سرائیکی لوک ادب وِچ مزاحمتی شاعری

اِیہ سئیں ابن کلیم احسن نظامی دے بارے وِچ "سیئں شبیر حسن اختر" دِی ہِک یادگار تحریر ہِے جیڑھی سرائیکی لوک ادب دی ہِک پوتھی وِچُّوں گِھدّی ڳئی اے۔ لِکّھت ملاحظہ فرماؤ:

سرائیکی لوک ادب وِچ مزاحمتی شاعری دی رِیت کوئی نَویں رِیت نِیں ایندا تسلسُل خاصا قدیم ھِ۔ صدیں دا ہجر، فراق، وِچھوڑا، ظلم تے ناانصافی دا چوڑھا ساݙے ہاں وچ لَیھ چُکئے، ساݙے گُݨ وَنتےِ فن کار، صُورت گر، نقاش مُصّور، موسیقار تے شاعر روز اَزل توں اِے بھوڳ نہ صِرف بھُڳیندے پِین بلکہ آپݨے آپݨے انداز تےِ آپݨے آپݨے اسلُوب نال اِیں بھوڳ دے خلاف مزاحمت ءِچ وِی مصروف ہِن۔،ساݙے ثقافتی مزاج اِچ درد مَندی دا ڄیڑھا عنصر ھِ،ساݙے لہجے ءِچ فریاد دِی ڄیڑحی ہِک یَفِیّت ھِ او ساݙی ݙُکھیں لَدِھی تاریخ دے اُفق تے موجد "ماراں ہَکلاں کُو کڑیاں کرکر لَمّیاں ٻاھاں" والے منظر نامے وِچ ہُݨ تئیں موجود ھِ۔ اِے ساریاں نِشانیاں تے شاندار مزاحمت دیاں مختلف صُورتاں ہِن'صرف لَلکارَݨ،تے مبارزت دا ناں اِی مزاحمت نِیں۔ مزاحمت دِیاں بےشمار شکلاں ہِن، شرط سِرف ہِک اِے ہِے ڄو انسان آپݨے خلاف وَݙّی قوّتِ کُوں مُسترد کر ݙیوے۔ رووے،پِٹّے،ٹکراوے یا ٹکراتے مَر وَنڄے'پَر انسانی تہذیب تے نازل تھِیوݨ والے کہیں وِی عذاب کُوں تسلیم نہ کرے اِے صِفتِ ساݙے قدیم تُوں گھِن تے اَڄ دے پر عظیم شاعر تےِ مُفکّرین دِی پہچاݨ ھِ خصُوصًا ساڈے صُوفیأ تے انسان دوست لِکھیاریں اَڄ تئیں ڄو کُجھ لِکھّے او مزاحمت دا نتیجہ ھِ انہاں دِی ہِک ہِک سَطر، ہِک ہِک لفظ، ہِک ہِک حروف تے اُنہاں دِی تحریر دِی ہر پیش، ہر زَبر، زیر سارے اَعراب تے او قاف اِیں مزاحمت دے امِین ہِن، اُنہاں ہر اُوں طاقت دے نال صَف آرائی کِیتی ہِے ڄیڑحی انسان کُوں انسان تُوں نِکھڑیندی اِے، جُدا کریندی اِے۔، اے قوّت چاہے بادشاہ دِی ہووےِ، خلیفۂ وقت دِی ہووے، قاضی مُلّاں یا ٻاہمَݨ دی ہووے اِیں قوٓت دے خلاف مزاحمتی سرائیکی ادب دِی خاص سُنڄاݨ ہِے۔ ساݙے شعرأ دِی مزاحمت بعِینہٖ اُوہا مزاحمت ہِے ڄیڑحی اَندھارے دے خلاف سوجھلے دِی، شَر دے خلاف خیر دِی،باطل دے خلاف حق دِی،نفی دے خلاف مثبت دِی او مزاحمت ڄیڑھی جدید مادی جدلیت Didactical Materialism دے فلسفہ دِی بُنیاد بَݨدی ہِے، پَر ہِک مغالطے دِی نِشاندِہی کرن ٻہُوں ضروری اے ڄو ادیب شاعر تے فن کار دی مزاحمت سیاسی مزاحمت تُوں سَراسر مختلف ھِ اِتھاں نعرے بای نال نِیں بلکہ جمالیاتی اسلوب نال مزاحمت تھِیندی اِے،ڄے نعرہ سُرتال،آہنگ'تشبیہہ تے استعارہ اِچ ڈھل وَنڄے تاں او نعرہ نِیں راہندا شعر بَݨ ویندے،کافی بَݨ ویندے'ݙوہڑابݨ ویندے،تے اِے قلبِ ماہیت ہُوں کُوں دائمی تے اَبدی بݨا ݙیندے اِے'تےِ اُندی قدرو قیمت سیاسی کسوٹی دی بجائے فنی معیاری پرکھی ویندے ھِ۔ ابنِ کلیم دِی مزاحمتی شاعری کُوں اِیں معیار تے پرکھݨاں پوسی'ساکُوں اِیں شخص نال ٻہُوں توقّعات ہِن'ڄیں خطِ رعنا مُوجد دی حیثیت نال، کتابت، نقاشی اَتے خوشنویسی وِچ اُچا مقام حاصل کِیتے،ساکُوں اے یقین ہِے ڄو شاعری خصُوصًا مزاحمتی شاعری ءِچ انہاں دا جمالیاتی ذوق انہاں دی رہنمائی خود کریسی تے ابنِ کلیم دی کاوِش سرائیکی شاری دا ماݨ نݨسِی۔ ^[١]۔