ضمیر اشارہ

او ضمیر جہڑی جو کہیں اسم دو اشارہ کرے یا اوندا حوالہ ݙیوے۔ ضمیر اشارہ اکھیندی ئِ۔ ضمائر اشارہ ݙو قِسمی ہوندن۔ ہکڑیاں اوضمیراں جہڑیاں جو "نیڑے"کیتے استعمال تھیندئین انھیں کوں اشارہ قریب دیاں ضمیراں آکھیا ویندے۔ جیویں جو اینکوں ، انھیں کوں، ایندا، اِنھاں دا، ایندے وچ، انھیں کنوں، ایندے نال وغیرہ وغیرہ تے ݙوجھیاں او ضمیراں جہڑیاں جو "پرے"دے اشارے کیتے ورتیاں ویندئین۔ اُنھیں کوں اشارہ بعید دیاں ضمیراں سݙیا ویندے۔ جیویں اُو، اُوں، انھاں ، اونکوں، انھاں کوں، انھاں نال ، انھاں کنوں، اُوندے وچ وغیرہ وغیرہ۔ اے دی جمع اِنھاں یا انھیں تے اودی جمع اُنھاں یا اُنھیں تھیندی ئِ۔ ضمائر اشارہ تے ضمائر غائب شخصی یا خالص ہکے ضمیراں ہن۔ اُردوزبان ئِ چ ضمائر اشارہ  ’’یہ ‘‘ تے ’’وہ‘‘کوں دوہرانوݨ جائز ہے۔ جیویں جو  ۱۔ یہ یہ کہتا ہے ۔۲۔ وہ وہ کہتا ہے ۔۳۔ اس نے وہ وہ کام کیے۔

پر سرائیکی زبان ئِ چ ضمائر اشارہ کُوں ایں دوہرانوݨ فصح نھیں سمجھا ویندا۔ سرائیکی ئِ چ انھیں جملئیں کوں کجھ ایں آکھیا ویندے۔ ۱۔ اے ایں آہد ے۲۔ او اُوں آہدے۳۔ اُونہہ ایجھیں ایجھیں کم کیتن۔

سرائیکی ضمائر اشارہ دا نقشہ

1۔ ضمائر اشارہ قریب:

حالت

واحد ضمیراں

جمع ضمیراں

فاعلی حالت

اے، ایں یا اینہہ

اے ، اِنھاں  یا انھیں

مفعولی حالت

ایکوں  یا  اینکوں

اِنھیں کوُں ، اِنھاں کُوں

اضافی حالت

ایندا، ایندی

اِنھاں دا ، اِنھیں دا

ظرفی حالت

ایندے وچ، ایندے نال ، ایندے کولھ

اِنھاں /انھیں دے وچ، اِنھاں /انھیں دے نال یا کولھ

طوری حالت

ایں کنوں  یا اینہہ کنوں /ایں کنیں یا اینہہ کنیں

انھاں کنوں یا انھیں کنوں یا انھاں  /انھیں کنیں

2۔ ضمائر اشارہ بعید:

حالت

واحد ضمیراں

جمع ضمیراں

فاعلی حالت

او ، اُوں یا اونہہ

او ، اُنھاں  یا اُنھیں

مفعولی حالت

اُوں کوں  یا  اوکوں

اُنھیں کُوں یا اُنھاں کوُں

اضافی حالت

اُوندا  ، اُوندی

اُنھاں دا یا اُنھیں دا / انھیں دی

ظرفی حالت

اُوندے وچ/نال/کولھ

اُنھاں یا اُنھیں دے وچ/نال/کولھ

طوری حالت

اُوں کنوں/اونہہ کنوں، اُوں کُنیں/اُونہہ کُنیں

اُنھا ں کنوں/اُنھیں کنوں، اُنھاں کُنیں یا انھیں کُنیں

3: اِتھاں ہک ڳالھ دا نکھیڑا کیتی ون٘ڄاں جو عام طور تے اشارہ قریب دی فاعلی حالت کیتے ’’ایں‘‘تے اشارہ بعید دی فاعلی حالت کیتے ’’اُوں‘‘دا لوظ ورتیا ویندے۔ یعنی ایں کُوں اس دے معنیاں وچ تے اُوںکُوں ’’اُس‘‘دے معنیاں وچ استعمال کیتا ویندے۔ پر میݙے نزدیک ایں دا معنی’’اِس‘‘تے اوں دا معنی ’’اُس‘‘درست نھیں۔ بلکہ ایں دا معنی ’’ایسے‘‘تے اُوں دا معنی ’’ویسے‘‘تھیندے۔ مثال دے طور تے اے جملے ݙیکھو؛

اردو جملہ

غلط ترجمہ

درست ترجمہ

وجہ

تجھے اُس نے مارا

تیکوں اُوں مارئیے

تیکوں اُونہہ مارئیے

اِتھاں اُس نے دا ترجمہ اونہہ ہے نہ کہ اُوں ہے

ایسے نہ کر

اینہہ نہ کر

ایں نہ کر

ایسے دا ترجمہ ایں ہے نہ کہ اینہہ ہے

اِس نے کیا کہا

ایں کیا آکھئیے

اینہہ کیا آکھئیے

اس نے دا ترجمہ اینہہ ہے نہ کہ ایں ہے

اتھاں اے ڳالھ نشابر تھی ڳئیء ِ جو ’’ایں تے اوں‘‘دے لوظ طور ، طریقے ، انداز تے مدد دے معنیاں ئِ چ استعمال تھیندن۔ جݙاں جو ’’اینہہ تے اونہہ‘‘ضمیر دی فاعلی حالت کوُں ظاہر کریندن۔ لہٰذا ایں تے اوں کوں ضمیردی فاعلی حالت کیتے استعمال کرݨا درست کائینی۔