بنگالی زبان دی تحریک
بنگالی زبان دی تحریک (بنگالی: ভাষা আন্দোলন بھاشا اندولون) مشرقی بنگال (ہݨ بنگلہ دیش ) وچ چلائی ڳئی ہک سیاسی تحریک ہئی جیندا مقصد بنگالی زبان کوں بطور دفتری زبان دے طور تے رائج کرݨا ہئی تاکہ سرکاری معاملات وچ اینکوں استعمال اچ گھنایا ونڄ سڳے، نیز ایہ بنگالی زبان کوں بطور ذریعہ تعلیم، ذرائع ابلاغ، کرنسی، ڈاک ٹکٹاں وچ وی استعمال کرݨ دی تحریک ہئی تے ایندے نال نال ایندا مقصد بنگالی رسم الخط دا فروغ وی ہئی۔
1947ء وچ تقسیم ہند دے بعد قیام پاکستان تھیا جیہڑا کثیر نسلی، لسانی تے جغرافیائی خطیاں تے مشتمل ہئی۔ اینہی طرح ایندا مشرقی بنگال صوبہ (جینکوں 1956ء وچ مشرقی پاکستان آکھا ڳیا) وچ بنگالی لوگ اکثریت وچ وسدے ہن۔ 1948ء وچ حکومت پاکستان نے اردو کوں بطور واحد سرکاری زبان دے طور تے پورے ملک تے نافذ کیتا جیندے سبب مشرقی بنگال دے عوام وچ بے چینی پھیلی تے اتھاں بڑے بڑے عوامی جلسے ایں فیصلے دے خلاف اچ منعقد تھئے ۔ کئی مسئلیاں جنہاں وچ مہاجرین، نویں قانون دے مسائل تے فسادات شامل ہن۔ ایں نوزائیدہ مملکت نے ایسے تمام جلسے جلوساں تے عوامی میٹنگاں کوں غیر قانونی قرار ݙتا۔ ڈھاکہ یونیورسٹی دے طلبہ تے چند دیگر سیاسی جماعتاں دے قائدین نے ایں فیصلے دے خلاف 21 فروری 1952ء کوں ہک احتجاج کیتا۔ اوں تحریک نے اوں وقت عروج پاتا جݙݨ اوں ݙینہہ پولیس نے مظاہرین طلبہ تے گولیاں چلائیاں جس نال کئی اموات تھیاں۔ انہاں ہلاکتاں نے عوام وچ وسیع طور تے اشتعال انگیزی پھیلائی۔ انہاں تنازعات دے کئی سال بعد مرکزی حکومت نے 1956ء وچ بنگالی زبان کوں دفتری زبان قرار ݙتا۔ 21 فروری 1999ء کوں یونیسکو نے اوں ݙینہہ کوں زبان دا عالمی ݙینہہ دے طور تے مناوݨ دا فیصلہ کیتا تاکہ ایں تحریک دے کارکنان کوں خراج تحسین پیش کیتا ونڄے تے دنیا وچ مادری زباناں کیتے بیداری پیدا کیتی ونڄ سڳے۔[١] ایں تحریک نے مشرقی بنگال دے لوگاں وچ بنگالی قومی تشخص کوں بیدار کیتا جیں نے اڳوں چل کے بنگالی قوم پرستی دی شکل اختیار کیتی تے اتھاؤں چھی نکات تے ول بنگلہ دیشی آزادی تحریک، پاک بھارت 1971ء دی جنگ جیہے واقعات دی ابتدا تے نفاذ بنگالی زبان ایکٹ،1987 دے نفاذ دا باعث بݨی۔ 21 فروری (ایکوشے فروری) کوں بنگلہ دیش وچ عام تعطیل ہوندی ہے تے این ݙینہہ کوں قومی لسانی تحریک دے ݙینہہ دے طور تے منایا ویندے۔ ڈھاکہ میڈیکل کالج دے قریب شہید مینار، یادگار ایں تحریک تے ایندے متاثرین دی یاد وچ تعمیر کیتا ڳیا ہے۔
حوالے[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]
- ↑ Glassie, Henry and Mahmud, Feroz.2008.Living Traditions. Cultural Survey of Bangladesh Series-II. Asiatic Society of Bangladesh. Dhaka. International Mother Language Day