ریشماں

ریشماں (اردو: ریشماں) (ڄَمَّݨ دی تَرِیخ: ١٩٤٧ء ۔ فوت تِھیوݨ دی تَرِیخ: ٣ نومبر ٢٠١٣ء) پاکستان نال تعلّق رکھݨ آلی ہِک مہان٘دری لوک ڳائیکہ ہَن۔ جیڑھی پاکستان تُوں اَنج ہندوستان وِچ وِی مہان٘دری ہَن۔ اِنّھاں دا ہِک مہان٘درا ڳاݨاں لَمّی جُدائی ہر بندے دی ڄِبھ تے ہِے۔ اِنّھاں کُوں پاکستان دا تِرِیجھا سبھ تُوں وݙّا اِنام اَتے سویلین ایوارڈ ستارۂ امتیاز ݙِتّا ڳیا۔

ابتدائی حیاتی

اُوہ ہندوستان دی تحصیل رتن گڑھ، راجستھان دے علاقے بیکانیر دے ہِک دِیہ لوحا وِچ ١٩٤٦ء وِچ ڄَمّے ہَن، اُنّھاں دا تعلّق ہِک خانہ بدوش ٹَٻَّر نال ہئی ڄئیں اسلام اپنا گِھدّا ہئی۔ اِیہ قبیلہ ہندوستان دی ون٘ڈ دے وِچالے وِچ پاکستان کراچی وِچ اَباد تِھی ڳیا اُوں ویلے ریشماں صرف ہِک مہینے دے ہَن۔ اِنّھاں دے پِیؤ حاجی محمد مشتاق، ملاشی دے ہِک اُٹّھ اَتے گھوڑے دے تاجر ہَن۔

ریشماں نے کوئی تعلیم حاصل نئیں کِیتی اَتے اپݨے نِکّے لاء دا وَدھ حِصّہ سندھ، پاکستان دے صوفیانہ سنتاں دے مزاراں اُتّے ڳان٘دیاں ہَن۔ اُنّھاں دے مطابق اُوہ ساوِل کھاوݨ آلی ہَن اَتے اُنّھاں دے مَن بھان٘دے کھاݨیاں وِچ "ساڳ" (پکّی ہوئی سریوں دا ساڳ)، مَکئ دا ٹُکّر، اَتے مِسّی دا ٹُکّر ہَئی۔

اَغاز

ریشماں نے باقاعدہ تعلیم حاصل ناں کِیتی ہئی۔ اُنّھاں دا آکھݨاں ہِے جو اُنّھاں نے کلاسیکی موسیقی دی کوئی تربیّت حاصل نئیں کِیتی۔ آکھیا وین٘دا ہِے جو اُنّھاں دی عُمر بارہ ورھیاں ہئی جہڑیلے ریڈیو دے ہِک پروڈیوسر سلیم گیلانی نے لعل شہباز قلندر دے مزار اُتّے اُنّھاں کُوں ڳان٘دے ہوئے سُݨیا اَتے اُنّھاں کُوں ریڈیو اُتے ڳاوݨ دا موقع ݙِتّا۔

دُھم پاوݨ آلے گِیت

• ریشماں دے کُجھ دُھم پاوݨ آلے گِیتاں وِچ
• ’سُن چرخے دی مِٹھی مِٹھی کُوک ماہیا مینوں یاد آؤندا‘،
• ’وے میں چوری چوری‘،
• ’دما دم مست قلندر‘،
• ’اکھیاں نوں رین دے اکھیاں دے کول کول‘ اَتے
• ’ہائے ربا نیئوں لگدا دِل میرا‘

ایوارڈ

ریشماں کوں پاکستان وِچ متعدد ایوارڈاں نال نوازیا ڳیا۔ اُنّھاں کُوں ستارۂ امتیاز اَتے "لیجنڈز آف پاکستان" دا اعزاز وِی ݙِتّا ڳیا ہئی۔