کوکدے پندھ

میکوں یاد ہے ساڈیاں سالھیں دے پِچھاڑے کِنوں ہک باغ ہا۔ وَٹ وٹ نال گھاٹیاں کھجیاں کجھیاڻ دے تھڈے۔ توتاں دے وَنڑ امباں دے بُوٹے۔ڈینہہ لہا آلے پاسے ڈاتے آلا کھوہ۔ ساڈے اَبے سئیں دے سوتراں مساتاں دے چنیں نال چنیں۔ اپووانڑے اَگواڑ۔ اگواڑاں اتے ٹانویں تے ڈھاریاں ۔ سالھیں تے ڈھاریاں نال بدھیاں تنڑائیں۔ آپووانڑا مال ڈھانڈھا آپووانڑیاں واڑیاں تے بھانڑے۔ واڑیاں دے دَر اِچ کُتے کتیاں دیاں گُھوراں، کھوہ نال مَسیت، مسیت نال پُرانڑاں بوکھر بوہڑ دا وَنڑ۔ کل وی ہا اج وی ہے، کھوہ کل وی ہا اج وی ہے، پر ہن وَنڑاں اتے کَنڈیریاں تے گنگریاں جا گن ، کھڑا پانی بو کر گئے واہندڑ کھوہ دا پانی تاں صاف تے مٹھا ہا پر ہنڑ سُنج جو تھی گئی.

چَکلی رہ گئی ہے نہ چَکل

ارے رہ گِن نہ تیر

ٹھاکن رہ گن نہ لٹھ

بھرونی رہ گئی ہے نہ مکڑا

بُھرجل رہ گئے نہ سوتر لڑ

کُبے رہ گن نہ ونگ

اَریڑیاں رہ گن نہ پاڑچھا

کھانج رہ گئی ہے نہ بیڑ

ہِکاڑی رہ گئی ہے نہ ڈواڑی نہ کانجنڑ

مالھ رہ گئی ہے نہ مال نال بدھیاں لوٹیاں

نسار رہ گئی ہے نہ نسار وچ جمی ہوئی چھبیل

کھاڈا رہ گئے نہ اڈ نہ اڈ اتے جمی ہوئی سنجڑیں

دوساگ رہ گئے نہ بَھتل تے بَٹوں

آندری رہ گن نہ باہری

سیلھی رہ گئی ہے نہ نتھ

کلی رہ گن نہ بندراں

آنھر رہ گن نہ خصی

گابے رہ گن نہ کٹیاں

کھوہ دے مُنے رہ گن نہ مُنے نال دُکھداں دُھوں گوھے رہ گن نہ گوھے دُکھاونڑ آلا ڈاڈا رحیمن بہشتی

چڑیاں چلکن ہا چیں چیں چیں

طوطے بولن ہا ٹیں ٹیں ٹیں

گیرے گھوکن ہا گھوگھو گھو گھوگھو گھو

لالیاں چلکن ہا چِل چل چل

نہال خاں دے لاوے دے بٹیرے بولن ہا

پِٹ پٹ پٹاک پٹ پٹ پٹاک

مامے مرادو دا تتر ترھاکے ہا

ترہا کو کو ترہا کو کو

منجھیں رنگن ہا ڈاند تراڈن ہا کُرے بھونکن ہا گِدڑاں دیاں روڑاں مُکن ہا تے کُتے چپ کرن ہا تِڈیاں دا چُکاٹ مُکدا کُکڑ بانگاں ڈیندے تے ساڈی اکھ کھل ویندی۔ کھوہ دا رنگاٹ کناں وچ رس گھولے ہا۔ سیانڑے آہدن جو راگ آسروی سویر دا راگ، کھوہ دے رِنگاٹ اچوں نِکھتے۔ڈاڈی بہشتن لسی ولوڑے ہا تاں گھپ گھپ کریندی مٹی دا کُھبکار چس ڈیوے ہا۔ بُوا ظہوراں تے ماسی کندن چکی پِیہن ہا۔ پڑوپی دانڑیاں دی نال رکھ بِہن ہا۔ ڈوں چکیاں ہن ساڈے گھر اچ ہک تاں ڈاڈا بہشتی داجل اچوں گھن آیا ہا تے بئی ساڈے ہمسائے شالو رام مارواڑ اچوں آندی ہئی۔ چکیاں دیاں وڈی وڈی ماتراں ہن پُڑاں دے ادھ وچ ناوڑیاں تے سنوڑیاں ادھ اچ ٹھوکیاں ہویا کِل ۔ ماتراں اچ پرولے پئے ہوندن ہن اٹا کٹھا کرڻ کیتے۔

سالھ ساڈی دا ترکہ ڈو کلہوٹیاں ہل ایبے ونگ تلے بئی اوبے وانگ تلے۔ ہک لوہے دی ٹرنگی جیڑھی بھاجڑ ویلے ماتا رام ڈاڈے بہشتی کوں نشانی ڈتی گیا ہا۔ سفیل اتے پئے کچے تھاں مٹورے، مٹوریاں، پاتریاں، پتروٹے، دابڑیاں، مٹیاں تے مٹورے۔ کوئی اللہ نامی خیرات جو کڈھائیں تھیوے ہا تھاں تھپے تے پتروٹے ساڈے گھر دے ہوندے ہن جالیاں وچ کٹ دے تھاں، تھال تھالیاں، منگر، لغن لغنیاں، تنبالوں، رکیبیاں، سفیل دی چنڈ اچ تریانکل تے لاتھا تونگ۔ تونگ اچ دُسے لکاراں، چولے، گھگرے تے نویاں ٹکڑیل گندیاں۔ عام کھٹاں تاں کجھی دی پٹی نال بنڑیاں ہوندیاں ہن تے ائے گئے کیتے باکرے اون ونڑیاں کھٹاں۔ کھٹاں اتے موتی ستر نال بنڑیاں شطرنجیاں۔ ایہہ ہا ساڈا ترکہ۔(وقاص ملک)