ویہویں ویں صدی اتے بیزاد دیاں تصویریاں

ویہویں صدی اپنی آخیر تے پُج گئی ہے ، ساڈی نسل دے ٻہوں تھوڑے بندے اکویہویں صدی دے پہلے دیہائیں اچ زندہ ہُوون ، اُوں ویلھے اُنہاں دی کیا حالت ہُوسی شاید اُو اَڄ اندازہ کر سگدے تاں اُو اکویہویں صدی کوں ڈیکھن دی خواہش نہ کریندے ، اِیندی وجہ اے نہیں جو اکویہویں صدی اِیں صدی کنوں بُری ہُوسی بلکہ اینہہ واسطے جو اکویہویں صدی اگلی نسل دی صدی ہُوسی تے اُوندے وچ اُو اُنویں ہُوسی جیویں کوئی بندہ ایجھیں مُلک اچ ہُووے جیندے وچ کوئی شخص وی اُوندی زبان نہ سمجھدا ہُووے ، اکویہویں صدی آزادیں ، روشنیں اتے زندگی دے نویں امکانات دی صدی ہے ، اے اُو صدی ہے جیں بندے کولوں اُوندے ماضی اتے اجداد دی زندگی دیاں تمام آچھائیں بُرائیں اُوں توں اَنج کر ڈتن ، اُوندا ماضی بھاویں جو اُوندے لاشعور اچ کتنیاں جِھکیاں پاھڑاں رکھدا ہُووے جسمانی طور تے اُونکوں نکھیڑ گھدس ۔ آڄ ماضی دے تمام ڈرامے تے جھاتی پاؤں تاں ساکوں اپنے اجداد کتنے مضحکہ خیز تے بے بس لگدن اتے اُوں ڈرامے دے منظر کتنے ڈراکلے لگدن بازار تے اُنہیں اچ وکدے ہوئے بندے بلا تخفیض رنگ ، نسل ، عقیدہ ، مُلک اتے اپنے تمام جذبیں ، خواہشیں ، حسرتیں اتے ڈکھیں کنوں علحیدہ کیتے ہُوے محض وکاؤ مال کشمیری شال ، یمنی جوتی اتے عربی گھوڑیں کنوں وی ذیادہ بے قیمت ، ویچن والے عالم ، تاجر، محدث ، ترک ، عرب ، پُرتگالی اتے ولندیزی گھنن والے بادشاہ ، جنرل ، شاعر ، فلاسفر ، مفسر ، قاضی جاگیردار اتے درباری سب دے نزدیک ہاتھی دانت دے دستے آلے خنجر ، اصفہان دے قالین تے بلقان یا افریقہ وچوں پکڑے ہُوئے اُنہاں دے ہم جنس اچ کوئی فرق کائنی ، دربار جیندے وچ ہک زرنگار تے ٻیٹھا ہویا بادشاہ سامنے ہَتھیں وچ بلوریں کٹوریں وچ ارغوانی شراب گھدی کنیزاں ہَتھ قصیدہ چائی ہُویا شاعر، انسانی کھوپڑیں دے مینار اُسریندے فوجی جنرل سب سر جھکائی کھڑن اتے ہک کونے اچ درباری واقعہ نویس ٻیٹھا ترکی دے سلطان دے سفیر دے بیھجے ہُوئے تحائف دی تفصیل اتنی تیزی نال لکھدا ٻیٹھے اُونکوں اے پتہ ہے جو اگر کوئی چیز چُک گئی تاں فہرست دے آخیر اچ جیہڑی چیز شامل ہُوسی اُو اُوندی سِری ہُوسی ، ویسے بیزاد دے تصویریں اچ اے سارا منظر کتنا خوبصورت ہے۔

• لکھت: ارشاد تونسوی