پنجابی زبان
| پنجابی، ਪੰਜਾਬੀ، Punjabi | |
|---|---|
| مقامی | پاکستان، بھارت |
| علاقہ | صوبہ پنجاب دا شمالی علاقہ, بھارتی پنجاب |
ہند یورپی زباناں
| |
| لہجے |
|
| شاہ مکھی، گورمکھی، دیوناگری رسم الخط | |
| رسمی حیثیت | |
| منظم از | بھارتی پنجاب دی سرکاری زبان |
| زبان دے کوڈ | |
| آیزو 639-3 | – |
| گلوٹولاگ | west2386 |
پنجابی (Punjabi language) (شاہ مکھی پنجابی، گرمکھی ਪੰਜਾਬੀ) ہک ہند یورپی زبان ہے جیہڑی باشندگانِ خطۂ پنجاب وچ مروّج ہے۔ پنجابی بولݨ والیاں وچ ہندومت، سکھ مت، اسلام، تے مسیحیت دے پیروکار شامل ہن۔ اول الذکر مذہب دے علاوہ باقی تریہے مذاہب وچ اس زبان کوں خاص حیثیت حاصل رہی ہے۔ بھارت دی ریاست پنجاب تے پاکستان دے صوبہ پنجاب دے مرکز لہور دی زبان دا ناں پنجابی ہے ۔ بھارتی پنجاب، لہور ، گوجران٘والا، سیالکوٹ، فیصل آباد تے قصور دی زبان ہے۔
چار کروڑ کنوں ودھ آبادی ہے، اڈھائی کروڑ مشرقی پنجابی بھارت وچ ہے. پنجابی امریکہ، آسٹریلیا، برطانیہ تے کینیڈا ٢چ اقلیتی زبان دے طور تے بولی ویندی ہے۔ پنجابی نے بھنگڑا تے موسیقی دی وساطت نال وی کافی عالمی مقبولیت پاتی ہے۔
پنجابی دے لہجے
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]پنجابی زبان دے کل لہجے ترائے ہن جیہڑے درج ذیل ہن:
دوآبی:
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]دریا بیاس تے ستلج دے درمیان دے علاقے دوآبے دا لہجہ ہے۔ جالندھر، ہوشیار پور تے کپور تھلہ ایں لہجے دے علاقے ہن۔
ماجھی:
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]ماجھا دا مطلب ہے منجھیں چراوݨ آلے، ݙوجھا معانی ہے ادھ وچلا، باری دوآبہ تے رچنا دوآبہ دے درمیان آلے حصے ماجھا ہن، انہاں باری تے رچنا دوآباں دا پہلا حصہ کشمیر تے گانگڑہ کول، وت ماجھا آندے،، تے ول چھیکڑی حصہ ڄٹکی، سرائیکی علاقہ ہے۔ ماجھے وچ امرتسر، گورداسپور، پٹھان کوٹ، ترن تارن، قصور، لہور، شیخوپورہ، گوجرانوالا، گجرات، نارووال تے سیالکوٹ شامل ہن۔
مالوی:
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]- دریائے ستلج دے جنوبی علاقے دا لہجہ ہے۔ بھارتی پنجاب وچ ستر فیصد آبادی تے علاقہ مالوی لہجے دا ہے۔ پوادھی کوں ایندے وچ شامل کیتا ویندے۔ فیروزپور، فریدکوٹ، موگا ،مکتسر، بٹھنڈہ، سنگرور، مانسہ، لدھیانہ، پٹیالہ ،فتح گڑھ صاحب تے روپڑ (نور پور بیدی دی تحصیل کڈھ کے). ایہ سارا مالوی لہجے دا علاقہ ہے۔
- پوادھی: مالوی دی مشرقی شاخ کوں پوادھی اہدن۔
حیثیت
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]بھارت وچ سرکاری تے دفتری زبان ہے، تعلیم وچ لازمی وی ہے، پنجابی یونیورسٹی پٹیالہ وچ ہے۔ پاکستان وچ کالجاں، سکولاں تے یونیورسٹیاں وچ اختیاری مضمون ہے۔ ریڈیو ٹی وی تے منظور تھئی ہوئی زبان ہے، پنجابی دے وکی پیڈیا وی بݨے ہوئے ہن۔ بھارتی پنجابی گوگل ترجمے وچ وی شامل ہے۔ ونڈو وچ پاکستانی پنجابی وچ شامل ہے۔ پاکستان وچ اردو لکھائی نال لکھدن ایں لکھائی کوں شاہ مُکھی اہدن۔ بھارت وچ گرومُکھی لکھائی نال لکھدن۔