افغانستان وِچ زنانیاں
سانچہ:Infobox womenافغانستان وِچ زنانیاں (اردو: افغانستان میں خواتین) (انگریزی: Women in Afghanistan) دے حقوق وِچ ویلے دے لحاظ نال بَدلاؤ آن٘دا رِیہا ہِے۔ ١٩٦٤ء دے آئین دے تحت زنانیاں کُوں با ضابطہ طور تے برابری مِلّی۔[١] وَل وی، اِیہ حقوق ١٩٩٠ء دے ݙہاکے وِچ اَنجو انج عارضی حکمراناں جیویں جو طالبان دے ذریعے جاری خانہ جنگی دے وِچالے کَھسّ گِھدّے ڳئے ہَن۔ خاص طور تے طالبان دے دور وِچ، زنانیاں کوں ٻہوں گَھٹ اَزادی ہئی۔ خاص طور تے شہری اَزادیاں دے معاملے وِچ، جِہڑیلے توں امریکہ وِچ ١١ ستمبر دے حملیاں دے بعد طالبان دی حکومت ہٹائی ڳئی، اسلامی جمہوریہ افغانستان دے تحت زنانیاں دے حقوق وِچ بتدریج چَنڳائی آئی، اَتے زنانیاں ہِک واری وَل غیر قنُونی ہَن۔[٢][٣]
جائزہ[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]
افغانستان جنوبی ایشیاء وِچ ہِے اَتے اِین٘دی اَبادی تقریباً ٣٤ ملین ہِے۔[٤] اِنّھاں وِچُوں ١٥ ملین مرد اَتے ١٤.٢ ملین زنانیاں ہِن۔ تقریباً ٢٢ فیصد افغان عوام شہری ہِن اَتے بقایا ٧٨ فیصد دِیہ دے علاقیاں وِچ رہن٘دے ہِن۔
پہلا امارات اسلامی افغانستان[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]
اِنّھاں دے اڳواݨ مُلا عمر آلی کار، طالبان دے زیادہ تر فوجی ڳوانڈھی مُلخ پاکستان وِچ وہابی سکولاں وِچ تعلیم گِھنَّݨ آلے غریب دِیہاتی ہَن۔ پاکستانی پشتون وی اِیں جَتّھے وِچ شامل تِھی ڳئے۔ طالبان نے اِعلان کِیتا جو زنانیاں کوں کَم کار تے ون٘ڄݨ توں ہَٹک ݙِتّا ڳیا ہِے اَتے اُوہ اُپݨے گھر تُوں ٻاہر ناں نِکلسِن جاں جو ٹَبَّر دا کوئی مرد اِنّھاں دے نال ناں ہووے۔ جِہڑیلے اُوہ ٻاہر وین٘دیاں ہَن، تاں اُنّھاں کُوں مکمل کَڄَّݨ آلا بُرقا پاوݨاں ضروری ہئی۔ زنانیاں کوں رسمی تعلیم توں محروم رکّھا وین٘دا ہئی اَتے عام طور تے اِنّھاں کُوں گھر وِچ رہوݨ اُتے مجبور کِیتا وین٘دا ہئی۔
طالبان دی پنڄ ورھیاں دی حکمرانی دے دوران، افغانستان وِچ زنانیاں کُوں بنیادی طور تے گھراں وِچ نظر بند کر ݙِتّا وین٘دا ہئی۔
ݙوجھا امارات اسلامی افغانستان[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]
اگست ٢٠٢١ء وِچ افغان صدر اشرف غنی اَتے امریکہ نے ملک چھوڑ ݙِتّا اَتے طالبان نے کنٹرول سن٘ٻھال گِھدّا اَتے ہِک نویں سبّھے مرداں آلی حکومت قائم کِیتی۔ عبوری حکومت کُوں بین الاقوامی سطح اُتے نئیں مَنّیا ڳیا کیوں جو بین الاقوامی بِیادری نے مَنَّݨ کوں زنانیاں اَتے اقلیتاں دے حقوق دے احترام نال جوڑ ہِے۔[٥]
حوالہ جات[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]
- ↑ An introduction to the constitutional law of Afghanistan
- ↑ Afghan Constitution a Partial Victory for Women
- ↑ "Women in Afghanistan - Norwegian Afghanistan Committee". Archived from the original on 2019-11-25. Retrieved 2022-03-26.
- ↑ https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/afghanistan/
- ↑ Afghanistan: Women beaten for demanding their rights