سانحہ احمدپور شرقیہ
اساں درد ولھیٹ کے سم گئے ہیں ،جے گول گھنیں تاں چولیں ناں !! ٹی وی چینلاں سانگے اج داڈینہہ بھاگوند ہئی کیوں جو کال دے ڈینہہ (عید کن ہک ڈینہہ پہلے میڈیا سانگے خبریں داکال ہوندے) سویلے سویلے ای ہک وڈی بریکنگ نیوزمل گئی جینکوں ولدے ایں ویلھے تئیں چلایا(رگڑیا) ونج سگیندے ،بریکنگ نیوزدے نال ای ایندے وچوں خبریت دے کئی لُکیے ہوئے پہلوکڈھن دا کم وی اچن چیتی شروع تھی گئے، تجزیہ کاریں تے سیاستدان دی وی ڈیہاڑی لگ گئی اے، 150جیندا بندہ بلدی بھاہ اچ سڑگئے کئی مذاق نئیں، ول کیاہئی جوائیرکنڈیشنڈسٹوڈیو وچ بیٹھے حکومت دے پالتو تجزیہ گاریں آپڑاں دھندہ شروع کرڈتے، ’’جیکرلوکی لوبھ داشکارنہ تھیندے ڈھٹے ہوئے آئل ٹینکروچوں تیل کڈھن سانگے جھم نہ تھیندے تاں نہ مارئیے ویندے، حکومت مخالف سیاسدانیں آپڑیں دکانداری چمکائی جواے سارا حکمرانیں داکم اے، جیکرحکمرانیں دی نیت سدھی ہوندی تاں اے جیڈا واقعہ نہ تھیندا۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔کئی پچھے انہاں کنوں جیکرتساں حکمران ہوندے ول اے واقعہ نہ تھیندا، یاول جتھاں تہاڈی حکومت اے اُتھاں ایہوجھئیں وقوعے نئیں تھیندے؟ بہرحال بہاولپوردی تصیل احمدپور(پوادھی) دے نیڑے دھمی ویلھے تھیون آلے سانحے نال ڈھیرلوکیں تے ڈھیرسارے اداریں دی ڈیہاڑی لگ گئی اے۔۔۔۔۔۔۔۔۔آئو ہُنڑنروارکریجے جو کیاتھئے ،کیوں تھئے اورکیویں تھئے۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔اینکرپرسن تے تجزیہ گاریں دیاں ساریاں گالھیں سچیاں وی ہِن تے کوڑیاں وی، پرہکا گالھ سب توں سچی اے جوبہاولپوردے150گھریں وچ عیدآلے ڈینہہ 150جنازے لاتھن ،کہیں عیدتوبعدکھارے چڑھنا ہاتے کہیں دی سیج سجی لاتھی ہئی۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ایں دے وٹے اِچ حکمرانیں کول تعزیت داہک لکھیا لکھایا پیغام اے جیڑھاپڑھ کے سُنڑاڈتا گئے! ایں وقوعے پاروں پہلاسوال ایہوہے جوسویلے نال ہائی وے تے ٹینکرجوڈھٹے ،پولیس/انتظامیہ کتھاں ہئی۔۔۔۔۔۔ٹینکرکوں تاں ہک گھنٹے بعدبھاہ لگی ،تڈانہہ تئیں اے تلاٹریفک بلاک تھی چکی ہئی(80تاں صرف موٹرسینکلاں سڑکے سواتھی گئین)، کیاکہیں موبائل فون توں کال کرکے پولیس کوں 15تے اطلاع نہ ڈتی ہوسی؟
ڈوجھا سوال اے ہے جولوک سڑتے سواتھیندے رہ گئین کئی فائربریگیڈہونداہا اوکتھا رہ گئے؟ تریجھا سب توں وڈاتے موہری سوال اے ہے جوجیڑھے موقعے تے مرگئین مرگئین جیہڑے حالی سہکدے پئے ہَن انہاں کواحمدپور(پوادھی)تے بہاولپوریں دے ہسپتالیں وچ پچاون سانگے ایمبولینس وی ہئی یاول کائنا، تے جیہڑے سڑئیے پجلیے کہیں حیلے نال ہسپتالیں وچ پچائے گئین انہاں دے نال علاج دے ناں تے کیاکیتاگئے؟ حکومت دے پالتووزیریں تے اینکراں کن ہکوجواب ملیے جولوک آپڑیں لوبھ پاروں مارئیے گئین، حالانکہ اے گالھ اے تلا درست وی کائنی کیوں جوتیل کڈھن آلیں کن ودھیک تاں راہی مارئیے گئین (80 موٹرسینکلاں اینویں تاں نئیں سڑگیاں)،کیااووی تیل کڈھن سانگے آئے کھڑے ہَن؟
میڈیا تے بئے لوکیں دی طرفوں اے سوال وی چاتاگئے جواحمدپورتے بہاولپوردے ہسپتالیں وچ بھاہ سڑئیے دے علاج داسنجوک ای کائنی ،جیکرڈٹھاونجے تاں صرف بھاہ سڑئیے دانئیں احمدپورتے بہاولپوردے ہسپتالیں وچ بنہائیں بیمارئیں داکیہڑاعلاج پیاتھیندے، تخت لہوردے ببرشیروزیرنے تبرہ پڑھیے جوہرہسپتال وچ ’برن یونٹ‘ بنڑاون ممکن کائنی! ببرشیروزیردی گالھ درست اے کیوں جوانہاں ہسپتالاں وچ کال کریہہ دے کُٹھے، لوبھ دے مارئیے ،کمی کسبی سرائیکی ویندن، بادشہیں کوں تاں انہاں ہسپتالاں دی لوڑھ کائنی پوندی، جنہاں ہسپتالاں دی بادشہیں کو لوڑھ پوندی اے انہاں داحال اینویں کدانہہ ہوندے! ڈوجھی گالھ جوسرائیکی وسیب دے لوکیں کوں لوبھ اچ کئیں پاتے، جیکرلوکیں کوں انہاں داحق ملداپیاہووے تاں اوکڈاہیں وی لوبھ نہ کریندے! آئوذراتردی نگاہ تخت لہوردی (پنجاب حکومت)دے ہیلتھ بجٹ تے مارڈیکھوں ،ساکوں وی ملوم تھیوے جوساڈل نال ہُنڑتئیں کیاتھیندا آئے .
1۔ تخت لہوردی ببرشیرحکومت نے گزریل ست(7) سالاں (FY2010-11) کن گھن کراہیں (FY2016-17) تئیں صحت دے محکمے سانگے 181ارب 31کروڑروپے کن وھیک رقم (ترقی فنڈدے طورتے) وکھ (ایلوکیٹ) کیتی اے جیندے وچو کئی 172ارب 55کروڑروپے ہسپتالاں، ڈسپنسریاں تے صحت دے ڈوجھے اداریں کوں ترقی ڈیون سانگے خرچیے گئین، پرانصاف ڈیکھوجوگزریل ست(7) سالاں وچ پنجاپ دے ہسپتالاں، ڈسپنسریاں سانگے 181ارب 31کروڑروپے وچوں 147ارب 94کروڑروپے وکھ کیتے گئین تے سرائیکی وسیب دے بھانگے وچ صرف 33ارب73کروڑروپے آئے، جیکرخرچیل رقم دالیکھا کروں تاں 172ارب 55کروڑروپے وچوں 138ارب 5کروڑروپے توں ودھیک رقم صرف پنجاپ دے ہسپتالاں، ڈسپنسریاں دی ترقی تے لائی گئی اے، سرائیکی وسیب دیں ہسپتالاں، ڈسپنسریاں کوں ایں مدت وچ صرف 34ارب روپے ڈھیہے ہِن، ایں طراں تخت لہوردی حکومت نے گزریل ست(7) سالاں وچ پنجاپ دے ہسپتالاںؓ، ڈسپنسریاں دی ترقی تے صحت دے محکمے دے پورے بجٹ دا 80.24فیصد خرچ کیتے، تے سرائیکی وسیب دے ہسپتالاں ،ڈسپنسریاں دی ترقی اُتے محض 19.76فیصد۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔اے تاں ہئی گزریل ست سالیں دی گزری وہانی ، نال ای امدڑ سال دے صحت دے محکمے دے صوبائی بجٹ داجائزہ وی گھدی جُلوں تاں چنگاں ہوسی، تخت لہوردی حکومت نے امدڑ سال دے بجٹ وچ صحت دے محکمے دی ترقی سانگے 29ارب35کروڑروپے (ترقی فنڈ دے طورتے) وکھ کیتے ہِن ،جیندے وچوں پنجاپ دے ہسپتالا، ڈسپنسریاں دی ترقی سانگے 25ارب ہک کروڑروپے کن ودھیک رقم، اتے سرائیکی وسیب سانگے چارارب 32کروڑروپے وکھ کیتے گئین، گنجی کیادھوسے کیانپڑیسے، کیوں جوتخت لہوردی حکومت نے امدڑسال دے صحت دے محکمے دی ترقی سانگ وکھ کیتے گئے بجٹ وچ پنجاپ دا حصہ.1فیصد وکھ کیتے، تے سرائیکی وسیب دابھانگا 19.76فیصد کنوں گھٹاکے امدڑ سال (FY2017-18) سانگے 17.9فیصدکرڈتے۔
ہُنڑذرابہالپورتے لہور داجائزہ وی گھنوں چا۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔تہاکوں یادہوسی نہ تاں میں یادڈواواں ،جڈانہہ جو 2013وچ پیپلزپارٹی سرائیکی صوبہ بنڑاون دی کوشش شروع کیتی تاں تخت لہوردا موجودہ وزیراعظم نوازشریف روزڈیہاڑے بہاولپورونج کے آہدا ہئی تساں صوبہ نئیں آپڑیں ریاست منگو۔۔۔۔۔۔۔۔۔آئوذراڈیکھوںجو گزریل ست سالاں وچ تخت لہوردی حکومت کن بہاولپورکوں کیا ڈھیہے!
گزریل ست (7) ورہیں وچ صوبائی حکومت نے صحت دے محکمے سانگے وکھ کیتے گئے بجٹ وچوں لہوردے ہسپتالاں، ڈسپنسریاں دی ترقی سانگے 34ارب 83کروڑ کن ودھیک وکھ کیتے تیں ست سالاں وچ ایں کن ڈوڑی رقم یعنی 78ارب 74کروڑکن ودھیک خرچ کیتی، ڈوجھے پاسوں بہاولپور(ضلعے) دے ہسپتالاں، ڈسپنسریاں دی ترقی سانگے (ست سالاں وچ) 8ارب 66کروڑروپے وکھ (ایلوکیٹ) کیتے گئے ،تیں صرف 6ارب5کروڑ روپے خرچ کیتے ہن، ایں توں ثابت تھیندے جوگزریل ست سالاں وچ لہوردے ہسپتالاں، ڈسپنسریاں دی ترقی سانگے پورے صوبے دا45.38فیصدبجٹ خرچ کیتا گئے، اتے بہاولپوردے ہسپتالاں، ڈسپنسریاں کوں صرف 3.52فیصدبجٹ ڈھیہے۔ بئی گالھ سُنڑدو! مالی سال11-2010وچ تخت لہوردی حکومت نے بہاول وکٹوریہ ہسپتال(بہاولپور) وچ ’برن یونٹ‘ بنڑاون سانگے صحت دے محکمے دی ترقی دے بجٹ وچ 22کروڑ50لکھ روپے وکھ (ایلوکیٹ) کیتے پرکسیرا وی جاری نہ کیتا گیا، ول مالی سال 16-2015 دے بجٹ وچ (بہاولپورآلیں تے ترس کھاکے برن یونٹ سانگے)8کروڑروپے وکھ (ایلوکیٹ) کیتے گئے پر اِ ت واری وی کسیرا نہ ڈھیہا ،ایں دے بدلے وچ لہوردے ہرچھوٹے وڈے ہسپتال وچ برن یونٹ ٹھہایا گئے۔ ہُنڑ آئو، ذرااحمدپورپوادھی آلیں داحال وی چاتی جلوں جوانہاں سانگے تخت لہوردی حکومت کیاکیتے ،بجٹ ریکارڈ مطابق گزریل ست سالاں وچ صحت دے محکمے دی ترقی سانگے وکھ کیتے گئے بجٹ وچوں تصیل احمدپور(پوادھی) دے ہسپتالاں، ڈسپنسریاں دی ترقی سانگے صرف 23کروڑ42لکھ روپے خرچ کیتے گئین جیڑھا جوپورے بجٹ دا0.14فیصدبنردے (کھائونہ تاں دریہہ اے)۔ اینویں ای امدڑسال دے صحت دے محکمے دے 29ارب35کروڑروپے دے بجٹ وچوں لہوردے ہسپتالاں، ڈسپنسریاں دی ترقی سانگے چارارب15کروڑروپے توں ودھیک وکھ کیتے گئین، تے بہاولپوردے ہسپتالاں دی ترقی سانگے صرف 47کروڑ82لکھ روپے ،ایں توں ملوم تھیندے جو امدڑسال لہوردے ہسپتالاں، ڈسپنسریاں دی ترقی سانگے 14.16بجٹ وکھ (ایلوکیٹ) کیتاگئے، تیں بہاولپوردے ہسپتالاں، ڈسپنسریاں دی ترقی سانگے 3.52فیصدکن گھٹاکے 1.63فیصدبجٹ وکھ کیتا گئے ، (ساکوں اے وی ملوم جوگزریل ست سالاں وچ لہوردے ہسپتالاں، ڈسپنسریاں دی ترقی سانگے 16.54فیصدبجٹ وکھ کیتا گیا ہئی ،پرخرچ 45.38فیصدبجٹ تھئے)۔
اجاں وی اساں نئیں آکھ سگدے جیکربجٹ وچ سرائیکی وسیب دابھانگا لُٹ کے لہورتے نہ لایاویندا تاں اینجھا سانحہ بہاولپوروچ نہ تھیندا، اساں سوال چائوں تاں آکھیاویندا میاں اے تاں قضا ہئی ، بھلاقضا کوں غریب سرائیکیں نال کیہڑا ویراے، نِتریا ہویاسچ تاں ایہوہے جونوازشریف کنیں گزریل سال لندن ونج کے علاج کراون دے پیسے نہ ہوندےتاں ول پچھوں ہاجوقضا کیا ہوندی اے، ہوندکیا ہوندی اے ،تے نہ ہوندکیا ہوندی اے۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ بس تیڈے بھائی چارے ،ساکوں نئیں آندے وارے !!
راناابرارخالداُ تیرا