پروٹان

پروٹان یا اولیہ جوہر دا ہک چھوٹا جیہا حصہ ہے جیویں جوہر ہک عنصر دا حصہ ہوندے اوویں ہی۔ ایندے اتے جمع دا بار ہوندے اور ایکو p نال ظاہر کیتا ویندے۔ اے جوہر دے نویہ (nucleus) وچ تعدیلن (neutrons) دے کٹھے پایا ویندے اور ایندا وزن تعدیلہ (neutron) کولو تھوڑا جیہا گھٹ ہوندے۔ نویہ دے پورے وزن کو جیندے وچ اولیہ تے تعدیلہ ہوندن ہک جوہری اکائی یا وت amu آہدن۔

نویہ دے وچ موجود اولیہ تے تعدیلہ کو کٹھے ہذکو نا کرکے نوین (nucleuses) وی آکھیا ویندے۔ ایندی دوجھی تعریف اساں ایں وی کر سگدے ہیں کہ:

جوہر دے نویہ دے وچ ہک اینجھا حصہ جیندے اتے مثبت بار ہووے اوکو اولیہ آہدن۔ اولیہ کہیں وی جوہر دا ہک بنیادی اجزا یا وت حصہ ہوندے۔ ردر فورڈ نے اولیہ کو دریافت کیتا ہئ۔ اولیہ دا بار جمع ہک ہوندے +1 جیہڑا کہ برابر ہوندے ہک اشاریہ چھیائٹ ضرب ڈاہ دی طاقت نفی چوی گرام (1.66*10^-24) گرام۔