نیوٹران
ایٹم دی دنیا ٻہوں نکی ہوندی ہے پر اِیندے اندر ٻہوں سارے اجزاء پائے ویندن۔ اِنہاں اجزاء وچوں ہِک اہم جُزء نیوٹران وی ہے۔ نیوٹران ایٹم دے مرکز (nucleus) وچ پروٹان دے نال موجود ہوندے اَتے ایٹم دے وزن وچ اہم کردار ادا کریندے۔ اَڄ اساں نیوٹران دے بارے تفصیل نال ڳالھ مُہاڑ کریسوں۔
نیوٹران کیا ہوندے؟
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]• نیوٹران ایٹم دا ہِک ذیلی ایٹمی ذرہ (subatomic particle) ہے۔
• اِیندے اُتے کوئی برقی چارج (electric charge) نہیں ہوندا۔ ایہ نیوٹرل ہوندے۔
• اِیندا وزن تقریباً پروٹان دے برابر ہوندے۔
• ایٹم دے مرکزے وچ پروٹان دے نال نیوٹران ای ایٹم کوں وزن ݙیندن۔
نیوٹران دی دریافت
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]1932 وچ جیمز چیڈوک (James Chadwick) نامی سائنسدان نے نیوٹران دریافت کیتا۔ اُنہاں الفا ذرات (alpha particles) کوں بیریلیئم (Beryllium) تے مار تے ایہ دریافت کیتا جو کُجھ غیر جانبدار ذرات نکلدے پئے ہِن جِنہاں دا وزن پروٹان دے برابر ہوندے۔ اِنہاں ذرات کوں نیوٹران دا ناں ݙتا ڳیا۔
نیوٹران دی اہمیت
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]نیوٹران دی ایٹمی فزکس وچ ٻہوں اہمیت ہے:
• ایٹمی وزن: نیوٹران ایٹم دے مرکزے دا وزن بݨیندن اَتے اِیں طرح ایٹم دے ایٹمی وزن کوں متاثر کریندن۔
• ایٹمی استحکام: نیوٹران مرکزے وچ پروٹان دے درمیان کشش پیدا کر تے ایٹم کوں ٹُرٹݨ توں وچیندن اَتے ایٹمی استحکام کوں برقرار رکھیندن۔
• ایٹمی تعاملات: نیوٹران ایٹمی تعاملات (nuclear reactions) وچ اہم کردار ادا کریندن، جیویں کہ ایٹمی بم تے ایٹمی بجلی گھر وچ۔
نیوٹران تے آئسوٹوپس
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]آئسوٹوپس (isotopes) ہِک اینجھے ایٹم ہوندن جنہاں وچ پروٹان دی تعداد تاں ہِکّو جہیں ہوندی ہے پر نیوٹران دی تعداد مختلف ہوندی ہے۔ اِیں فرق دی وجہ توں اِنہاں دے ایٹمی وزن وچ فرق آ ویندے۔
نیوٹران دا استعمال
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]نیوٹران کئی طرحاں نال استعمال تھیندے ہِن:
• ایٹمی بجلی گھر: نیوٹران ایٹمی بجلی گھراں وچ ایٹمی تعاملات شروع کرݨ کِیتے استعمال تھیندن۔ • طبی تشخیص: کُجھ طبی تشخیصاں وچ نیوٹران کوں استعمال کر تے جسم دے اندرونی حصے کوں ݙیکھیا ویندا ہے۔ • تحقیق: سائنسی تحقیق وچ نیوٹران کوں بطور آلے دے استعمال کیتا ویندے تاکہ مواد دی ساخت تے خصوصیات کوں سمجھیا ونڄ سڳے۔
خلاصہ
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]نیوٹران ایٹم دا ہِک بنیادی جُز ہے اَتے ایٹمی وزن، استحکام اَتے تعاملات وچ اہم کردار ادا کریندے۔ جیمز چیڈوک دی دریافت نال ایٹمی فزکس وچ انقلاب آیا اَتے انسان کوں ایٹم دی گُنجل دار دنیا کوں سمجھݨ وچ مدد ملی۔ اَڄ نیوٹران دی مدد نال سائنسدان ٻہوں سارے شعبیاں وچ ترقی کر پئے ہِن اَتے اِیندے نال انسانیت کوں ٻہوں فائدہ تھیندا پئے۔