ظہیر الدین بابر
ظہیر الدین محمد بابر (پیدائش: 1483ء - وفات: 1530ء) ہندوستان وچ مغل سلطنت دا بانی ہئی۔ انہاں کوں ماں پیار نال بابر (شیر) آکھدی ہئی۔ اس دا پیو عمر شیخ مرزا فرغانہ (ترکستان) دا حاکم ہئی۔ پیو دی طرفوں تیمور تے ماں قتلغ نگار خانم دی طرفوں چنگیز خان دی نسل توں ہئی۔ اس طرح اس دی رگاں وچ ٢ وݙے فاتحین دا خون ہئی۔ بارہاں ورہیاں دا ہئی کہ پیو دا انتقال تھی گیا۔ چاچا تے مامے نے شورش برپا کر ݙتی جس دی وجہ نال ١١ سال تک پریشان رہیا۔ کݙہیں تخت تے قابض تھیندا تے کݙہیں بھڄ کے جنگلاں وچ روپوش تھی ویندا۔ بالآخر 1504ء وچ بلخ تے کابل دا حاکم بݨ گیا۔ اتھوں اس نے ہندوستان ول اپݨے مقبوضات کوں پھیلاوݨاں شروع کیتا۔
بابر تے ابراہیم لودھی دا آمناسامنا تھیا تاں لودھی فوج بہت جلد تتر بتر تھی گئی۔ سلطان ابراہیم لودھی مارا گیا تے بابر فاتح ریہا۔ پانی پت دی جنگ وچ فتح پاوݨ دے بعد بابر نے ہندوستان وچ مغل سلطنت دی بنیاد رکھی۔ بابر فاتحانہ انداز وچ دہلی وچ داخل تھیا۔ اتھاں اس دا استقبال ابراہیم لودھی دی ماں بوا بیگم نے کیتا۔ بابر نے نہایت ادب واحترام نال اونکوں ماں دا درجہ ݙتا۔ دہلی دے تخت تے قبضہ کرݨ دے بعد سب توں پہلے اندرونی بغاوت کوں فرو کیتا ول گوالیار، حصار، ریاست میوات، بنگال تے بہار وغیرہ کوں فتح کیتا۔ اس دی حکومت کابل توں بنگال تک تے ہمالیہ توں گوالیار تک پھیل گئی۔ 26 دسمبر، 1530ء کوں آگرہ وچ انتقال کیتا تے حسب وصیت کابل وچ دفن تھیا۔ اس دے پڑپوترے جہانگیر نے اس دی قبر تے ہک شاندار عمارت بݨوائی جیہڑی بابر باغ دے ناں نال مشہور ہے۔ بارہ سال دی عمر توں مردے دم تک اس بہادر بادشاہ دے ہتھوں تلوار نہ چھٹی اور بالآخر اپݨی آئندہ نسل کیتے ہندوستان وچ ہک مستقل حکومت دی بنیاد پاوݨ وچ کامیاب تھیا۔ تزک بابری اس دی مشہور تصنیف ہے جس توں پتا چلدا ہے کہ او نہ صرف تلوار دا دھنی ہئی، بلکہ قلم دا وی بادشاہ ہئی۔ فارسی تے ترکی زباناں دا شاعر وی ہئی تے موسیقی نال وی خاصا شغف ہس۔