امام احمد رضا بریلویؒ

امام احمد رضا خان (14 جون 1856ء – 28 اکتوبر 1921ء) ویہویں صدی عیسوی دے ممتاز سنی مسلک دے نامور حنفی فقہیہ، محدث، اصولی، نعت گو شاعر، علوم نقلیہ وعقلیہ دے ماہر، سلسلہ قادریہ دے شیخ، عربی، فارسی تے اردو دی کثیر کتاباں دے مصنف جنہاں وچ مشہور ترجمہ قرآن کنز الایمان، فتاوی دا مجموعہ فتاویٰ رضویہ تے نعتیہ دیوان حدائق بخشش مشہور ہن۔ آپؒ نے شدت نال تقلید تے حنفیت دا دفاع کیتا. سلسلۂ حدیث وچ شاہ ولی اللہؒ تے عبد الحق محدث دہلویؒ توں استفادہ کیتا تے فقہ وچ سند اجازت شیخ عبد الرحمن حنقی مکیؒ توں حاصل کیتی، جنہاں دا سلسلہ حضرت عبد اللہ بن مسعود تک پہنچدا ہے۔ آپؒ نے ݙو قومی نظریے دا پرچار کیتا تے کہیں وی سطح تے ہندو مسلم اتحاد کوں رد کیتا، تحریک ترک موالات تے تحریک خلافت وچ مسلماناں کوں متنبہ کیتا کہ انہاں تحریکاں وچ مسلم ہندو اتحاد دا نعرہ لایا ویندا پیا ہے جیہڑا شرعی حیثیت نال ناجائز ہے۔ عورتاں دی ضروری دینی تعلیم دی سختی نال تلقین کیتی، عورتاں دے زیارت قبور کیتے گھر توں نکلݨ دے مسئلے تے ممانعت دا فتوی ݙتا۔

کثرت نال فقہی مسائل تے رسائل تے عقائد و اعمال دی اصلاح کیتے کتاباں تصنیف کیتیاں، ریاضی تے فلکیات دے علاوہ سائنس دے دیگر کئی موضوعات تے علمی تے مذہبی نکتہ نظر نال اپݨی آرا پیش کیتیاں۔ بریلی وچ منظر اسلام دے ناں توں اسلامی جامعہ قائم کیتی، بریلوی مکتب فکر کوں متعارف کروایا، جس دی وجہ شہرت عشق رسول وچ شدت تے تصوف دی طرف مائل ہوݨا ہے۔ آپؒ کوں اعلیٰ حضرت، امام اہلسنت تے حسان الہند جیہے القابات نال وی یاد کیتا ویندا ہے۔ دنیا بھر وچ ہر سال 25 صفر کوں یوم رضا دے ناں نال آپؒ دا عرس کیتا ویندا ہے۔