وضو دا طریقہ

وُضو دا طریقہ(حنفی)

کعبۃُ اللّٰہ شریف دو منہ کر کے اُچی جاہ تے ٻہہ کے وضو کرݨا مستحَب ہے۔

وُضو واسطے نیّت کرݨ سُنّت ہے، نیّت نہ ہووے ول وی وضو تھی ویسی لیکن ثواب کائنا ملسی ۔ نیّت دل دے ارادے کوں آہدن، دل اچ نیّت ہوندیں ہوئیں زَبان کولو وی آکھݨا افضل ہے لہٰذا زبان نال اِیں نیّت کرو جو میں حُکمِ الٰہی عَزَّ وَجَلَّ پورا کرݨ واسطے اتے پاکی حاصل کرݨ واسطے وُضو کریندا پیاں۔ بسمِ اللہ آکھو جو اے وی سنّت ہے ۔بلکہ بسمِ اللّٰہِ وَالحمدُ لِلّٰہِ آکھݨا چہیدے جو جیہڑے ویلے تک باوُضو رہسوں فِرشتے نیکیاں لکھدے رہسن۔[1] ہݨ ݙوہیں ہتھیں کوں ترائے ترائے واری مُرچیں (گٹے) تک دھووو ، (ٹوٹی بند کرکے ) ݙوہیں ہتھیں دی انڳلیں دا خلال کرو ۔ کم از کم ترائے ترائے واری سڄے کھٻے اتے تلے آلے ݙندیں اچ ݙندوݨ(مِسواک) ملو اتے ہر واری مِسواک کوں دھو گھنو۔ حُجَّۃُ الْاِسلام حضرت سیِّدُنا امام محمد بن محمد بن محمد غزالی عَلَیْہِ رَحْمَۃُ اللہِ الوالی فرمییندن  : ’’مسواک کریندے ہوئیں نَماز اچ قراٰنِ مجید دی قِراء َت(قِرا۔ء ت) اتے ذِکرُ اللّٰہ عَزَّ وَجل واسطے مُنہ پاک کرݨ دی نیّت کرݨی چہیدی اے ۔‘‘[2] ہنڑ سدھے ہتھ دے ترائے ٻُک(چُلو) پاݨی نال ( ہر واری ٹوٹی بند کرکے) ایں ترائے واری کلولیاں کرو جو ہر واری مُنہ دے ہر پرزے تے ( سَنگھ(حلق) دے کَنارے تک ) پاݨی وہہ ونڄے ،جیکر روزہ نہ ہووے تاں غَرارہ وی کرو ولا سدھے ہتھ نال ترائے ٻُک (چُلّو) (ہݨ ہر واری ادھا چُلّو پاݨی کافی ہے ) سے ( ہر واری نل بند کرکے) ترائے واری نک اچ نرم گوشت تک پاݨی سٹے اتے جیکر روزہ نہ ہووے تا نک مُنڈھ تک پاݨی پچاوے ، ہݨ(نل بند کرکے) کھٻے ہتھ نال نک صاف کرے اتے چیچی (چھوٹی اُنگلی) نک دے سُوراخیں اچ سٹے ۔ ترائے واری سارا چِہرہ اِیں دھووے جو جتھاں کولو عادَتاًسر دے وال ڄمدن اتھوں کولو گھن کے کھاݙی دے تلے تک اتے ہک کن دی پاپڑی (لَو) کولو ݙوجھے کن دی پاپڑی تک ہر جاہ پاݨی وہاوے ۔ جیکر ݙاڑھی ہے اتے اِحرام ٻدھیا ہویا کائنی تاں ( نل بند کرݨ دے بعد) اِیں خِلال کرے جو انڳلیں کوں ڳِچی( گلے) کولو داخِل کر کے سامݨے دو کڈھے۔ ولا پہلے سدھا ہتھ انڳلیں دے سرے کولو دھووݨ شروع کرکے اِرقیں (کہنیاں) سمیت ترائے واری دھووے ۔اِیویں ہی کھٻا (اُلٹا) ہتھ دھووے۔ ݙوہیں ہتھ ادھی ٻانہہ تک دھووݨ مستحب ہے ۔اکثر لوگ چُلّو اچ پاݨی گھن کے ترائے واری چھوڑ ݙیندن ولا او پاݨی اِرق تک واہندا ویندے ایں کرݨ نال ارق اتے وِیݨیں (کلائی) دے نال نال پاݨی نہ پہنچݨ دا خطرہ ہوندے تہوں بیان کردہ طریقے تے ہتھ دھووے۔ ولا چُلّو بھر کے ارق تک پاݨی وہاوݨ دی حاجت کائنی بلکہ( بِغیر اجازتِ صحیحہ ایں کرݨا) پاݨی دا اِسرا ف ہے۔ ہݨ(نل بند کرکے) سر دا مسح ایں کرے جو ݙوہیں اَنگوٹھے اتے کلمے دی انڳل کوں چھوڑ کے ݙوہیں ہتھیں دا ترائے ترائے انگلیں دے سِرے ہک ڈوجھے نال اتے متھے دے وال یا کھل تے رکھ کے چھکیندیں ہوئیں کُھتّی تک ایں جو تلیاں (ہتھیلیاں) سر کولو انج (جُدا) رہون ، ولا کھتی کولو تلیاں (ہتھیلیاں) چھکیندیں ہوئیں متھے تک گھن ونڄے،[3]کلمے آلی انڳلیں اتے اَنگوٹھے اِیں دَوران سر تے باِلکل لڳن ، ولا کلمے آلی انڳل کولو کنیں دی اندرونی سَطح دا اتے اَنگوٹھیں کولو کنیں دی باہَری سَطح دا مَسح کرے چیچی (یعنی چھوٹی انڳلیں ) کنیں دے سُوراخیں اچ داخِل کرے اتے انڳلییں دا پچھلے پاسے کولو ڳچی (گردن) دے پچھلے پاسے دا مَسح کرے۔ کجھ لوک ڳچی دا دھوتیں ہوئیں ہتھیں ارقیں اتے ویݨیں کلائیں دا مَسْح کریندن اے سنّت کائنی۔ سر دا مسح کرݨ کولو پہلے ٹوٹی چنڳی طرح بند کرݨ دی عادت بݨاؤ بِلا وجہ نل کُھلا چھوڑ ݙیوݨ یا اَدھورا بند کرݨا اِسراف وگُنا ہ ہے ۔ پہلے سڄا (سدھا) ولا اُلٹا پیر ہر وار انڳلیں کولو شُروع کرکے ڳٹیں دے اتے تک بلکہ مستحَب ہے جو ادھی پِنّی تک ترائے ترائے واری دھووے۔ ݙوہیں پیریں دیں انڳلیں دا خِلال کرݨا سنّت ہے۔ ایندا مُستحَب طریقہ اے ہے جو کھٻے (اُلٹے) ہتھ دی چِیچی انڳل کولو سدھے پیر دے چیچی انڳل کولو خِلا ل شروع کر کے اَنگوٹھے تےختم کرے اتے اُلٹے ہی ہاتھ دی چیچی انڳل اتے اُلٹے پیر دے انگوٹھے کولو شروع کر کے چیچی انڳل تے ختم کرے۔[4] حُجَّۃُ الْاِسلام حضرت سیِّدُنا امام محمدبن محمد بن محمد غزالی عَلَیْہِ رَحْمَۃُ اللہِ الوالی فرمیندن :ہر عُضْو دھوندے ویلے اے امّید کرے جو میݙے ایں عُضْو دے گناہ نکلدے پئین ۔[5] (وضو کا طریقہ(حنفی)،ص۷تا۹)