رام لعل چھاٻڑا
رام لعل دا مکمل ناں رام لعل چھاٻڑا ہے۔اوہ 3 مارچ 1923ء کوں وتہ خیل (میانوالی) وچ لچھمن داس چھاٻڑا دے ہاں پیدا تھئے۔ راجہ من موہن راۓ ہائی سکول میانوالی توں میٹرک کیتا۔ 1938ء توں 1941ء تک نارتھ ویسٹرن ریلوے مغلپورہ ورکشاپ لاہور وچ مینشین وچ رہیے۔ 1944ء وچ ریلوے وچ بطور پارسل کلرک بھرتی تھئے تے 13 مارچ 1981ء وچ انڈین ریلوے توں ریٹائرمنٹ گھدی۔
1947ء وچ تقسیم برصغیر دے بعد میانوالی توں نقل مکانی کرکے لکھنؤ کوں اپݨا مسکن بݨایا۔ 15 اکتوبر1945ء وچ مسز شکنتلا چھاٻڑا نال شادی تھئی۔ انہاں دے اولاداں مسز شیل موہنی، ویرو نود چھاٻڑا، تے مسز کرنن سبھر وال ہن۔ رام لعل نے عملی زندگی وچ آوݨ دے بعد کئی شہراں دی خاک چھاݨی، اوہ کجھ عرصہ ملتان وی رہیے۔ لکھݨ دا آغاز اتھئوں کیتا۔ رام لعل کسمپرسی دے عالم وچ 16 اکتوبر 1996ء کوں لکھنؤ وچ سورگ واس تھئے۔ انہاں نے 24 سال پاکستان تے 49 سال ہندوستان وچ گذارے۔ لکھنؤ وچ 1972ء توں 1977ء تک میانوالی دے ناں تے ہک سرائیکی میلہ منعقد کرایا۔ اوہ میانوالی کوں اپݨی جند، جان تے ایمان آہدے ہن۔ رام لعل 32 سال بعد جݙݨ اپݨے شہر آۓ تاں میانوالی دے اہل قلم نے انہاں دے اعزاز وچ ہک شاندار تقریب دا اہتمام کیتا۔ رام لعل کوں جݙݨ پروفیسر منور علی ملک تے پروفیسر محمد سلیم احسن انہاں دا پراݨا گھر ݙکھاوݨ کیتے گھن کے ڳئے تاں اوہ دیر تک دہلیزاں کوں بوسے ݙیندے رہیے، دروازیاں تے پیار نال ہتھ پھریندے رہیے، ہنجوں وہیندے رہیے۔ صحن دے ہک کونے توں تھوڑی جیہی مٹی پلاسٹک دی تھیلی وچ سٹی تے گھر وچ موجود ٻیری دی ہک نکی جیہی ٹہݨی اپݨے ہینڈ بیگ وچ رکھی۔ تے اپݨے نال انڈیا گھن ڳئے۔ رام لعل افسانہ نگاری تے ناول نگاری وچ ہک منفرد مقام رکھدے ہن۔
لکھتاں
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]رام لعل دے قابل ذکر تصانیف (اردو اچ):
• آئینے۔۔۔۔۔۔( افسانے) • انقلاب آنے تک۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ • نئ دھرتی پرانے لوک گیت • وہ مسکراۓ گی ۔۔۔۔۔۔۔۔۔ • گلی، گلی۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ • آواز تو پہچانو۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ • چراغوں کا سفر۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ • کل کی باتیں۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ • پکھیرو۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ • انتظارکےقیدی۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ • اُکھڑےہوۓ لوگ۔۔۔۔۔۔۔۔ • گزرتے لمحوں کی چاپ۔۔ • معصوم آنکھوں کا بھرم۔ • سدا بہار چاندنی۔۔۔۔۔۔۔ • ڈوبتا ابھرتا آدمی۔۔۔۔۔۔۔ • ایک اور دن کو پرنام ۔۔۔۔ • آتش خور۔۔۔۔۔۔۔( ڈرامے) • دریچوں میں رکھے چراغ • رام لعل کے منتخب افسانے • رام لعل کے شب وروز۔۔۔ • چاچی کاڈھابہ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ • جو عورت ننگی ہے۔۔۔۔۔۔ • رام لعل کی پیاری پیاری کہانیاں • مُٹھی بھر دھوپ ( ناول ) • کہر اور مسکراہٹ۔۔۔۔۔۔۔۔۔ • نیل دھارا۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ • آگے پیچھے۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ • سورج جیسی رات۔۔۔۔۔۔۔۔۔ • خواب خواب سفر ( سفرنامے) • زرد پتوں کی بہار۔(سفرنامہ پاکستان) • ماسکو یاترا۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ •اردو افسانے کی نئ تخلیقی فضا ۔ • کوچۂ قاتل (1947 میں میانوالی سے ہجرت کی آپ بیتی) • قند مکرر۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ • رام لعل کےنام خطوط۔۔۔۔۔ • حرفِ شیریں۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ • خواجہ احمد عباس کے منتخب افسانے • رام لعل کی افسانہ نگاری • رام لعل ۔۔فن، شخصیت۔
رام لعل دے 36 ریڈیو پلے آل انڈیا ریڈیو لکھنؤ، دہلی، جموں، سری نگر، جالندھر، ناروے تے بی بی سی توں نشر تھی چکے ہن۔ انہاں دے بہت سارے افسانیاں دے مراٹھی، آسامی، گجراتی، ملیالم، تامل، تیلگو، اوڑیا، پنجابی، سرائیکی، انگریزی تے روسی زباناں وچ تراجم تھی چکے ہن۔ [١]