ٹوٹکے انشائیہ

ٹوٹکے انشائیہ

از: ڈاکٹر خالد اقبال

سڑی ہوئی کھیرنی ٹکانے لاون:

جیکر تہاڈی پکائی ہوئی کھیرنی (جیہڑی جو تُساں وڈی مشکلاں نال پکائی ہائی) کجھ سڑ گئی ہے تے ایندے اِچوں ہلکی ہلکی سڑاندی آندی پئی اے۔ تاں ایند ا اے مطلب کینی جو تُہاکوں کھیرنی پکاون دا ڈاں نی آندا۔ تُہاڈی ذال دا تہاڈے اُتے اعتماد غلط ناں ہائی۔ کھیرنی ٹھڈی تھیون کیتے فریج اِچ رَکھ ڈیوو۔ ذال کوں سَویں سنج نال چائینز تے گھِن ونجو۔ تھوڑا جیاں خرچہ ودھ ویسی پر تہاڈی عزت رَہ ویسی۔ کھیرنی رات کوں کہیں ویلے وی نِکانے لائی ونج سگدی ہے۔

سالن اِچ لُون گھٹ کڑنا:

سالن اِچ مقدار توں ودھ لُون پاونا کوئی نویں گالہہ کینی۔ لُون سستا ملے۔ گوشت سبزی دی قیمت اِچ کجھ فرق نہ ہووے۔ گھر اِچ اَٹھے ویلے دی لڑائی ہووے تاں سالن اِچ آئے دینہہ لُون زیادہ پاون بہوں سوکھی گالہہ ہے۔ جڈاں جو سالن اِچوں لُون گھٹ کرنابہوں اوکھا ہے۔ لہٰذا چنگی گالہہ ایہا ہے۔ جو لُون زیادہ لگے تاں رُکھے سُکھے گھراں وی کھا دے ونج سگدے ہِن۔ اے سبھ کجھ تہاڈے صبر تے منحصر ہے۔

وسل کپو......... روون دی لوڑ ھووے تاں:

ڈینہہ بہ ڈیہنہ ودھدی ہوئی آلودگی تے مہنگائی تے ڈوجھے مسلیاں پاروں جیکر تہاڈا دل کریندے جو تساں رووو۔ پر کوشس دے باوجود اَکھیں اِچوں ہنجوں نی نِکلدے تاں وَسل کپو۔ وَسل کپیندے ہوئے تُہاڈیاں اَکھیں اِچوں پانی وَہہ پوسی۔ حالات دارووناروون تے ذال نال محبت جتواون دا اے ہک چوکھا طریقہ ہے۔

دیر تائیں سبزی کوں تازہ رکھیا ونج سگدے:

سبزی ویچن آلے کولوں تازہ سبزی خرید کرن خود آپنے آپ کوں فریب ڈیون توں گھٹ کینی۔ جیڑی سبزی ۔ تساں تازہ سمجھ کے مُل گھن آندے وے او یقیناً ترائے چار ڈینہاں دی پُروتھی ہوندی ہے۔ جیکوں سبزی ویچن آلا پانی دا تُرکا مار مار کے تازی کیتی رکھیندے۔ لہٰذا تہاڈی ذال آپنیاں سہیلیاں کوں وَل وَل آکھ چُکی ہے جو تُساں تازی سبزی گھن آون تے اُوں کوں سُوہنا کر کے پکاون دے ماہر ہیوے۔

چٹے والاں کوں کالا کرن:

چِٹے والاں کوں کالا کرن چُھٹی دا ڈینہہ ضائع کرن دے برابر ہے پر وَل ای اے کم جاری رکھو۔ کیون جو جیویں تہاڈے اُتے بزرگی آندی ویسی گھر اِچ تہاڈا مرتبہ ودھدا ویسی۔ اے گالہہ تہاڈے حق اِچ چنگی کینی۔ جڈن وال چٹے تھیون شروع تھیون تاں بندے کوں آپنے حال تے رحم کرنا چآہیدا اے۔ اِتھا تائیں جو تُساں ہمسایاں دا خیال رکھو۔ بدلدے ہوئے ویلے اِچ جتھاں بندے دا خون سفید تھینداپے۔ تے کہیں کوں کہیں دی فکر کینی۔ تاں وَل چٹے والاں کوں کالا کرن دی کیا لوڑ ہے۔ اوئیں وی چٹے والاں کوں کالا کریندے ہوئے منہ کالا تھی ویندے۔ ساڈا مشورہ ایہو ہے جو منہ متھا کالا کرن توں بہتر ہے جو ایھ پریشانی مُل نہ گھنو۔

جُتیاں:

جتیاں خرید کرن ہک محبوری ہے۔ بھاویں مہانگیاں ای کیوں ناں پووِن۔ سمجھدار مَرد آپنی جُتی خریدن کرن توں پہلے بیوی کیتے جُتیاں دی شاپنگ ضرور کر گھندن۔ ایں طرحاں آپنی خرید کیتی ہوئی جُتی چنگی پوندی ہے تے زیادہ پریشانی نی تھیندی۔ جُتیاں سال اِچ ہکی دفعہ خرید کیتیاں ونج سگیندن۔ ہِیں کیتے جُتیاں دی حفاظت دی بہوں لوڑ ہے۔ جُتیاں تے نِکی جئیں توجہ ڈیون تے احتیاط ورتن نال تُساں انہاں دی عمر ودھا سگدے ہیوے۔ کتھائیں کوئی مشاعرہ ہووے تاں فرشی نشست دی صورت اِچ جُتیاں آپنے سامنے رکھو۔ جیکر کتھائیں بھیڑ بھاڑ اِچ موقع ملے تاں جُتیاں تُساں وَٹا وی سگدے ہیوے۔ ایں گا لہہ دا تعلق سراسر تہاڈی ذہانت تے ہمت نال ہے۔

(اقتباس از کتاب: مُسکار (سرائیکی انشائیے)۔ از: ڈاکٹر خالد اقبال)

MubasherKaleem (talk) 13:34, 11 September 2018 (UTC)