میثاقِ مدینہ دے وجوہات
میثاق مدینہ دی اہم وجوہات ایہ ہن:
- مسلماناں دی آمد توں قبل یا مدینہ وچ اسلام دی روشنی توں قبل یہودی شہر دے تمام معاملات تے چھائے ہوئے ہن۔ سیاست، اقتدار، معیشت غرض زندگی دا ہر شعبہ یہودیاں دے ہتھ وچ ہئی۔ بھلا اوہ کیویں برداشت کر سڳدے ہن کہ انہاں دی قیادت کہیں ٻئے ہتھ چلی ونڄے۔ ایں واسطے اوہ مسلماناں دا وجود اپݨے کیتے خطرہ سمجھݨ لڳے ہن۔ انہاں دی طرفوں خطرے دے امکانات کوں گھٹ کرݨ کیتے آپ صلی اللہ علیہ و آلہٖ و سلم معاہدہ کرݨا چاہندے ہن۔
- مسلماناں دا تحفظ تے اسلامی ریاست کوں بیرونی خطرات توں بچاوݨا۔
- انہاں توں ودھ کے آپ صلی اللہ علیہ و آلہٖ و سلم، قریش دے زخم خوردہ ہن ایں جیتے اتھاں آ کے ہر طرح نال اطمینان کر گھنݨا چاہندے ہن تاکہ اتھاں آباد کہیں غیر قوم دے اختلافات رکاوٹ نہ بݨ سڳن۔
- بلا رکاوٹ تبلیغِ اسلام تھی سڳے۔
انہاں وجوہات دے پیش نظر آپ صلی اللہ علیہ و آلہٖ و سلم نے یہودیاں دے تریہے قبائل نال ہجرت دے پہلے ہی سال ہک سمجھوتہ کر گھدا جیہڑا میثاق مدینہ یا منشور مدینہ سݙیندے۔ رشتۂ اخوت دے بعد ݙوجھا قدم جیہڑا آپ صلی اللہ علیہ و آلہٖ و سلم نے اٹھایا اوہ یہودیاں نال اے معاہدہ ہئی۔