شمیم عارف قریشی

شمیم عارف قریشی 22 فروری 1957ء کوں ملتان وچ ڄمے تے 11 اگست 2018ء کوں انہاں دا انتقال تھی ڳیا.

شمیم عارف قریشی دا کافی رنگ

شمیم عارف قریشی دی کافی دے ُ سر وچ ،،،تکرار دھمی دے گھوکدے چرخے دی طرحاں، عرض ،عرضیاں والی ، اسلوب حال عاجزاں ،،،لوظ صاف صفا ،ُ لہجہ ُہج آلا، من بخشش منگنڑ دے ڈھو دا ، کافی، بندے کوں اللہ دے سامھنڑے بلہیندی ہوئ ، شمیم عارف ،دی کافی نویں ویلے دی ٹور دے سارے حال حوالیاں تے تل وسیب دے بندے دے ُاوںُ مکھ پنے کوں سامھنڑے گھن کے آندی اے جیندے وجود کنوں اے جاپدے جو بندہ آپنڑیں بھوئیں دی کلاسیک نال جڑئیاہوئے تے اوندی روح پچھلے زمانیں نال ُ جڑئی ہوئ اے تے زمانہ سرائیکی بھوئیں دے ہوں خالص وجود اچ جییندا پے جیندے اچ کہیں بئی تہذیب یا نسل دی پیوند کاری کائنی تھئی.

ہر شے دیسی اےایں دیسی بھوئیں دے کجھ حملہ آور ڈاٹھے بدھ شکلاں وٹا کے مظلومیں اتے ایویں ظلم پے کریندئن جیویں حسینی قافلے دے یزیدی چڑھ لتھے ہن ۔ پر انصاف ایہو آندا پے جو اے حکومت جہڑی ساڈے وس اچ نی رہئی شمیم عارف قریشی دی کافی فلسفہ ڈسیندے جو اے حکومت باہرلے ہتھیں لٹ مار دے تجربیاں کنوں گزردی پئ اے ہک جہاڑے اے ساکوں واپس ملسی کیوں جو پہلے وی انگریز حکومتاں ایں وسوں دے بھوگ نی بھوگ سگیاں تے ہنڑ ایں ساڈی مقامیت اتے وسوں اتے کہیں بئے مزاج تے رعب آلی ثقافت قابض تے غاصب نی رہ سگدی اے شمیم عارف تل وسیب دا گوڑھی انسیت رکھنڑ آلا بندہ اے.

خراجِ تحسین

ایں وسوں دی

گالہہ کرنڑ آلے بندے

کڈاہیں ہک بئے کنیں

انج نی رہ سگدے ،،

اے کماد ہن ،،جوار،ہن ،

سرہیوں دے کئ ُ پھل ہن ،،،

بانساں دے کئی بوٹے ہن اے ،،

سراں دے کئ جھنڈ ہن

اے وسوں دے کئ ٹوبھے ہن ،

اے ماتم کیتے جڑی ہوئ

سراں دی کئ فصل ہن ،،

اے طوطے ،لٹھے لالیاں ہن ،،

اے سو سالہ عمراں دے

ہر ہک موسم دے جانڑو ہن ،

اے کٹھے ہنڈھنڑ کاری اچ ہن

بدھئے اوئے

اے کاں کاں لیندے کاواں دے

کئ ولہر ہن ،،،

صوفیا دے ملتان دے

انہاں بندیاں وچ

کئ عاجزاں حال محبت ہے ،،

کئ بہوں پرانڑی ِ سک ہے

کئ مونجھ اے ،،،

اے احتجاجی فلسفے وچوں

اجاں تونڑیں نکلئیے نی ،،،

اے کہیں دگ اچ ،

جنگل اچ کہیں

چشمے دے کہیں دریا دے

کہیں کنڈے دے

کہیں صحرا وچ

ایں وسوں دے

ہر میل پرے دی سنگت وچ ُ

ڈکھاں کنوں چھٹنڑ دے

کہیں آہر دے وچ پھتے ہوئین ،،،

انہاں سادہ سہج

فرشتیاں کوں

شطرنجیاں دےنال

کھیڈدیں ہوئیں

کئ چال نویں نی آندی پئ ،

( اشرف جاوید ملک )

شمیم عارف قریشی دی کافی تے تبصرہ

شمیم عارف قریشی دی کافی مونجھ ،محبت ، تصوف تے حب حبیب دی گالہہ دے نال ہک داخلی شعوری رو وی رکھیندی اے جیندے اندر دا سیاسی فلسفہ کہیں تعارف دا متھاج کائنی ایں فلسفے دا اظہار میں آپنڑیں ایں بحث وچ کار شمول اپنڑیں ایں نظم وچ ڈے چھوڑئیم جہڑی ایں گالہہ بات دی لہر اچ رل مل گئ اے.

رفعت عباس تے شمیم عارف قریشی دے نال نال کجھ کافیاں میں وی خلق کیتئین جنہاں دی متھ سندھی سماج دی ُ حب نال رلی ہوئ اے ،،کافی دی ٹور ٹری آندی اے. ایہو شعوری آہر اے جیکوں اجوکے زمانے داڈا نقاد وسوں دے لوکیں تونڑیں موثریت نال پجا سگدے، او حفیظ خان ہووے جاوید اختر بھٹی ہووے یا ول باسط بھٹی یا شوکت مغل اے گالہہ ایویں ای ٹری راہوے تاں چنگا اے ۔ودھ محبت شمیم عارف دی وسوں نال جڑت دے نامویں. سلام آہداں ۔(اشرف جاوید ملک)

شمیم عارف قریشی سرائیکی زبان دا ٻہوں وݙا شاعر ہے

کتاباں

• نیل کتھا

نمونہ کلام

نظم

اَساں خلق کوں روز سلام کیتے

اَساں رب دے نال کلام کیتے

رب ڳوٹھیں وچ رب سالھیں وچ

رب گھوٹ کنّوار دیاں ڳالھیں وچ

رب کانیں کاہیں ٹالھیں وچ

رب کُل فقیری حالیں وچ

رب ساݙے وݨ وِسرام کیتے

اَساں رب دے نال کلام کیتے

رب مکھݨ ماکھیوں مِٹھا ہے

اساں رڄ خلقت وچ ݙٹھا ہے

او جھوک اساݙی وٹھا ہے

او پہلے ݙینہوں کٹھا ہے

اساں اوندے نال آرام کیتے

اساں رب دے نال کلام کیتے

رب کل دی ڄئی دے میلے وچ

رب لُہندیاں دے پُتریلے وچ

رب روہی وچ رب بیلے وچ

رب بھوئیں تے شام سویلے وچ

اوں ہر جاء درشن عام کیتے

اساں رب دے نال کلام کیتے

رب کٌل وستی دے ٻالیں وچ

رب اُڄڑی ماء دے حالیں وچ

او جمھر کھݙ دھمالیں وچ

او خلق دے کل سوالیں وچ

اوکوں ہر ہر جاہ پرنام کیتے

اساں رب دے نال کلام کیتے

شاعر: پروفیسر شمیم عارف قریشی

غزل

ساہ تاں ساہ ہِن ٹُردے راہسِن راہ دے وانگوں

توں ولسیں تاں اکھیں ہوسِن گھاہ دے وانگوں

کینجھے ہِن مقسُوم اکھیں توں لُڑھدے ویندِن

دریاویں دی بھَر دی لگڑی ڈھاہ دے وانگوں

کافی بِن تے کنیں دے وِچ گُھلدی ویندی

بولی او جیڑھی لگے اپنی ما دے وانگوں

نیل فلک تُوں اپنا نیلم ول پئی منگے

شہر قدیم دی ڈٹھی ہوئی کہیں جاہ دے وانگوں

ݙوہڑہ

ڈینہاں کہیں دیاں راہیں دے وِچ راتیں سُفناں لبھِن

اکھیں روز حیاتی منگن

جیندے در تے روز ویہاون اوں درشن کوں سنگن 

اکھیں روز حیاتی منگن

تسے کوئی پکھیاں دے وانگوں گھُٹ پانی دا منگن

اکھیں روز حیاتی منگن

اپنی اپنی جا تے نظرِن دِل دے وچوں لنگھن

اکھیں روز حیاتی منگن

اٙساں خلق کوں روز سلام کیتے

اٙساں خلق کوں روز سلام کیتے

اَ ساں رب دے نال کلام کیتے

رب ڳوٹھیں وچ رب سالھیں وچ

رب گھوٹ کنّوار دیاں ڳالھیں وچ

رب کانیں کاہیں ٹالھیں وچ

رب کُل فقیری حالیں وچ

رب ساݙے وݨ وِسرام کیتے

اَساں رب دے نال کلام کیتے

رب مکھݨ ماکھیوں مِٹھا ہے

اساں رڄ خلقت وچ ݙٹھا ہے

او جھوک اساݙی وٹھا ہے

او پہلے ݙینہوں کٹھا ہے

اساں اوندے نال آرام کیتے

اساں رب دے نال کلام کیتے

رب کل دی ڄئی دے میلے وچ

رب لُہندیاں دے پُتریلے وچ

رب روہی وچ رب بیلے وچ

رب بھوئیں تے شام سویلے وچ

اوں ہر جاء درشن عام کیتے

اساں رب دے نال کلام کیتے

رب کٌل وستی دے ٻالیں وچ

رب اُڄڑی ماء دے حالیں وچ

او جمھر کھݙ دھمالیں وچ

او خلق دے کل سوالیں وچ

اوکوں ہر ہر جاہ پرنام کیتے

اساں رب دے نال کلام کیتے

اَساں رب دے نال کلام کیتے

رب ڳوٹھیں وچ رب سالھیں وچ

رب گھوٹ کنّوار دیاں ڳالھیں وچ

رب کانیں کاہیں ٹالھیں وچ

رب کُل فقیری حالیں وچ

رب ساݙے وݨ وِسرام کیتے

اَساں رب دے نال کلام کیتے

رب مکھݨ ماکھیوں مِٹھا ہے

اساں رڄ خلقت وچ ݙٹھا ہے

او جھوک اساݙی وٹھا ہے

او پہلے ݙینہوں کٹھا ہے

اساں اوندے نال آرام کیتے

اساں رب دے نال کلام کیتے

رب کل دی ڄئی دے میلے وچ

رب لُہندیاں دے پُتریلے وچ

رب روہی وچ رب بیلے وچ

رب بھوئیں تے شام سویلے وچ

اوں ہر جاء درشن عام کیتے

اساں رب دے نال کلام کیتے

رب کٌل وستی دے ٻالیں وچ

رب اُڄڑی ماء دے حالیں وچ

او جمھر کھݙ دھمالیں وچ

او خلق دے کل سوالیں وچ

اوکوں ہر ہر جاہ پرنام کیتے

اساں رب دے نال کلام کیتے

نیل کتھا

ماہݨوں جیڑھا من کوں بھاوے ہوندا عین اللہ ہے

پتر ہلے تاں ہر کوئی ڄاݨے ہوندی آپ ہوا ہے

پاݨیاں وچوں پاݨی سمن ساول وچوں ساول

نہ کوئی وستی ستی پئی اے نہ کوئی جھوک فنا ہے

باغیں وچوں پکھی اݙن درڳاہواں توں لٹھے

چڑھدی مݨ توں دھاڑل اوہا اوہا شہر پناہ ہے

پیو ݙاݙے دیاں اکھیں وچوں اکھیں جمدیاں رہسن

قبراں ساݙیاں جیندیاں پیاں ہن جیندا شہر وفا ہے

سچ دی سولی اچی رہسی آپ گواہ ہے خلقت

چندر سکھݨاں مکھ ݙکھلیندے کھنڈدا آپ اوشا ہے