پُٹھے مشورے (انشائیہ)

پُٹھے مشورے (انشائیہ)

از: ڈاکٹر خالد اقبال محترم قارئین!   اَج تُساں یقین گمانی دے مفت مشوریاں توں فائدہ چیسو جنہاں تے عمل کرنا یا نہ کرنا تُہاڈی آپنی ذمہ واری ہے۔ تے نتیجے دے ذمہ دار وی تُساں آپ ہوسو۔ بسم اللہ کرو۔

مفت مشورہ نمبر ہک:

سگریٹ پیونا بُری گالہہ کینی۔ کیوں جو سگریٹ پیون آلیاں کُوں ڈیکھ تے تاں ایہو لگدے جو شیت سگریٹ پیونا زندگی تے زندہ دِلی دی علامت ہے۔ جیہڑے لوک سگریٹ پیندے پِن تے ڈھڑا دھڑ پیندے پِن اُنہاں کیتے سگریٹ اِی سبھو کجھ ہے۔ سگریٹ دی ودھدی ہوئی مانگ کوں سامنے رکھیندے ہوئے جتھاں بہوں سارے ”خود ترقی پسند“ گمنام تاجر حضرات‘ نمبر ڈو سگریٹ دے برانڈ بنا کے وچیندے پن تے اُنہاں کوں چنگا بھلا بخت لگا پے۔ نویں کاروباری حضرات کیتے وی سگریٹ نوش عوام دی صحت نال کھیڈن کیتے کاروبار دا چور دروازہ کھلیا ہے۔ عوام دی صحت تے دولت نال کھل کھیڈن آلے حضرات توجہ کرن۔

مفت مشورہ نمبر ڈو:

چاہ پیونا وَل وَل پیونا ہُن تقریباً ساری پاکستانی قوم دا من بھاونا مشغلہ ہے۔ ایہا وجہ ہے جو چاہ ہر جاہ پیتی ونجے تے اصول موجب گھراں‘ دفتراں‘ ہوٹلاں‘ ٹریناں‘ بساں تے ویگن سٹینڈاں‘ تفریحی پارکاں اِچ اَسانی نال دور یا نیڑے کہیں ناں کہیں کھوکھے تے مِل ویندی ہے۔

چاہ دی ڈیمانڈ ہُن ایڈی ودھ گئے ہے جو چاہ دی پتی کروڑاں روپے دے حساب نال منگوانی پوندی ہے۔ ڈینہہ بہ ڈینہہ چآہ دی پتی دی ودھدی ہوئی ڈیمانڈ تے ودھدے ہوئے ریٹ کوں سامنے رکھیندے ہوئے جیہڑے حضرات چنے دے چھلڑاں کوں بیا کالا رنگ کر کے آپنے کیتے خوشحال تے ونک ونک دے رنگ منگدِن اوچا ہون تاں کھلی چاہ دی پتی چنے دے چھلڑ نال بنا کے منہ منگے پیسیاں نال ویچ کے عوام دی صحت تباہ کر سگدے ہن۔ کجھ لوک لُک لُک کے اے دھندہ وی کریندے پن۔ جیہڑے ایلے تئیں پکڑے ناں ونجن اے کم کریندے راہون۔ بہوں سارے لوک ایں طرحاں دے کاربار نال بہوں ترقی کر چکے ہِن۔ تے کجھ حالی رستے اِچ ودِن تھے۔ تے جیہڑے لوک حالی سچیندے پن‘ حریانی دی گالہہ ہے جو اوکیا سچیندے پن؟ کیوں جو مال نمبر ڈو بناون تے ویچن آلیاں اِچوں کئی کئی قسمت دا ماریا پکڑیا ویندے تے وَل مُک مُکا کر کے چھوڑ ڈتا ویندے۔

مفت مشورہ نمبر ترائے:

میونسپل کارپوریشن ملتان کوں نہ جان عوام دی صحت دو دید بھنواون دا خیال کیوں آگے۔ حالانکہ میونسپل کارپوریشن دے کلرکاں تے ڈوجھے اہل کاراں کوں مسائل اِچ پھسے ہوئے شہریاں دے کھیسے خال کراون تے توجہ ڈیونی چاہیدی اے۔ ہُن سنن اِچ آئے جو کار پوریشن دے وڈے افسراں نے فیصلہ کیتا ہے جو اندرون شہر توں منجھیں کوں باہر کڈھ ڈتا ونجے۔ بھانڑیاں کوں شہر توں باہروں گھلن دے خواہس مند حضرات خوش قسمت ہن۔ اُنہاں کوں مشورہ ہے جو او جلدی جلدی آپنے بھانے شہر توں باہروں گھن ونجن۔ تے پانی اِچ جِتلا مرضی کھیر ملاون۔ تے خوب پیسہ کماون۔ اندرون شہر بھانڑیاں اِچ منجھیں دا کھیر ڈوہون توں پہلے اِی محلے دار تے نیڑے پرے دے لوک برتن بالٹیاں گھن تے حملہ آور تھی ویندن۔ ہِیں کیتے بہوں سارے کھیر ڈوہون آلیاں کوں بالٹی تے منجھ دے تھن دھوون دے بہانے پانی ملاونا پوندا ہئی۔ تے گاہکاں دیاں گالھیں وی سُننا پوندیاں ہَن۔ ہُن کھیر آلے چاہووِن تاں بھانے اندرون شہر توں باہر منتقل کر سگدے ہن۔ تے اَزادی نال کھیر اِچ پانی وی ملا سگسن۔ یاوَل پانی اِچ کھیر۔

مفت مشورہ نمبر چار:

بزاراں تے مارکیٹاں اِچوں خالص تے ملاوٹ توں پاک کھاون پیون دیاں چیزاں مِلن دے امکانات جِِِویں مُکدے ویندن۔ تے ہُن عالم اے ہے جو نا خالص چیزاں وی نا خالص نی ملدیاں۔ لال مرچاں اِی گھِن گھنو‘ سالن اِچ جیڈیاں مرچاں پاؤ پتہ اِی نی لگدا جو سالن اِچ مرچاں پاتیاں گِن۔ اصل مرچاں دے نال نال   چھان بُورا تے لال سِلھاں دی ملاوٹ جیہڑے ایلے تھیسی۔ تاں یقیناً سواد اِی بیا ہوسی۔ بہوں سارے لوکاں نے ملاوٹ دے کاروبار اِچ ڈینہہ رات ہک کر کے آپنے کاروبار کوں خوب چمکا رکھے۔ کاراں‘ کھوٹھیاں تے کارخانیاں دے مالک بن گِن۔ جیہڑے ایلے اُنہاں کوں مزید کھاون دی لوڑنی رہی تاں وَل سماجی ترقی دے کماں اِچ دلچسپی گھنن پئے گن۔ آرمی مانیٹرنگ دے چھاپیاں کول بچ بچا کے جیہڑے لوک ملاوٹ مافیا نال رَل کے ترقی منگدن۔ اُنہاں کیتے ملاوٹ دا کاروبار کرن کیتے سو طرحاں دے رستے موجود ہن۔

(اقتباس از کتاب: مُسکار (سرائیکی انشائیے)۔ از: ڈاکٹر خالد اقبال)

MubasherKaleem (talk) 09:52, 10 June 2019 (UTC)