیندا خلقت دے پھٹوڑی ذہن کوں لوظیں دے مرہم دا رزق ڈیندے تے راہیندے سر تے احساس دا کھارا رکھ کے وسبے دی نکی وݙی تریمت دی ملوک وینڑی وچ لوظیں دیاں ونگاں پویندے تے ݙکھ توں لحظے پل دی بھلاند ڈویندا شاعر ہے سئیں ہوریں دی شاعری دی مثال وستی دی اوں سُگھڑ تے سیاݨی سوَݙھی تریمت دے وانگ جیرھی جو اپݨے بالیں کوں اپݨے سُگھڑ پن دے نال سرمے سیند سلائیاں کجل مساک کرکے وستی دی ہر اکھ دا تارا بݨا ڈیندی ہے وستی دا ہر چھوٹا وڈا عقیدت کنوں محبت کنوں متھا کھڑا چمدا ہوندے یا وت ہر عید خوشی دے موقع تے اپݨے ملوک ہتھیں دی رنگ برنگی ٻدھی چنگیر وچ کجھ پل خوشی دے کجھ لحظے پیار دے. اُمید دی نویں نکور کندوری نال. کڄ کے اپݨے سوہݨے تے من موہݨے بالیں دے ہتھ انہیں دے گھر ڈیوا بھجویندی ہے جنہیں لوکیں دے تھوݙ جبر محرومی تے محکومی دے وڈاݨ جھل کے
مُسکݨ وی بھل گئے ہوندن
یا جیویں وستی دا ہک سیاݨاں سِوَڈھا جٹ دھرتی اماں دے سینے تیں سیݨپ دا چوپا لیندے
( ابے سئیں دا سارا ترکہ تیکوں بخشا ہووے
ادا میں تاں اِتھوں اپݨیاں گُݙیاں چاوݨ آئی ہم )
سئیں ہوریں تریمت دا ݙکھ جیرھی مرد دے مسلسل جبر دا شکار رہ گئے ہے بے انت ناانصافیاں برداشت کرکے وی دھاں نئی کڈھ سگی اوندی زبان اوندا احساس اوندا راستہ اوندی دھاں گھٹ تو گھٹ لوظیں وچ بیان کرݨ صرف جاوید آصف دا ہی طرہ امتیاز ہے
( ڈیسوں کہیں پُتر دی غلطی دے بدلے
اساں دھیریں ڄݨیندے رہ گئے ہیں )
ہک ڄماندرو شاعر ہی معاشرے دے تلخ روییں دی عکاسی کر سگدے. اور حقیقت دے قریب ترین شاعری کر سگدے انویں تاں غزل وچ ٻہوں وڈے ناں ہن اچھوتے رنگ وچ غزل لکھی گئی ہے لیکن جاوید آصف ایں سنجاݨ وچ ایں سݨھپ وچ نشابر تے وکھرے تے نویکلے کھڑن.........
مسیں مسک ولی ہئی میڈے ہونٹاں تے
مونجھ وی تیݙا پچھدی گچھدی آ گئی اے
اوندا ہتھ یتیم دے سر توں چو گیا ہے
اوندے ہتھ ءچ اڄ کل تسبی آ گئی اے
تیݙا ناں کیا آئے اڄ میڈے ہونٹاں تے
جیویں میݙے منہءچ نصری آ گئی اے
نانگ بݨا تے پیش کریسی لوکیں وچ
جئیں ہتھ کہیں دے عیب دی تھگڑی آ گئی ہے.........
میں جڈاں جاوید آصف دے لوظیں تے دید کیتی ہک اینجھے جہان ونج پُناں جتھاں ہک ہک پکھڑو پیار دیاں چوگاں ڈیندا لالݨ. سئیں دے پھیرے پئیندا ہر ڈر توں بے نیاز پیار دی ٻولی وچ مست ہا جتھاں خواجہ فرید دیاں ڄالیں پیلہوں تے پھلیں توں لُݙیاں پیاں ہن پیر فرید دیاں جٹیاں پیلہوں دے چھڄ لہیندیاں خوشی وچ کافی گاندیاں تے شوق دے جنگل وچ دلیں دے شکار کریندیاں بوچھݨ دا پاند انگلیں نال مرڑیندیاں فطری شرم حیا دیاں پُتلیاں گڈیں نال کھیڈدیاں ونگیں کوں چھنڑکیدیاں ملین انہیں دے چہرے تے. دید نہ پئی ٹک سگدے ہئی...........
ساکوں ݙوم مراسی نٹوے جئیں ناں ݙیوݨ والو
ساڈی ہوند ݙکھائن تہاکوں شام سویل تماشے
پچھلی ہاٹھ دی لُنگی دے جھیڑے توں ایویں لگدے
کجھ ݙنہہ دے مہمان ہن شہر دے میل تماشے
ناں جو ہانویں بھریے جیرھا پیر فرید دا میلہ
سُݨسیں تاں ارمانی تھیسیں جو ہن ہیل تماشے.........
جڈاں کجھ اگونہاں تھیاں ہک بیٹ تے بیلے دا ونڄ سونہاں تھیاں جتھاں کانہہ دی سکھڑیں خشبو وی نہ مانوݨ دی ہئی جتھاں میر ملاح پیار دی ٻیڑی کوں ٹیھلی ودے ہن جتھاں چھیڑو پیار دیں گھنڈیں ٹلیں چنڑ کیں جھوکاں گھنگھرو بھاݨے پاہیں مال کانے کانہیں لئی لاݨے ہیلاں تانگھاں ہک وکھرے جہان ہا.........
سندھو سائیں
تیݙی وسوں
بے شک ساڈے ہتھوں اڄڑی
تیڈے ٻیلے
ساݙے ہتھوں بے کھوندے تھئے
تیڈی کاوڑ توں بے چنتے
تیڈی چپ دی شہ تے اساں
لئی لاݨے دی منزل تاݨی
تیڈے ہک ہک وݨ کوں ما ریا.....
ولا دمان دے کھوہ دی اݙ تے پاݨی پیندا ݙھگ ساری مونجھ کوں نال لیندا دھمدی کھوہ دی نساری تے چاندݨی وچھی تے اولے گھولے پئی تھیندی ہئی تے ٻکیں نال پاݨی پئی اُچھلیندی تے منہ دھویندی دھوتے اݨ دھوتے کپڑے پئی پیئیندی ہئی میکوں انہیں کائینات دیں رمزیں ڈسایا جو اے کیـے ڄیڈا وڈا شخص ہے جیندے اندر اتنے وݙے جہان وسدن کمال دا شخص ہے کمال دا شاعر ہے جیرھا در تیں رشتیں دیں ہک پینگھ مونجھ توں پیلے تھئے ہک سرینہہ دے لڑ نال پھلیں دیں لاھیں نال رسائی ٻیٹھا اے شخص صرف جاوید آصف ہی تھی سگدے
میکوں ایویں لگے جو جیویں جاوید آصف ہک کلہے
شخص دا ناں نئی
روہی تھل بیٹ بیلہ دمان دا.ناں جاوید آصف ہے ایندے لکھتیں دا ہک ہک اکھر آپت وچ ایں ایویں گلکڑیاں پاتی کھڑن جیویں سالیں دے نکھڑیں سجنڑ ہک بے کوں باکھل پیندین
دعاء رب کائنات ساڈے ایں وسیب دے قادرالکلام شاعر کوں مزید توفیق بخشے جو اینجھاں سوہݨیاں لکھتاں ساکوں دان کریندے رہ ونجن
آمین
فیاض قاسی شاہصدردین
05.... 06... 2019
لفظ " وساندر"
فیس بک تے دوستاں نال رل نویں اکھراں دی ڳول تے پٹ پھرول دی کچاہری کرݨ ٻہوں ودھیا کم ہے ـ لالہ جاوید آصف دے نویں شعری مجموعے دا ناں " وساندر " ء ۔ انھاں وسیب توں سوال پچھے جو وساندر دا سرائیکی زبان ءچ کیا مطلب ء ؟ سوال دا جواب سنگتیاں رل تے ݙتے جو اکثریت دوست لفظ " بھاء یا سوجھلے " تے ٹھہئین ۔ پر جیویں جو ہر ہک لفظ اپݨے اندر تہذیب و ثقافت دے لہی چاڑھی دی مکمل کتاب ہوندے تاں وت ڈھیر پٹ پھرول کرݨ دی لوڑھ ء ۔۔۔۔۔ ہک تاں سنگتی ایں ڳالھ کوں ضرور چیتے رکھن جو ہر لفظ دا اپݨا ہک تل وطن ( اوریجن) ضرور ہوندے ۔ کہیں وی ٹوٹے بھوئیں دے لگدِڑ ٻنّے ہمیشہ نویں پُراݨے لفظاں دی آمدو رفت رکھیندن ، اثر انداز تھیندن ، کئی اویں رہ ویندن کئی اپݨیاں صوتاں ٻولارے الاء بدلا تے نویں لفظ بݨ نویں سِروں نویں معنی تشبیہہ استعارے نال ورتیندن ۔۔۔۔ سرائیکی وسیب دا جغرافیہ دے چُدھاروں ٻنّے بلوچستان دی بلوچی پشتو پہاڑی فارسی ،ٻئے پاسوں سندھی، راجستھانی صحرائی ۔ اُتاڑ ءچ ہمالیائی پہاڑی سرائیکی ہندکو تے پوٹھوہاری لہجے تے زباناں ہن جنہاں دے ڈِھڳ الفاظ سرائیکی زبان ءچ ورتیندن ۔۔۔۔۔ انہاں دا زیادہ تر استعمال لگدڑ علاقیاں ءچ زیادہ ہوندے تے وسیب دے آدھل ءچ آتے اے اوپرے الفاظ تل دی ٻولی ءچ اپݨے لہجہ صوت الارا وٹا تے سرائیکی زبان ءچ ہِک مِک تھی ویندین۔ــــــ انگریزی ۔۔۔۔ ہندی ،،، سنسکرتی فارسی عربی ترکی سنٹرل ایشیائی تے ہسپانوی الفاظ سرائیکی ءچ ورتے ویندن پر مختلف لہجہ تے الارے ءچ ـــــــ مثال طور لفظ "واٹر" انگریزی دا ء جیندا مطلب پاݨی ء پر سرائیکی ءچ واٹر دا مطلب پاݨی دا کھالہ ء۔ ۔۔۔۔۔ اینویں لفظ "مینر" جیندا مطلب چھوٹا کھالہ ء جیڑھا انگریزی ءچ مائینر ء۔۔۔۔۔ اینویں کئی وݙیاں زباناں دے الفاظ اساݙی سرائیکی زبان ءچ ہن۔۔۔ ہُݨ جیکر لفظ " وساندر" دے مُنڈھ پاند کوں چا پکڑوں تاں پہلے ݙو حرف "و تے س" وس بݨدے ۔۔۔۔۔ زیر تے زبر لاوݨ نال زہر تے اباد ۔۔۔۔۔ وسیندڑ یعنی رہائشی ۔۔۔۔۔۔ مطلب ونڄ بݨسی۔۔۔۔۔۔۔۔ اڳوں الف لاؤ تاں " وسا" ونڄ تھیسی یعنی اعتبار ۔۔۔۔۔۔ ݙوجھے پاسے "بھاء" یا روشنی سوجھلا دے مفہوم ءچ سرائیکی ٻولی ءچ رلدے ملدے الارے صوت یا الفاظ لفظ وساندر نال کتھاؤں نئیں رلدا۔ ول اُتوں اے سرائیکی وسیب ءچ اپݨے ایں مفہوم ءچ مستعمل نئیں۔۔۔۔۔ تھی سگدے جو میݙے علمءچ نہ ہوے ۔ میݙا خیال ء جو اے لفظ درآمدی ء۔
شہزاد عرفان