ابن طقطقی

صفی الدین بن علی بن محمد بن طباطبا المعروف بہ ابن طقطقی ستویں صدی ہجری دے نامور عرب مؤرخ تے سیاسی مفکر ہن۔

حالات زندگی

ابن طقطقی 660ھ / 1262ء کوں پیدا تھئے۔ اوہ مشہور مؤرخ تے سیاسی مفکر ہن۔ انہاں نے سیاسیات تے شہرۂ آفاق کتاب الفخری تصنیف کیتی۔ آر اے نکلسن دے مطابق قرآن حکیم دے بعد سب توں وݙا ادبی شہ پارہ الفخری ہے۔ ابن طقطقی نے اپݨی اس کتاب دا ناں حاکم موصل فخر الدین عیسیٰ بن ابراہیم دے ناں تے رکھا۔ اپمی تحریراں وچ ابن طقطقی قرآن حکیم، احادیث تے آثار صحابہ توں جا بجا حوالے ݙیندا ہے۔ جا بجا برمحل اشعار وی پیش کیتے گئے ہن۔ اوہ اُکتائی خان (چنگیز خان دا پتر)، ایرانی بادشاہ اردشیر،سکندر اعظم، نوشیروان عادل دے عاقل وزیر بزرجمہر دے خیالات دا وی معتعرف ہے۔۔

فلسفہ و فکر

ابن طقطقی اپݨی تحریراں وچ اپݨے ذاتی عقائد کوں آڑے نی آوݨ ݙیندا۔ اوہ کامل بادشاہ کوں الملک الفاضل دے ناں نال یاد کریندا ہے۔ اوہ اس وچ ایجابی تے سلبی اوصاف ڳݨویندا ہے۔ ایجابی اوصاف وچ عقل، عدل، علم، خوف الہٰی، عفو و درگزر، سخاوت، جاہ و جلال، تدبیر تے ایفائے عہد شامل ہن۔ جبکہ عجلت، غصہ، بے زاری تے نفرت دا نہ ہووݨ سلبی اوصاف ہن۔ اس دے مطابق خلیفہ کوں غیر محدود اختیارات نی ݙیوݨے چاہیدے۔ اوہ اُس دے فرائض وچ دار الحکومت دی حفاظت، سرحداں دی نگہبانی، سرحدی چوکیاں دا قیام، رستیاں دی حفاظت تے شر پسنداں دی بیخ کنی، شکرِ خداوندی، کمزوراں دی دستگیری تے حلم و بردباری ڳݨویندا ہے۔ اونکوں انہاں فرائض توں مذہبی جذبے دے نال عہدہ برآ تھیوݨا چاہیدا اے۔ شہریاں تے ایہ فرض عائد تھیندا ہے کہ اوہ اُس دی اطاعت کرن تے اُس دی غیبت نہ کرن۔۔

وفات

ابن طقطقی 709ھ بطابق 1309ء کوں وفات پا گئے۔