خلافت عباسیہ قاہرہ

656ھ/1258ء وچ ابن علقمی دی غداری تے ہلاکو خان دے حملے دے نتیجے وچ بغداد تباہ تھی ڳیا۔ تاتاریاں دی تباہی دے بعد خلفائے عباسیہ دے اولاداں قید تھی گئیںاں۔ عباسی خلیفہ الظاہر باللہ العباسی دا ہک پتر مستنصر باللہ ہئی جِس 659ھ/1261ء وچ مصر ہجرت کیتی جتھاں اُس دا استقبال مملوک سلطان الظاہر رکن الدین بیبرس بندقداری نے کیتا تے مستنصر باللہ دی بیعت کرکے اونکوں خلیفہ مقرر کر ݙتا۔ ایں طرح دوبارہ خلافت عباسیہ دا احیاء تھیا مگر مملوک سلاطین نے عباسی خلفاء کوں صرف خلیفہ دے عہدہ تے فائز کیتا تے اختیارات توں محروم رکھا۔ حتیٰ کہ تمام اختیارات سلاطین مصر دے کول ہی ہن تے خلفاء محض ناں کے تے مملوکاں دے وظیفہ خوار ہن۔ عباسی خلفائے قاہرہ دی تعداد ستارہاں ہے جنہاں وچ خلیفہ المتوکل علی اللہ ݙو واری خلیفہ مقرر کیتے گئے۔

مصر دے عباسی خلیفے

• 1.احمد المستنصر باللہ، 13 جون 1261ء – 28 نومبر 1261ء
• 2.الحاکم بامراللہ، 3 دسمبر 1261ء – 19 جنوری 1302ء
• 3.المستکفی اول، 1303ء – 1340ء
• 4.الواثق اول، 1340ء–1341ء
• 5.الحاکم، 1341–1352
• 6.المعتضد اول، 1352ء–1362ء
• 7.المتوکل اول، 1362ء–1383ء
• 8.الواثق دوم، 1383ء–1386ء
• 9.المعتصم، 1386ء–1389ء
• 10.المتوکل، 1389ء–1406ء
• 11.المستعین، 1406ء–1414ء
• 12.المعتضد دوم، 1414ء–1441ء
• 13.المستکفی دوم، 1441ء–1451ء
• 14.القائم، 1451ء–1455ء
• 15.المستنجد، 1455ء–1479ء
• 16.المتوکل دوم، پہلا دور، 1479ء–1497ء
• 17.المستمسک، 1497ء–1508ء
• المتوکل دوم، ݙوجھا دور، 1508ء–1517ء
• اختتام خلافت عباسیہ

عباسی خلفائے قاہرہ دا زوال

محرم923ھ/ جنوری 1517ء کوں عثمانی سلطان سلیم خان اول نے مصر تے قبضہ کر گھدا جس نال آخری خلیفہ عباسی المتوکل علی اللہ الثالث نے خلافت سلطان سلیم خان اول کوں سونپ ݙتی، اس وچ رِدائے رسول اکرم صلی اللہ علیہ وسلم، خانہ کعبہ دیاں کنجیاں تے حرمین الشریفین وی سلطان سلیم خان اول دے حوالے کردیے۔ اِس طرح خلافت عباسیاں توں عثمانیاں وچ منتقل تھی گئی تے مرکز خلافت قاہرہ دی بجائے استنبول بݨ گیا۔ایں طرح تاریخ اسلام وچ بنی عباس دے دور دا ہمیشہ واسطے خاتمہ تھیا.