کوٹ مٹھݨ
کوٹ مٹھن ہک شاہر دا ناں ءِ جیڑا کِر راجن پور دے نیڑے ١٢ میل لمے دے پاسے ءِ پاکستان دے سبھے دریا ایندے نال رلدِن اتے ایں شاہر دی ٻئی مشہوری حضرت خواجہ غلام فریدؒ دی خنگاہ ہووݨ نال وی ءِـ ناں دی وجہ مٹھن خاں ہک سردار ہا اتے او حضرت خواجہ شریف محمد کوریجہؒ سائیں دا مرید وی ہاـ1713ء ءِچ ہک ݙیہاڑے اپ اپݨے لجپال سائیں دے رَلے آئے اتے اے جاہ سائیں ہوݨی کوں چنڳی لڳی. آپؒ دے حکم تے مٹھن خاں نے آپ دے کیتے ہک مسیت تے مدرسہ، ٻیا جاہ ٹکاݨا کیتے چویڑی بݨائی جینکوں کوٹ آکھیا ویندےـسائیں ہوݨے مٹھݨ والی کنے اتھاں جھوک لݙا ائےـ مٹھن خاں دے نال کوٹ دی پَخ لگ پئی اتے ءِ شاہر مٹھن دے کوٹ نال مشہور تھی ڳیاـ پیر سائیں بالوں کوں پڑھاوݨ پے گے تے پرے پرے کنے لوک بالوں کوں پڑھݨ کیتے کوٹ مٹھن پٹھݨ پئے ڳےـ تھولی مُد گزری ہائی اتھاں پتݨ بݨ ڳیا تے وپاری وپار کرݨ کیتے آوݨ ونڄݨ شروع کر دتاـ ہولے ہولے ءِ دوبچار جگھے کنے وستی ولا وستی کنے شاہر بݨ ڳیاـ جنگھل کنے پُور وَسوں تھی پیا اتے ہک ݙینہہ مٹھن خاں پچھے پیا آپ تاں اتھاں کر او میݙا کیا بݨسی تے پیر مُسِّک پیے تے آکھونے توں اتھاں کر راہسیں تیݙا ناں اتھاں رہسے ءِ سُݨ تے مٹھن خاں دے ہنجوں تَر آئےـ مٹھن خاں سائیں دی خدمت کیتے اتھاں ٹکیا ریہیا تے پورھیاں کریندا ریہاـ سائیں دے رضاء تھیوݨ دے باد مٹھن پچھوں ول ڳیاـ پر مٹھن خاں دا ناں تے اوندا شاہر اج تائیں اونوے وَسو ءِ 1862ء دی ٻوڑ 1862ء ءِچ اینجھی ٻوڑ آئیں تے جھگڑیاں، چویڑیاں تے ٹکاݨے لُڑھ گے ککھ نہ بچا ہا ساری مال مݙی غرق تھی ڳئی تے لوک چٹے پدھر تے آ ݨ ٹکےـ شودے وسیٻی اوترک دے وانگوں حسین دے کوٹلے دے دگ تے آݨ ٹکےـ کجھ تاں اتھوں دلڑی کھٹی کر گھدے تے راجن پور ونڄ وسے جیڑھے اتھاں کر ٹکے تے وسے رہ پئے شودے کنے ہک ویلھے دی ہائی تے ٻئے ویلھے دے نہ ہئی اوں ویلھے بگیں دا دور ہا اتے کوٹ مٹھن ضلع دیرہ دی ہک تحصیل ہائی ـ اتھاں کر لین بروس اے سی لگا پیا ہاں اوں اللہ ترسی کیتی تے ولا شاہر کوں وسوں کیتا نواں شاہر اسرا تے لوک کوں جاہ ٹکاݨا ملیا کوٹ مٹھن وس پیاـ