مرزا غالب
نجم الدولہ، دبیر الملک، مرزا نوشہ اسد اللہ خان غالب بہادر نظام جنگ (1797ء- 1869ء) اردو زبان دے سب توں وݙے شاعراں وچوں ہک سمجھے ویندن۔ ایہ تسلیم شدہ ڳالھ ہے کہ 19 ویں صدی غالب دی صدی ہے۔ جبکہ 18 ویں میر تقی میر دی ہئی تے 20 ویں علامہ اقبال دی۔ غالب دی عظمت دا راز صرف انہاں دی شاعری دے حسن تے بیان دی خوبی ہی وچ نی۔ انہاں دا اصل کمال ایہ ہے کہ اوہ زندگی دے حقائق تے انسانی نفسیات کوں گہرائی وچ ونڄ کے سمجھدے ہن تے بڑی سادگی نال عام لوگاں کیتے بیان کر ݙیندے ہن۔ غالب جیہڑے پر آشوب دور وچ پیدا تھئے اوندے وچ انہاں نے مسلماناں دی ہک عظیم سلطنت کوں برباد تھیندے ہوئے تے ٻاہر توں آئی ہوئی انگریز قوم کوں ملک دے اقتدار تے چھاندے ہوئے ݙٹھا۔ غالباً ایہو اوہ پس منظر ہے جیں نے انہاں دی نظر وچ گہرائی تے فکر وچ وسعت پیدا کیتی۔ غالب 15 فروری 1869ء کوں فوت تھئے۔
مرزا اسد اللہ اوند ناں ہا تے غالب او تخلص استمال کریندا ہا۔ شروع شروع وچ اوں اسد تخلص ورتیا مگر ہک ڈیہنہ کہیں بے بے ڈھنگے شاعر جندا تخلص وی اسد ہاں اوندے شعر اوندے استاد محترم نے پڑھے تے او غالب تے غصہ کیتا جو ایجھے بے ڈھنگے شعر کیوں لکھے نی ـ غالب نے آکھیا جو اے شعر میڈے کینی تے اے کہیں بے اسد نامی شاعر دے شعر ہن ـ غالب نے سوچا جو اگر میں آپݨا تخلص ایویں اسد ورتیا تاں آوݨ والے وقت وچ اوندے تمام شعر لوک میڈے ناں نال منسوب نہ کر ڈیوے ہئیں وجہ کنوں اوں آپݨا تخلص غالب رکھیا مگر اوں اے پتہ ناں ہاں جو او حقیقت وچ شاعری تے غالب تھی ویسی۔