بھاندا اݨ بھاندا سخن

بشکریہ سئیں سردار عاشق خان بزدار

بھاندا انڑ بھاندا سخن

سئیں ظہور دھریجہ قومی تحریک دے معتبر مہاندرے نصف صدی توں سرائیکی صحافت کریندے پن انہاں دا اتے انہاں دے سوتر بھرا سئیں منیر دھریجہ دی کاوش کوشش نال سرائیکی اخبار جھوک دا اجراء سرائیکی وسیب ءچ وڈا کارنامہ ھے۔ حاکم قوم پنجابی اساں سرائیکی جیندے نرغے وچ ہئوں پورا ملک جیندے ہتھیں ہائی جیک ھے۔ بھل او اتلا نئیں پھر سگی جو او اپنڑاں پنجابی اخبار کڈھ سگے ہا۔ محکوم سرائیکی قوم دی ترجمانی سانگے سرائیکی اخبار دا کڈھنڑ وڈا کم اے جیرھا منیر دھریجہ اتے ظہور دھریجہ کر سٹیا جیندا اعتراف کرنا چاہیدا ھے۔ پرانی گالھ ھے یاسین فخری دھریجہ کتابت کریندے ہن تے کئی رسالیں دی سیریز انہاں جاری کیتی اتے ظہور دھریجہ صاحب جھوک اخبار دے ذریعے سرائیکیں کوں اپنڑے قومی سیاسی ادبی معاشی اتے ثقافتی مسائل دی جانکاری ڈتی۔ منیر صاحب دے بعد ظہور دھریجہ دا اے فیصلہ اچھا ہا جو اخبار کوں سرائیکی وسیب دے تاریخی مرکز ملتان وچوں جاری کیتا ونجے۔ ایندے علاوہ ظہور دھریجہ صاحب سرائیکی دیاں کتاباں چھاپنڑ دا کم شروع کیتا اتے سینکڑاں کتاباں چھاپیاں۔ ہک رپورٹ دے مطابق پاکستانی زبانیں ءچ سب توں ڈھیر کتاباں سرائیکی ءچ چھاپیاں گیاں۔ پنجابی اقتدار پنجابی دانشوریں دی ایما تے سرائیکی زبان کوں مارنڑ دیاں کوششاں کیتیاں۔ کمال اے انہاں اداریاں دا جنہاں اتنی تعداد ءچ سرائیکی کتاباں چھاپ تے سرائیکی زبان کوں جیونڑ دی جاگ لئی۔ انہاں اداریاں وچ جھوک پبلشر دا اگونہاں ناں ھے۔ وسیب واسئیں ظہور دھریجہ کوں Reward ڈیونڑ دی جاء جھوک اخبار کوں پڑھنڑ دی تکلیف وی نہ کیتی۔ ظہور دھریجہ صاحب کتاباں چھاپ چھاپ تے انہاں دے وچوں روپیہ پیسہ بچا تے اوندے نال اخبار چھپیندے ریہے۔ ملتان ءچ انہاں دے ادارے جھوک دا دفتر سیاسی کارکنیں ادیبیں شاعریں فنکاریں اتے دانشوریں دا ٹکانڑاں ھے جتھاں آونڑ والئیں دا آدر کیتا ویندے ول جتنی وی سرائیکی تاریخ دے معتبر ایام ہن تاں او دفتر جھوک ءچ باقاعدگی نال منائے ویندن۔ شاعریں ادیبیں دے اعزاز ءچ شاماں منایاں ویندین۔ نکھڑئیں سنگتیں ادیبیں سیاسی کارکنیں اتے شاعریں دے تعزیتی ریفرنس کرائے ویندن۔ کتابیں دی رونمائی کرائی ویندی اے۔ ساڈے وسیب توں نکھڑیئے ڈیرہ اسماعیل خان تے ٹانک نال سانجھ کرنڑ سانگے 1901 دی احتجاجی تقریب کیتی ویندی ھے۔ ابھے دیرے وچوں جھوک اخبار وی کڈھیا ویندا رہ گئے۔ ظہور دھریجہ لہور ڈیرہ اسماعیل خان ملتان دھریجہ نگر ڈیرہ غازی خان اتے کراچی وچ سرائیکی پروگرام کریندے رہ ویندن۔ پورے وسیب ءچ جاء جاء تھیونڑ آلے ادبی ثقافتی اتے قومی کٹھ بھگتیندے رہ ویندن۔ زکریا یونیورسٹی ملتان وچ سرائیکی مضمون دے اجراء واسطے انہاں خاصی جدوجہد کیتی ھے۔ ہک بندہ اتے اے تلا کم ایندا Reward اونکوں کیا ملئے اوندے اتے بے جا تنقید گلے کہانیاں قصے گالہیں مندے۔ ایندے اتے افسوس نئیں کیوں جو اکثر محکوم قومیں دا ایہو رویہ ہوندے۔ اپنڑے ہیروز کوں بجائے تسلیم کرنڑ دے انہاں کوں کہیں نہ کہیں طریقے مارنڑ دی کوشش کیتی ویندی ھے۔ ظہور دھریجہ ڈھیر سارے محترم دوستیں توں مخاصمت طعن و تشنیع دا شکار اے۔ بندئیں نال اختلاف ہوندن ول وڈیپا ایندے وچ ہوندے جو تحریکی حوالے نال اختلافات طے کریندن پکے جھیڑے نئیں کریندے۔ جتلی جھیڑ سنگت ظہور دھریجہ نال ستری ودی ھے اتلا جھیڑا پنجابی سامراج نال کیتا ونجے ہا تاں سرائیکی سیاسی مسئلہ کجھ اگونہاں تھی گیا ہووے ہا۔ ظہور دھریجہ انسان ھے پسند نا پسند ہر بندے دی ہوندی اے اونکوں اپنڑی سوچ تے پسند دے مطابق جیونڑ دا حق اے۔ تنقید کرنڑ آلی سنگت وچ وی خدا نہ کرے خامیاں ہوون جیرھیاں دھریجے کوں پسند نہ ہوون۔ دوست جے کر انسانی خود مختاری دا حق استعمال کریندن مناسب سمجھن تاں ایہو حق ڈوجھے کوں وی ڈیون۔ یقیناً میڈی اے پوسٹ کجھ دوستیں کوں پسند نہ آوے تاں اوندا مطلب اے نئیں جو دھریجہ خراب اے۔ کہیں دے چنگاں لنگاں ہوونڑ دا فیصلہ لوک کریندن اتے ماشاءاللہ لوکیں ءچ ظہور دھریجہ قابل احترام اے۔ جے میڈی گالھ کہیں کوں پسند نہ آوے تاں انہاں کوں میڈی درخواست اے جو میڈئیں کیتئیں گالہیں دا نروار کرن۔ میں ولا آکھساں جو دھریجے دا سرائیکی قومی ادبی ثقافتی تحریک سانگے کیتا گیا کم سب توں ڈھیر اے انہاں دا کم آدھل صدی تے محیط اے۔ میں سنگت دی وکالت کریندئیں گالہیں مندے کھاونڑ دی امید رکھیندئیں اے تحریر لکھی اے۔ دوستیں دے مہنڑیں سٹھنڑیں اکھیں تے۔

"گھاٹے عشق دے گھاٹے جاتے میں تاں وی چم سر اکھیاں چاتے میں" (فرید) عاشق بزدار