نواب محمد بہاول خان اول عباسی
نواب محمد بہاول خان اول (پیدائش 1715ء وفات 1749ء) ریاست بہاولپور دے ݙوجھے نواب ہن۔ آپ بانی ریاست نواب صادق محمد خان اول دے وݙے صاحبزادے ہن۔ آپ نے بہاولپور شہر دی بنیاد 1748ء اچ رکھی۔ نواب محمد بہاول خان اول دی پیدائش 1715ء اچ تھئی۔ آپ نواب صادق محمد خان اول دے پہلے صاحبزادے ہن۔
سلسلہ نسب
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]نواب آف بہاولپور عباس بن عبد المطلب دے خاندان توں ہن ایں واسطے عباسی مشہور ہن۔ انہاں دا شجرہ نسب کجھ ایویں ہے:
محمد بہاول خان اول بن صادق محمد خان اول بن نواب مبارک خان اول بن بہادر خان دوم بن فیروز یا پیروج خان بن امیر محمد خان دوم بن بھکھر خان دوم بن بہادر خان بن بھکھر خان بن ہیبت خان بن امیر صالح خان بن امیر چندر خان بن داؤد خان دوم بن بن محمد خان بن محمود خان بن داؤد خان بن امیر چنی خان بن بہاءاللہ عرف بھلا خان بن امیر فتح اللہ خان بن سکندر خان بن عبد القدر یا قاہر خان بن امیر اِبان خان بن سلطان احمد ثانی بن شاہ مزمل بن شاہ عقیل بن سلطان سہیل بن سلطان یاسین بن احمد المستنصر باللہ الثانی بن الظاہر بامر اللہ بن الناصر لدین اللہ بن ابو محمد الحسن المستضی بامر اللہ بن المستنجد باللہ بن المقتفی لامر اللہ بن المستظہر باللہ بن المقتدی بامر اللہ بن القائم بامر اللہ بن القادر باللہ بن المقتدر باللہ بن المعتضد باللہ بن الموفق باللہ بن المتوکل علی اللہ بن المعتصم باللہ بن ہارون الرشید بن المہدی باللہ بن ابو جعفر المنصور بن محمد بن علی بن عبداللہ بن عباس بن عبد المطلب۔ [١]
تخت نشینی
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]نواب محمد بہاول خان اول یکم ربیع الثانی 1159 بمطابق 1746ء کوں تخت نشین تھئے۔
داؤد پوتریاں دی سازش
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]تخت نشینی دے بعد نواب محمد بہاول خان اول نے اپݨی پراݨی تے نویں ݙوہاں املاک کوں منظم تے دوبارہ آباد کرݨ دی کوشش کیتی جیندے اچ اوہ بہت حد تک کامیاب تھیا۔ نواب دے دشمن وݙیرا محمد خان کہرانی، بہادر خان ہالانی تے دیگر اوں خوش حالی توں سڑدے ہن۔ انہاں نے صاحب زادہ مبارک خان دوم کوں بغاوت تے اکسایا لیکن لال سوہانرا دے نواح اچ موجود مخالف افواج دے نال ٹکر گھنݨ توں پہلے بی صاحب زادہ مبارک خان دوم نے اطاعت پیش کر ݙتی۔ ایندے تے داؤد پوترے باغی ریاست دے مغرب دی طرف بھڄ ڳئے جتھاں علی مراد خان پیر جانی تقریباً خود مختار تھی ڳیا تے داؤد پوترے خاصی وݙی تعداد اچ اوندے نال ڄل ملے۔
رائے راول سنگھ دا حملہ
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]1160ھ بمطابق 1747ء اچ راول رائے سنگھ نے ملتان دے صوبہ دار نواب حیات اللہ خان، رئیس سیت پور مخدوم راجو تے خدایار خان کلہوڑا ( شاہ قلی خان) دی مدد نال دراوڑ واپس گھن گھدا۔
ڈیرہ غازی خان تے حملہ
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]1162ھ بمطابق 1747ء اچ دیوان کوڑامل کوں ملتان دا صوبہ دار بݨائے ونڄݨ ونڄݨ تے ڈیرہ غازی خان دے حاکم جانیسر خان نے بغاوت کر ݙتی۔ لاہور دے صوبہ دار معین الدین نے دیوان کوڑامل کوں بغاوت فرو کرݨ دا حکم ݙتا لیکن اوندے کول اتنی طاقت نہ ہئی کہ اوہ بغاوت کوں ختم کر سڳے۔ ملتان دے صوبہ دار کوڑامل نے اوں بغاوت کوں کچلݨ کیتے نواب محمد بہاول خان اول توں مدد منگی۔ نواب نے دیوان دی درخواست قبول کر گھدی تے اوندی مدد کیتے فوج روانہ کر ݙتی۔ دیوان تے نواب دی مشترکہ فوج نے ڈیرہ غازی خان تے حملہ کر کے جانیسر خان کوں شکست ݙے ݙتی تے اونکوں ڈیرہ غازی خان توں ٻاہر کڈھ ݙتا۔ اوں امداد دے انعام دے طور تے نواب نے دیوان کوڑامل توں آدم واہن دا تعلقہ دائمی پٹے تے حاصل کرنے دی درخواست کیتی جینکوں دیوان نے قبول کر گھدا۔ نواب محمد بہاول خان اول نے اوں خطے اچ بہاول واہ نہر کھٹوائی۔
نویں شہراں دی تعمیر
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]نواب محمد بہاول خان اول نے 1748ء اچ متعد نویں شہر آباد کروائے جنہاں اچ قائم پور، حاصل پور، ترنڈہ اعلی مراد خان، شہباز پور تے محمد پور لما سمیت متعدد شہر شامل ہن۔ [٢]
بہاول پور دی تعمیر
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]نواب محمد بہاول خان اول نے 1162ھ بمطابق 1748ء اچ محمد پناہ خان گھمرانی دی قیام گاہ دے گرد ہک دیوار تعمیر کروائی تے اوندے اندر ہک قصبہ تعمیر کروایا جیندا نام اپنی نسبت سے بہاولپور رکھا۔ اوندی آب پاشی کیتے نواب نے ہک نہر کھٹوائئ جیہڑی پیر ہالا گاؤں تک ویندی ہے۔ جیندا ناں خان واہ رکھا ڳیا لیکن ول کھاندی ہوئی گزر گاہواں دی وجہ توں نانگݨی مشہور ہے۔ [٣]
وفات
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]محمد بہاول خان اول نے 1163ھ بمطابق 1749ء کوں وفات پاتی۔ آپ دی تدفین ملوک شاہ قبرستان بہاولپور اچ تھئی۔