کنڈیتا پنن (غیب غیبت)انشائیہ

کنڈیتا پنن (غیب غیبت)انشائیہ

از: ڈاکٹر خالد اقبال

اپنے جھئیں کہیں جنے کُوں کنڈیتا پنن یعنی (غیبت) ہر ایرے غیرے دا ای کم تھی سکدے یا وَت پرلے درجے دے سنگتی ایہہ کم‘ فرض فریضہ سمجھ تے اداکریندن تے غیبت دے حق وچ او ایہہ بے وزنی دلیل ڈیندن جو سئیں کتھائیں‘کہیں جاء کنڈیتا پنن دا پڑ لگا پیا ہووے تاں وت کون اپنے کناں وچ کپاہ تے جبھ ڈنداں تلے رکھ بہوے‘ اج کون ہے جینکوں اپنے دوستاں‘ سجناں عزیزاں رشتہ داراں واقف کاراں دی غیبت کرتے یا سن تے خوشی حاصل نی تھیندی وغیرہ۔۔۔۔۔

اجوکے دور وچ غیبت‘ غیبت کھیڈن ہک کھیڈ‘ مشغولہ بن گئے تے ایں کھیڈ وِچ چھک اتِلا ودھ گئی ہے جو بہوں سارے لوکاں کوں کجھ ایہ جھئیں مستی ملدی ہے تے او ایہہ نی سمجھدے جو غیبت لوکاں دے گوشت دا سالن ہے۔

اپنے آسے پاسے‘ شہر‘ وسیب وِچ غیبت خوراں کوں ڈِیکھ تے لگدے جو اے ’’ مجلسِ غیبتِ دیگراں‘‘ دے کارکن تے شیطان دے چیلڑے ہِن تے شیطان جینویں انہاں دی ڈیوٹی لاڈتی ہووے جو میاں غیبت کریندے راہسو تاں چس وچ راہسو اتِ پاروں اینجھے لوک محفل یا مجلس وِچ سبھ کنوں پہلے ٹھاہ موجود ہوندن تے گھر ونجن دا ناں نی گھِندے۔ مجلس وچوں اوں ویلے اُٹھدن جڈاں ساری مجلس برخاست تھیوے کیوں جو انہاں کُوں ڈر ہُوندے جیکر اپنے سنویاں دی مجلس وِچوں اُٹھیم تاں وت تُنبیجن اوندی ذات ہوسی‘ لہٰذا زمیں جنبدنہ جنبد اینجھے غیبت خور۔ غیبت کُوں مچھی دا شکار وی سمجھدن‘ جیکرمچھی ہتھیں لگ پووے تاں وت نِکے نکے کنڈے بہہ کڈھیدن تے اپنی جبھ‘ تالو‘ منہہ زخمیندن۔۔۔۔۔۔ اینجھے لوکاں دا وطیرہ ہے جو کہیں دی آپت وِچ ودھدی ہوئی مہر محبت دی حوصلہ شِکنی کیتے ونجے۔ جتھاں کتھائیں دو چار سنگتی سجن اکٹھے ہوون تے آپت وِچ شیر و شکر ہوون تاں اُتھاں مخول‘ ٹھٹھا مسخرہ پن تے جُگت دی بازی پھینٹ تے داد وصول کیتی ونجے۔غیبت خور چنگے بھلے نقلی وی ہوندن کیوں جو ایہہ غیبت جبھ (زبان) دے علاوہ اکھیں وِچ بھینگا پن پیدا کرتے نک بِربٹے سنگوڑ تے ڈوجھیاں دی پٹکی لہاون وِچ نتِ نویں جدت دا عملی مظاہرہ کریندن تے اپنے معدے دی تبخیر دا علاج کریندن۔

کہیں دی ذات وِچوں تاں کم ذات اِی عیب تلاش کریندن ورنہ اینجھے کم کیتے کہیں سمجھدار تے عالی فہم کولوں اتنی فرصت تے مغز کتھاں۔ غیبت خوراں دی کجھ نشانیاں ایہہ وی ہن جو اُو خبط وچ وی مُبتلا ہوندن‘ ڈوجھیاں کیتے چنگی گالھ یا چنگا عمل اُنہاں کوں اُکا نی بھاندا تے اتِ پاروں اپنے اندر دے بھانبھڑ وِچ سَڑ دے راہندن۔

ساڈے وسیب دے لوکاں وچ ایہہ ہک خاص گالہہ ہے جو اؤ کہیں جنے بارے/جان وندی چاہندے ہوون تاں حق ہمسائے‘ دوستاں‘ عزیزاں نال ’’کہیں دی جنے‘‘ بارے (معاملہ کئی وی تھی سکدے) مشورہ کریندن۔ پر کجھ مشورہ ڈیون والے اینجھے مواقع تے کجھ ایں طراں دا حق رائے درندگی واضح کریندن تے اینویں لگدے جو جبھ دی جا‘ اُسترے کُوں استعمال پئے کریندن۔ اے گالہہ اپنی جاہ‘ درست ہے جو مشورہ گھنن والے دی خیر خواہی دی خاطر‘ کہیں جنے دے حقی سچی عیب ڈساون درست ہے پر اپنا تعصب‘ غم غصہ بغض کینے دے مرچ مصالے وچ پاوناں چنگی گالہہ کوئے نی ظالم دے ظلم کوں بیان کرن وچ‘ نہی عن المنکر بارے کہیں دی مدد حاصل کرن کیتے غیبت بھانویں جو بُری گالہہ نی لیکن بُنیادی اصول اے ہے جو نیت نیک ہوونی چاہیدی اے نیت وِچ فتور نی ہووناں چاہیدا بھانویں جوف کہیں دے عیب‘ نقائص یا بُرائی بارے‘ غم یا افسوس‘ اصلاح دی غرض نال جائز ہے پر کجھ لوک اپنے عیباں دی اہمیت گھٹ کرن کیتے ڈوجھیاں دے عیب وڈے فخر نال بیان کریندن اتے بہوں سارے لوک ایں گالہہ دی روٹی کھاندن کیوں جو اُنہاں دے نزدیک دل آزاری ہک فن ہے تے او ایں فن کُوں ودھاون سانگے سو طراں دے لطیفے گھڑیندن تے ول وچیندن۔ کہیں صاحب علم نے کیا خوب آکھئیے ’’جے تہاکوں غیبت کرن دا وڈا ای شوق ہے تاں اپنے بھین بھرانواں دی غیبت کرو تاں جو تہاڈیاں نیکیاں تہاڈے اپنے گھر وچ ای راہون۔‘‘

***

(اقتباس از کتاب: مُسکار (سرائیکی انشائیے)۔ از: ڈاکٹر خالد اقبال)

MubasherKaleem (talk) 14:48, 9 September 2018 (UTC)