مابعد الطبیعیات

ما بعد الطبیعیات یا ماورائے طبیعیات، فلسفے دی ہک اہم شاخ ہے۔ ایندے مبادیات اچ ذرائع علوم کوں بنیادی تے مرکزی حیثیت حاصل ہے۔ ایہ عالم دے داخلی و غیر مادی امور نال بحث کریندی ہے۔ وجودیت، الہیات و کونیات اوندے ذیلی شاخاں ہن۔ خدا، غایت، علت، وقت تے ممکنات ایندے موضوعات ہیں۔

ہستی و وجود دے ہووݨ دی وجہ تے آگاہی و ادراک دے مسائل اچ الجھ کے کون (being) دی تلاش ایندے خاص موضوعات ہن۔ علمِ فلسفہ دی ایں شاخ تنظیر و تفکر اچ کہیں وی موجود دے پہلے سبب نال بحث کیتی ویندی ہے۔ دور قرون وسطیٰ دے یونانی لفظ توں metaphysika ماخوذ ہے، اڄ دا میٹافزکس تے ݙو الفاظ دا مرکب ہے، meta بمعنی پس از یا بعد تے physics بمعنی طبیعی وطبیعیات یا فطرت۔

اوپر بیان شدہ ماخوذیت دے بعد سادہ الفاظ اچ اینکوں ایویں آکھ سڳدے ہیں کہ ؛ قدرت یا فطرت توں اڳاں (سوچ یا کم) یا ول ایویں آکھ گھنو کہ فطرت (طبیعیات) توں اڳوں یا طبیعیات دے بعد یعنی مابعد الطبیعیات تے طبیعیات دے بعد (کم)، ارسطو دے تحریر کردہ بیان اچ فطرت تے طبیعیات دا ذکر ختم تھیوݨ تے 13 ویں مقالے یا دانش فونٹ دا عنوان وی ہے جیہڑا عربی دے دور عروج اچ ترجمہ تھیا۔ ارسطو دی تحریر اچ تاں اینکوں طبیعیات دے بعد (کم) آکھا ڳیا ہئی مگر لاطینی والیاں دے ترجمے دا کمال آکھوں کہ انہاں نے اینکوں طبیعیات توں (اڳوں یا ماوراء) علم، ترجمہ کر ݙتا تے اینہی ؛ بعد (after) توں اڳاں یا ماوراء (beyond) دے محرف یا تفسیر سہوا توں ایندا اڄ دا فلسفیانہ مابعد دا مفہوم آیا ہے۔