شائستہ سہروردی اکرام اللہ

بیگم ڈاکٹر شائستہ سہروردی اکرام اللہ

بیگم ڈاکٹر شائستہ سہروردی اکرام اللہ (اردو: شائستہ اکرام اللہ) (انگریزی: Shaista Suhrawardy Ikramullah) (ڄَمَّݨ دی تَرِیخ: ٢٢ جولائی ١٩١٥ء – فوت تِھیوݨ دی تَرِیخ: ١٠ دسمبر ٢٠٠٠ء)  پاکستان نال تعلّق رکّھݨ آلی اردو دی مہان٘دری مصنف زنانی، تحریک پاکستان دی مہان٘دری زنانی اڳواݨ، پاکستان دی پہلی قنُون ساز اسمبلی دی رُکن اَتے سفارت کار ہَن۔

حیاتی دا احوال

شائستہ سہروردی اکرام اللہ ٢٢ جولائی، ١٩١٥ء کُوں کلکتہ، برطانوی ہند وِچ ڄَمّی ہَن۔ بیگم شائستہ سہروردی نے لوریٹو کالج، کلکتہ تُوں تعلیم حاصل کِیتی۔

اِنّھاں دے اَبّا سئیں "حسان سہروردی" برطانوی وزیرِ ہند دے مشیر ہَن۔ ١٩٣٢ء وِچ اِنّھاں دی شادی مہان٘درے سفارت کار محمد اکرام اللہ نال تھئی جیڑھے قیامِ پاکستان دے بعد پاکستان دے سیکرٹری خارجہ دے عُہدے اُتے فائز تھئے۔ بیگم شائستہ اکرام اللہ شادی تُوں پہلاں ای شائستہ اختر سہروردی دے ناں نال افسانہ لکّھا کرین٘دی ہَن اَتے اِنّھاں دے افسانے اِیں زمانے دے اہم ادبی جریدے "ہمایوں"، "ادبی دُنیا"، "تہذیبِ نسواں" اَتے "عالمگیر" وغیرہ وِچ چھپدے ہون٘دے ہَن۔ ١٩٤٠ء وِچ اِنّھاں نے لندن یونیورسٹی تُوں ناول نگاری دے موضوع اُتے پی ایچ ڈی کِیتی، اُوہ اِیں یونیورسٹی توں پی ایچ ڈی کرݨ آلی پہلی ہندوستانی زنانی ہَن۔ اِنّھاں دے تحقیقی مقالے دا موضوع "اردو ناول اور افسانے کی ترقی" ہئی، اِین٘دے وِچ اُنّھاں نے اردو ادب دا ناقدانہ جائزہ گِھدّا۔

شادی اتے ٻال

بیگم شائستہ سہروردی نے محمد اکرام اللہ نال ١٩٣٣ء وِچ شادی کِیتی۔ اِنّھاں دے چار ٻال ہَن:

• انعام اکرام اللہ
• ناز اشرف
• سلمیٰ سبحان
• شہزادی ثروت (اردن)

سیاسی حیاتی

تحریکِ پاکستان دے ݙیہاڑیاں وِچ اِنّھاں نے اَزادی دے پورھیے وِچ وی فعال حِصّہ گِھدّا اَتے بنگال لیجسلیٹو اسمبلی دی رُکن رہی۔ قیامِ پاکستان دے بعد اُوہ پاکستان دی پہلی قنُون ساز اسمبلی دی رُکن وی رہی۔ قیامِ پاکستان دے بعد اُنّھاں نے اقوامِ متحدہ وِچ پاکستان دی نمائندگی کِیتی اَتے مراکش وِچ سفارتی خدمتاں انجام ݙِتّیاں۔ شادی دے بعد پردہ چھوڑݨ آلی پہلی ہندوستانی مسلم زنانیاں وِچوں ہِک ہَن۔ محمد علی جناح دے آکھݨ تے اُوہ سیاست وِچ رَلّی ہَن۔ اُوہ مسلم ویمن سٹوڈنٹ فیڈریشن اَتے آل انڈیا مسلم لیگ ویمن ذیلی کمیٹی دی اڳواݨ ہَن۔ ١٩٤٥ء وِچ اُنّھاں نے قائدِ اعظم محمد علی جناح دے آکھݨ تے حکومتِ ہند دی پیسفک ریلیشن کانفرنس وِچ شرکت دی پیشکش ٹُھکرا ݙِتّی۔

تصانیف

اُنّھاں نے "تہذیب" اَتے "عصمت" کِیتے لِکھیا، ݙُونہائیں زنانیاں دے اردو رسالے ہَن۔ بعد وِچ اُنّھاں نے انگریزی اخباراں کِیتے وی لِکّھیا۔ ١٩٥١ء وِچ "نینا" دے ناں لکّھے چِٹّھیاں چَھپّیاں جیڑھیاں نینا دے ناں دی ہِک تِریمت دی طرفُوں فرضی ہندوستانیاں کُوں لِکّھے ڳئے۔ اصلی نینا اِنّھاں دے ساہْوریاں وِچ ہِک زنانی ہَن۔ اِنّھاں دے تصنیفاں وِچ تَلّے ݙِتّے ڳئے کتاباں شامل ہِن:

• کوشش ناتمام
• دلی کی خواتین کی کہاوتیں اور محاورے
• فرام پردہ ٹو پارلیمنٹ (اردو ترجمہ پردے توں پارلیمنٹ تئیں)
• لیٹرز ٹو نینا
• بیہائینڈ دی ویل
• اے کریٹیکل سروے آف دی ڈیولپمنٹ آف دی اردو ناول اینڈ شارٹ اسٹوری

اعزازات

حکومتِ پاکستان نے بیگم شائستہ اکرام اللہ دے پورھیے کُوں چِتوین٘دے ہوئے نشانِ امتیاز دا اعزاز ݙِتّا ہئی۔

وفات

بیگم شائستہ اکرام اللہ ١٠ دسمبر، ٢٠٠٠ء کوں متحدہ عرب امارات وِچ فوت تِھی ڳئی ہَن۔ اُوہ کراچی وِچ حضرت عبد اللہ شاہ غازی دے مزار دے احاطے وِچ پُوری ڳئی ہَن۔

ٻِیا ݙیکھو

• اکرام اللہ