ڈھولا

ڈھولا لوک شاعری دی او صنف ہے جہڑی سارے پنجاب تے سرائیکی علاقے وچ مقبول ہے۔ ایہ قدیم صنف صدیاں دا پین٘ڈا کریندی ہوئی ہک پیڑھی کنوں ݙوجھی پیڑھی تائیں سینہ بسینہ چلدی آن٘دی ہے۔ ہر جاہ تے ہر لہجہ دے لوک ڈھولا وݙے شوق نال سݨدے سُݨیندے ہن۔ پر راوی تے چباب دے دوآبے وچ ایہ صنف ٻہوں پسند کیتی ویندی ہے۔ زیادہ ڈھولے باراں دے علاقے وچ ٻولے تے ڳائے ویندن۔ سچی ڳالھ تاں ایہ ہے جو دریاواں دی کندھی مُنڈھوں لا دی تہذیب تے ثقافت دا ڳڑھ رہی ہے۔ جیویں دریاواں وچ زور تے روانی ہون٘دی ہے۔ اون٘ویں دھولیاں وچ وی زور تے روانی ݙیکھݨ وچ آن٘دی ہے۔ ایں سندھ دریا وانگوں راوی دی کندھی نے وی سوہݨی تہذیب کوں پیدا کیتا ہے۔

ڈھولا جھنگ، حافظ آباد، شیخوپورہ، ساہیوال، فیصل آباد، سرڳودھا، میان٘والء۔ ٹوبہ ٹیک سنگھ، مظفرڳڑھ تے ملتان دے علاقیاں وچ آپݨی سُن٘ڄاݨ بݨا چکیا ہے۔

تاریخ

کجھ لکھݨ آلے ڈھولے دی نسبت لوک داستان ڈھول سمّی تے مارو ڈھولے نال رلیندے ہن۔ کجھ لوکاں دا خیال ہے ڈھولا قدیم ساز ڈھول وچوں نکھتا ہے۔ ڳل وچ لٹکاوݨ آلے ہک ڳاہݨے کوں وی ڈھولݨاں آہدے ہن۔ ڈھول کنوں ڈھولا، ڈھولݨ، ڈھولݨا، ڈھولو یار تے ڈھولو ماہی جیہے لفظ محبوب دے معنیاں وچ ورتیندے ہن۔

اے ڈی اعجاز ہوراں دی کھوڄ دے مطابق ڈھولا اڄ توں ݙوسو سال پہلے بݨیا، اڄ توں سو سال پہلے ڄمݨ آلے ہک فقیر شاعر میاں مراد دے دھولے ملدے ہن۔ انہاں توں پہلے ہک ٻیا شاعر میاں راجا ہے۔ ڈھولے دا لکھاری کوئی پڑھیا لکھیا بندہ کائنی ہون٘دا۔ تے نہ ہی این٘دے اُتے ہک بندے دی چھاپ ہون٘دی ہے۔

کجھ لوکاں دا خیال ہے ڈھولا ڈھول یا ݙوجھے سازاں تے ڳایا وین٘دا ہے۔ اے ڈی اعجاز این٘کوں کائنی منیدے۔ او آہدن " ڈھولے دی وݙی خوبی اوندا موضوع ہے۔ ڈھولا ہک گیت وی ہے تے این٘کوں گیت وان٘گوں ڳایاوی ون٘ڄ سڳدا ہے پر جنگی، معرفت تے داستانی ڈھولے کائنی ڳائے وین٘دے۔ ایہ تاں پنڈ دیاں ٻوہڑاں تلے سیالے دیاں راتاں وچ اڳاں دے مچ مچا کے ٻہہ وین٘دے ہن۔ تے ڈھولا ڳاوݨ آلا سوٹے دی ٹیک تے ڈھولا سُݨین٘دا ہے۔